M. (Marcus) Bakker

Hét gezicht van de CPN tussen 1963 en 1982 en één van de bekendste politici van zijn tijd. Rechtlijnige communist, die als vertrouweling van Paul de Groot i tot midden jaren zestig in de Tweede Kamer een onvervalst stalinistisch geluid liet horen. Was daarvoor onder meer hoofdredacteur van dagblad De Waarheid. Vanaf het einde van de jaren zestig, toen hij fractievoorzitter was geworden, groeide zijn populariteit vanwege zijn scherpe, vaak bijtende, maar ook humoristische betogen, die veel 'gewone' kiezers - en zelfs tegenstanders - aanspraken. Gevreesd vanwege zijn snedige interrupties. Werd, omdat hij parlementaire rechten verdedigde, uiteindelijk zelfs een geacht Tweede Kamerlid, naar wie in de nieuwbouw van de Tweede Kamer een zaal werd vernoemd.

CPN
functie(s) in de periode 1956-1982: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK

• - 

  CPN (Communistische Partij van Nederland), van 1943 tot 15 juni 1991
• - 

  GroenLinks, tot 1999

• - 

  redacteur dagblad "De Waarheid", van 1946 tot 1947
• - 

  secretaris ANJV (Algemeen Nederlands Jeugdverbond), van november 1946 tot 8 november 1947
• - 

  voorzitter ANJV (Algemeen Nederlands Jeugdverbond), van 8 november 1947 tot januari 1953
• - 

  hoofdredacteur partijdagblad "De Waarheid", van januari 1953 tot januari 1957
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 7 november 1956 tot 16 september 1982
• - 

  fractievoorzitter CPN Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 december 1963 tot 7 september 1982

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Raad van Advies voor Bibliotheekwezen en Informatieverzorging, omstreeks 1990
• - 

  lid bestuur Stichting Parlementaire Geschiedenis, Katholieke Universiteit Nijmegen

• - 

  voorzitter bijzondere commissie voor het voorstel van de leden Van der Hek en Jansen tot het instellen van een parlementair onderzoek naar de effecten van gedragingen van multinationale ondernemingen (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 22 mei 1979 tot september 1981
• - 

  plaatsvervangend lid Presidium (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 9 juni 1977 tot 10 juni 1981

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Interpelleerde op 14 mei 1980 minister Albeda over de loonmaatregel
• - 

  Een door hem op 8 juni 1982 ingediende motie waarin het optreden van het derde kabinet-Van Agt politiek niet verantwoord werd genoemd, werd aan het einde van het debat over de regeringsverklaring verworpen. Vóór stemden PvdA, PPR, CPN en PSP.
• - 

  Trad als oudste lid in Kamerjaren na 1977 enkele malen op als waarnemend Tweede Kamervoorzitter

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  In de jaren 1944-1945 in de Zaanstreek actief in het verzet als lid van de illegale groep "De Waarheid"
• - 

  Zijn echtgenote was gemeenteraadslid in Zaandam (1970-1974) en Zaanstad (1974-1981)
• - 

  Zijn echtgenote was een kleindochter van Jan van Zutphen, vooraanstaand sociaaldemocratisch vakbondsbestuurder

• - 

  Kreeg vaak de lachers op zijn hand. Zo parafraseerde hij Multatuli in het debat over de voortzetting van het kabinet-Biesheuvel in 1972 en over de rol die Biesheuvel daarbij had gespeeld: "Wat doet de formateur?! Hij benoemt een sub-formateur! (...) Kortom de heer Biesheuvel benoemt zichzelf tijdelijk tot staatshoofd. Koning Biesheuvel! Ik zou bijna zeggen: meer dan koning, formateur van een kabinet, dat zich slingert om de nul-lijn...!"
• - 

  Een voorbeeld van zijn talent op humoristische wijze te hekelen, is zijn uitspraak over staatssecretaris Brokx: "Nou zijn er veertien miljoen Nederlanders, en laten ze nou net deze staatssecretaris maken."
• - 

  In een debat op 20 februari 1979 over de in de ogen van sommige fracties onvoldoende beantwoording van vragen door de bewindspersonen van Volkshuisvesting zei hij: "Ik geloof niet dat, wil het parlement niet helemaal afzakken tot het vragenuurtje van Oom Henk zoals je dat vroeger voor de radio had, (...) dan zal deze Kamer ook moeten eisen, dat er over beleid gedebatteerd wordt. Dan maakt het niet uit of een fractie 51 of 53 of 60 of 3 zetels in de Kamer heeft."

• - 

  F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
• - 

  E. Dijk en G. Voerman, "Van paria tot gerespecteerd parlementariër. Marcus Bakker (1923-2009)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2010, 145
• - 

  L. Molenaar, "Nooit op de knieën. Marcus Bakker, communist en parlementariër (1923-2009)" (2015)
• - 

  Marc Chavannes, "Marcus Bakkers strijd tegen de on-democratie", NRC Handelsblad, 29 november 1980
• - 

  Hans Goslinga, "Rasparlementariër en partijman. Marcus Bakker 1923-2009", Trouw, 28 december 2009
• - 

  Mark Kranenburg, "Marcus Bakker blijft een mysterie", NRC Weekend, 7 en 8 maart 2015

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.