Ir. J.W. (Willem) Albarda

Voorman van de SDAP in de jaren 1925-1939 en in het kabinet-De Geer II i één van de twee eerste socialistische ministers. In Delft opgeleide ingenieur, die eerst werkzaam was in het onderwijs en vervolgens directeur van de Amsterdamse Arbeidsbeurs werd. Kwam in 1913 in de Tweede Kamer en was daar aanvankelijk onder meer koloniaal woordvoerder. Werd in 1917 tevens wethouder van onderwijs in Den Haag, wat hij zes jaar bleef. Volgde in 1925 Troelstra i op als leider van de SDAP. Overtuigd socialist, maar pragmatisch en gematigd en daarom ook door politieke tegenstanders gewaardeerd. Bediende zich als spreker van een bloemrijke taal, maar miste het charisma van zijn voorganger. Na zijn ministerschap in de Londense kabinetten nog zeven jaar staatsraad.

SDAP
functie(s) in de periode 1913-1952: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister, lid Raad van State

• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), van juni 1899 tot 9 februari 1946
• - 

  PvdA (Partij van de Arbeid), vanaf 9 februari 1946

• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 16 september 1913 tot 10 augustus 1939 (in 1913-1918 voor het kiesdistrict Enschede)
• - 

  lid gemeenteraad van 's-Gravenhage, van 7 september 1915 tot 6 september 1927 (in de periode 1915-1919 gekozen in district I)
• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, van 4 juli 1916 tot 1 juli 1919 (voor het kiesdistrict 's-Gravenhage)
• - 

  wethouder (van onderwijs) van 's-Gravenhage, van 4 september 1917 tot 16 juli 1923
• - 

  fractievoorzitter SDAP Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 15 september 1925 tot 9 augustus 1939 (op 11 juli 1925 gekozen)
• - 

  minister van Waterstaat, van 10 augustus 1939 tot 23 februari 1945
• - 

  minister van Financiën ad interim, van 17 november 1941 tot 9 december 1942
• - 

  lid Raad van State, van 28 augustus 1945 tot 1 juli 1952 (benoemd bij K.B. van 16 augustus 1945)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid studiecomité over Europese samenwerking o.l.v. Edouard Herriot, van oktober 1948 tot januari 1949
• - 

  voorzitter commissie gebruik hefschroefvliegtuig in het verkeer ('helicoptercommissie'), van 1953 tot 1954

• - 

  lid afdeling Sociale Zaken (en Volksgezondheid) (Raad van State)
• - 

  lid afdeling Handel en Nijverheid (Raad van State)

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Diende in 1932 samen met vier fractiegenoten een initiatiefwetsvoorstel in om particuliere gewapende weercorpsen te verbieden. Dit voorstel werd in 1935 ingetrokken.
• - 

  Interpelleerde in 1933 minister Deckers over de muiterij op de 'De Zeven Provinciën'
• - 

  Interpelleerde in 1938 minister-president Colijn over het regeringsbeleid ten aanzien van vluchtelingen

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

• - 

  Bracht in 1939 de Wet Gebruik Vervoermiddelen tot stand. Hierdoor kon de minister van Waterstaat in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden maatregelen nemen om te komen tot een doelmatig gebruik van vervoermiddelen. Zodoende konden vervoersmiddelen worden gevorderd voor vervoer van bijvoorbeeld levensmiddelen en grondstoffen of voor militaire doeleinden.
• - 

  Bracht in 1939 de Wet Autovervoer Personen tot stand, waarbij de Commissie Vergunningen Personenvervoer werd ingesteld. Die regelt de verlening van vergunningen voor vervoer in meer dan één gemeente. Het wetsvoorstel was in 1938 ingediend door minister Van Buuren.

• - 

  Was als minister van Waterstaat ook belast met het mijnbouwwezen
• - 

  Maakte 10 december 1944 bekend ontslag te vragen vanwege tegenwerking door het Militair Gezag en omdat de koningin de regeling voor het noodparlement niet wilde ondertekenen. Na een bespreking in de ministerraad kwam hij negen dagen later terug op zijn voornemen.
• - 

  Diende op 24 januari 1945, een dag na de collectieve ontslagaanvrage van het gehele kabinet, samen met Van den Tempel afzonderlijk zijn ontslag in als minister vanwege de door Gerbrandy gevolgde procedure bij het ontslag van minister Burger. Hij betitelde die procedure als 'Perzische Staatszeden'. Gerbrandy ontsloeg Burger vanwege een radiotoespraak over de zuivering, zonder dat Burger gelegenheid had gekregen uitleg te geven.

• - 

  Zijn vader was doopsgezind; zijn moeder Nederlands Hervormd
• - 

  Zijn eerste echtgenote was lid van Provinciale Staten van Zuid-Holland (1919-1927)

• - 

  Versloeg in 1913 in het kiesdistrict Enschede G. Elhorst (arp)
• - 

  Versloeg in 1917 D.J. Wijnkoop (sdp)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  P.J. Knegtmans, "Johan Willem Albarda: Democratisch socialist", in: "Van Troelstra tot Den Uyl. Het vijftiende jaarboek voor het democratisch socialisme" (Amsterdam, 1994)
• - 

  P.J. Knegtmans, "J.W. Albarda", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel V, 1
• - 

  A.A. de Jonge, "Albarda, Johan Willem (1877-1957)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I, 5
• - 

  Onze Afgevaardigden, 1913
• - 

  Wie is dat? 1956
• - 

  Ned. Patriciaat, 1974

• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van Nederland
• - 

  biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.