Uitvoeringsverordening 2014/775 - Wijziging van Verordening 1236/2005 met betrekking tot de handel in bepaalde goederen die gebruikt zouden kunnen worden voor de doodstraf, foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 210/1

Bij Verordening (EG) nr. 1236/2005 wordt een verbod ingesteld op de uitvoer van goederen die geen andere toepassingen in de praktijk hebben dan het voltrekken van de doodstraf, foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, en worden controles ingesteld op de uitvoer van bepaalde goederen die voor dergelijke toepassingen kunnen worden gebruikt. De verordening eerbiedigt de grondrechten en neemt de beginselen in acht die worden erkend in het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, in het bijzonder de eerbiediging en de bescherming van de menselijke waardigheid, het recht op leven en het verbod op foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing.

De lijsten van goederen waarop de controles en de verbodsbepalingen van toepassing zijn, werden herzien in overleg met een groep deskundigen.

Over het algemeen wordt erkend dat gewone handboeien kunnen worden gebruikt om mensen in bedwang te houden bij rechtshandhaving en dergelijke handboeien gelden als normale uitrustingsstukken voor de autoriteiten voor rechtshandhaving. De VN-Standaard-minimumregels voor de behandeling van gevangenen verbieden het gebruik van ketenen of kluisters om mensen in bedwang te houden en bepalen dat handboeien en andere dergelijke middelen nooit als straf mogen worden aangewend. Het gebruik van andere middelen dan ketenen of kluisters om mensen in bedwang te houden is alleen geoorloofd voor specifieke doeleinden, meer bepaald om de ontsnapping van een gevangene tijdens verplaatsingen te voorkomen, of om te verhinderen dat een gevangene zichzelf of anderen schade berokkent.

Duim- en vingerboeien en halsbanden worden beschouwd als ongeoorloofd voor gebruik bij de rechtshandhaving, terwijl het gebruik van beenboeien bij rechtshandhaving over het algemeen niet als geoorloofd wordt beschouwd. Getande duim- en vingerboeien, duim- en vingerschroeven, stangboeien en beenboeien met gewichten kunnen door hun karakteristieken grotere pijn of groter lijden veroorzaken dan andere duim- en vingerboeien of beenboeien.

Het gebruik van een combinatie van mechanische boeien kan grote pijn of groot lijden veroorzaken, bijvoorbeeld wanneer de handboeien en de enkelboeien achter de rug worden samengebonden. Dergelijke technieken om mensen in bedwang te houden leiden vaak tot een risico van verstikking, vooral bij gebruik van halsbanden.

Het is daarom noodzakelijk om de handel in duim- en vingerboeien, duim- en vingerschroeven, stangboeien en beenboeien met gewichten te verbieden. Aangezien het gebruik van klemmen en boeien, andere dan normale handboeien, bij uitzondering verantwoord kan zijn, dient de uitvoer ervan te worden gecontroleerd.

Dergelijke controle is ook passend voor de uitvoer van individuele boeien of ringen, zoals halsbanden of ringen voor beenboeien.

Een definitie van „gewone handboeien” (door vaststelling van de afmetingen van de individuele boeien) moet grotere duidelijkheid verschaffen over de diverse typen handboeien waarvoor geen controle bij uitvoer plaatsvindt.

Het gebruik van mechanische boeien, zoals handboeien, om een gevangene vast te maken aan een vast voorwerp dat verankerd is in de vloer, een muur of het plafond, is geen aanvaardbare manier om mensen in bedwang te houden. Het is daarom noodzakelijk de handel in boeien die zo kunnen worden verankerd, te verbieden.

Net als combinaties van mechanische boeien kunnen multipuntboeien grotere pijn of groter lijden veroorzaken dan gewone handboeien. Dwangstoelen, klemplanken en dwangbedden beperken de bewegingsvrijheid van een gevangene in veel grotere mate dan het gelijktijdige gebruik van bijvoorbeeld handboeien en enkelboeien. Het inherente risico van foltering of onmenselijke behandeling neemt toe wanneer dergelijke technieken om mensen in bedwang te houden gedurende langere tijd worden toegepast. Het is daarom noodzakelijk de handel in dwangstoelen, klemplanken en dwangbedden te verbieden.

Stoelen, planken en bedden die slechts met riemen of gordels zijn uitgerust, dienen van dit verbod te worden uitgezonderd, omdat het gebruik daarvan in bepaalde situaties voor een kortere periode gerechtvaardigd kan zijn, bijvoorbeeld om te verhinderen dat geagiteerde patiënten zichzelf of anderen schade berokkenen. Voor het gebruik van riemen, gordels of andere dwangmiddelen op patiënten is er echter geen enkele therapeutische of medische rechtvaardiging.

Kooibedden of bedden met netten zijn geen passend middel om patiënten of gevangenen in bedwang te houden. De handel in dergelijke bedden dient daarom te worden verboden.

Om personeel en andere mensen tegen spuwen te beschermen worden gevangenen soms verplicht een zogenaamd spuwmasker te dragen. Aangezien een dergelijk masker de mond en soms ook de neus afsluit, bestaat er een inherent risico van verstikking. Indien het wordt gecombineerd met andere dwangmiddelen, zoals handboeien, bestaat ook het gevaar van nekletsels. De uitvoer van spuwmaskers dient daarom te worden gecontroleerd.

In het algemeen gelden stokken of knuppels als normale uitrusting voor de rechtshandhavingsautoriteiten en gelden schilden als normale verdedigingsuitrusting. De handel in knuppels met spijkers is reeds verboden aangezien dergelijke knuppels grotere pijn of lijden kunnen veroorzaken dan gewone knuppels. Volgens hetzelfde principe dient ook de handel in schilden met spijkers te worden verboden.

Lijfstraffen zoals geseling gelden als foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende straffen. Knoeten en andere zwepen met meerdere strengen of riemen die zijn ontworpen voor het geselen van mensen bij wijze van bestraffing, kunnen niet legitiem worden gebruikt. Zwepen met één enkele streng of riem, voorzien van nagels, weerhaken en dergelijke, kunnen door hun aard grote pijn of lijden veroorzaken en kunnen niet legitiem worden gebruikt. Het is daarom noodzakelijk de handel in dergelijke zwepen te verbieden. Zwepen met één enkele gewone streng of riem kunnen echter zowel op legitieme als op niet-legitieme wijze worden gebruikt en de handel in deze zwepen dient daarom niet te worden verboden.

Wat betreft stroomschokwapens en soortgelijke apparaten zoals omschreven in punt 2.1 van bijlage II en punt 2.1 van bijlage III bij Verordening (EG) nr. 1236/2005, is het dienstig de ontladingseis van 10 000 volt te schrappen, zulks om te vermijden dat het verbod op de handel en de uitvoercontroles zouden worden omzeild door het gebruik van wapens en apparaten die een elektrische schok kunnen toedienen met een net iets lagere nullastspanning.

Het is ook van groot belang de reikwijdte van de uitvoercontroles naast de reeds erdoor bestreken draagbare wapens uit te breiden tot vaste of monteerbare wapens met elektrische ontlading die een groot bereik hebben en waarmee meerdere personen kunnen worden geraakt. Dergelijke wapens worden vaak als zogenaamde niet-dodelijke wapens aangemerkt, maar zij kunnen minstens zoveel grote pijn of lijden veroorzaken als draagbare wapens met elektrische ontlading.

Wat betreft draagbare wapens of apparaten die verdovende chemische stoffen verspreiden, is het dienstig de reikwijdte van de uitvoercontroles uit te breiden tot wapens en apparaten die irriterende chemische stoffen verspreiden die worden gebruikt voor oproerbeheersing.

Aangezien apparaten voor de verspreiding van irriterende chemische stoffen voor gebruik in gebouwen op de markt worden gebracht, en het gebruik van dergelijke stoffen binnenshuis een risico betekent van grote pijn of lijden dat niet bestaat bij traditioneel gebruik in open lucht, dient de uitvoer van dergelijke apparaten te worden gecontroleerd.

De uitvoercontroles dienen ook te worden toegepast op vaste of monteerbare apparaten voor de verspreiding van verdovende of irriterende stoffen met groot bereik, voor zover dergelijke apparaten nog niet vallen onder de uitvoercontroles overeenkomstig Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB (3). Dergelijke apparaten worden vaak als zogenaamde niet-dodelijke technologie aangemerkt, maar zij kunnen minstens zoveel grote pijn of lijden veroorzaken als draagbare wapens en apparaten. Hoewel water geen verdovende of irriterende chemische stof is, kunnen waterkanonnen worden gebruikt om dergelijke stoffen te verspreiden in vloeibare vorm en de uitvoer ervan dient te worden gecontroleerd.

De uitvoercontroles betreffende capsicum-oleohars (OC) en pelargoonzuurvanillylamide (PAVA) dienen te worden aangevuld door uitvoercontroles op bepaalde mengsels die deze stoffen bevatten, en die als zodanig kunnen worden gebruikt als verdovende of irriterende stof of voor de vervaardiging van dergelijke stoffen. Het is van belang te verduidelijken dat eventuele verwijzingen naar verdovende of irriterende chemische stoffen moeten worden begrepen als omvattende capsicum-oleohars en de relevante mengsels die deze hars bevatten.

De code van OC in de gecombineerde nomenclatuur (GN) dient te worden vervangen door een andere code en een reeks codes dient te worden toegevoegd in de lijsten van goederen van de bijlagen II en III bij Verordening (EG) nr. 1236/2005.

De maatregelen waarin deze verordening voorziet, zijn in overeenstemming met het advies van het Comité voor gemeenschappelijke voorschriften voor de uitvoer van producten,

Bijlage II wordt vervangen door de tekst van bijlage I bij deze verordening.

Bijlage III wordt vervangen door de tekst van bijlage II bij deze verordening.

De punten 1.3 en 1.4 in sectie 1 betreffende goederen die zijn bedoeld voor de executie van mensen, bestrijken niet medisch-technische goederen.

De doelstelling van de controles op de uitvoer van de goederen, vermeld in deze bijlage, mag niet worden omzeild door de uitvoer van niet aan vergunningsplicht onderworpen goederen (met inbegrip van fabrieken) die één of meer aan vergunningsplicht onderworpen onderdelen bevatten, als deze onderdelen het voornaamste element van de goederen vormen en gemakkelijk kunnen worden verwijderd of voor andere doeleinden worden aangewend.

De doelstelling van de controles op de uitvoer van de goederen, vermeld in deze bijlage, mag niet worden omzeild door de uitvoer van niet aan vergunningsplicht onderworpen goederen (met inbegrip van fabrieken) die één of meer aan vergunningsplicht onderworpen onderdelen bevatten, als deze onderdelen het voornaamste element van de goederen vormen en gemakkelijk kunnen worden verwijderd of voor andere doeleinden worden aangewend.

In sommige gevallen zijn chemische stoffen vermeld met naam en CAS-nummer. Onder de lijst vallen chemische stoffen met dezelfde structuurformule (inclusief hydraten), ongeacht naam of CAS-nummer. De CAS-nummers zijn vermeld om een bepaalde chemische stof of een bepaald mengsel gemakkelijker te kunnen identificeren, ongeacht de nomenclatuur. CAS-nummers kunnen niet als eenduidige identificatienummers gebruikt worden, omdat sommige vormen van de op de lijst vermelde chemische stoffen andere CAS-nummers hebben, en ook mengsels die een op de lijst voorkomende chemische stof bevatten, andere CAS-nummers kunnen hebben.