Vragen en antwoorden over het actieplan van de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en planten

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 10 november 2022.

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen dit actieplan en het vorige?

Naar aanleiding van de raadpleging van de betrokken belanghebbenden legt het nieuwe plan meer nadruk op capaciteitsopbouw in de hele handhavingsketen. Dit omvat opleiding en gegevensuitwisseling alsook specialisatie van de politie, rechters, openbare aanklagers en andere belangrijke handhavingsinstanties.

Het nieuwe plan omvat ook nieuwe juridische en beleidsinstrumenten om de EU-wetgeving in verband met de illegale handel in wilde dieren en planten aan te scherpen en beter te handhaven. Een belangrijke maatregel is het onderzoeken van de aanscherping van de EU-regelgeving inzake de handel in wilde dieren en planten. Een andere maatregel is om in verband met de handel in wilde dieren en planten meer aandacht aan gezondheid te besteden, waarbij de “één gezondheid”-benadering wordt toegepast. Met het plan bevestigt de EU ook haar toezegging om de illegale onlinehandel in wilde dieren en planten te bestrijden. De toekomstige goedkeuring van de wet inzake digitale diensten zal handhavingsinstanties naar verwachting de nodige instrumenten geven om onlinecriminaliteit in verband met in het wild levende dieren en planten aan te pakken.

Het nieuwe actieplan zal ook leiden tot meer transparantie en samenwerking met belanghebbenden en tot een sterker partnerschap van de EU en haar lidstaten met niet-gouvernementele organisaties, internationale organisaties en de particuliere sector.

Voor de herziening van het actieplan zijn veel partijen geraadpleegd die bij de opstelling van het oorspronkelijke plan betrokken waren. De Commissie heeft standpunten verzameld van de academische wereld, ngo's en individuen door middel van een openbare raadpleging en workshops, en van deskundigen van de lidstaten en handhavingsfunctionarissen in het kader van de deskundigen- en handhavingsgroepen voor Cites (Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten) van de EU. Daarnaast heeft het Europees Parlement een resolutie over de illegale handel in wilde dieren en planten en de internationale handel in wilde dieren en planten aangenomen waarin een reeks verzoeken wordt gedaan om de ambitie van het EU-actieplan tegen de illegale handel in wilde dieren en planten te verhogen.

Is het actieplan het enige EU-instrument om de handel in wilde dieren en planten te reguleren?

Er bestaat ook belangrijke EU-wetgeving op dit gebied. De handel in wilde dieren en planten vanuit, naar en binnen de EU wordt geregeld door een reeks verordeningen over de handel in wilde dieren en planten ter uitvoering van de bepalingen van het Cites-verdrag. De verkoop en het vervoer van een aantal strikt beschermde in het wild levende soorten in de EU worden verboden door de natuurrichtlijnen van de EU. De illegale handel in wilde dieren en planten komt ook aan bod in de herziene richtlijn milieucriminaliteit.

Wat waren de sterke en de zwakke punten van het vorige actieplan?

Uit de evaluatie van het actieplan van 2016 is gebleken dat de illegale handel in wilde dieren en planten een grotere prioriteit is geworden voor een breed scala aan beleidsmakers, rechtshandhavingsinstanties en belanghebbenden in de EU en de rest van de wereld. Er is vastgesteld dat het actieplan alomvattend en flexibel was, wat tot meer handhavingsmaatregelen, coördinatie en samenwerking heeft geleid, en dat het de strijd van de EU tegen de illegale handel in wilde dieren en planten in alle opzichten heeft ondersteund.

Hoewel voor de meeste van de 32 acties in het actieplan goede vooruitgang is geboekt, blijkt uit de evaluatie dat de EU en de lidstaten hun inspanningen om nieuwe uitdagingen aan te pakken verder moeten opvoeren.

Deze uitdagingen omvatten:

  • verschuivingen in de verhandelde soorten en handelsroutes,
  • de gevolgen van de illegale handel in wilde dieren en planten voor lokale gemeenschappen,
  • het verband tussen de handel in wilde dieren en planten en de verspreiding van zoönosen,
  • de toegenomen onlinehandel en het daarmee samenhangende gebruik van pakketbezorgdiensten, en
  • een gebrek aan capaciteit bij veel van de betrokken agentschappen en instanties, wat is verergerd door een recent verlies aan inkomsten uit het wildlifetoerisme als gevolg van de pandemie en de daaruit voortvloeiende beperkingen.

Meer informatie

Persbericht over krachtigere maatregelen tegen de illegale handel in wilde dieren en planten

Mededeling over het herziene EU-actieplan tegen de illegale handel in wilde dieren en planten

Werkdocument van de diensten van de Commissie — Evaluatie van het actieplan van 2016

Werkdocument van de diensten van de Commissie — Samenvatting van de evaluatie van het actieplan van 2016

Het actieplan tegen de illegale handel in wilde dieren en planten van 2016

De Europese Unie en de handel in wilde fauna en flora