Vragen en antwoorden over de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid
Waarom is de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid belangrijk?
De evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid (Environmental Implementation Review, EIR) helpt de lidstaten om een milieubeleid te voeren dat de menselijke gezondheid beschermt, de natuur in stand houdt en de lucht, het water en de bodem schoon houdt.
De EIR is een rapportage-instrument dat een aanvulling vormt op de milieuwetgeving van de EU i. De Commissie bevordert de uitvoering van de EU-milieuwetgeving door middel van technische ondersteuning, richtsnoeren, EU-financiering en, waar nodig, het inleiden van inbreukprocedures die tot aanzienlijke boetes kunnen leiden. De Commissie werkt in het kader van de EIR, die als preventief instrument fungeert, samen met de lidstaten om hen in staat te stellen het milieubeleid en de milieuvoorschriften beter toe te passen. Op die manier kunnen oplossingen worden gevonden om ervoor te zorgen dat de EU-milieuwetgeving volledig wordt nageleefd.
De EIR is ook nuttig voor burgers en belanghebbenden. Zij brengt het belang van de uitvoering van de milieuvoorschriften en de voornaamste uitdagingen onder de aandacht. De EIR biedt daarnaast nuttige informatie om betrokkenen te helpen actie te ondernemen om de menselijke gezondheid en het milieu in de hele EU te beschermen door ervoor te zorgen dat de bevoegde autoriteiten de bestaande milieuvoorschriften correct toepassen.
Hoe groot is de kloof tussen de milieuwetgeving en de uitvoering ervan?
Over het algemeen wordt de milieu- en klimaatwetgeving in de hele EU goed uitgevoerd, maar om de negatieve gevolgen van de klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit en de vervuiling tegen te gaan, moet elke lidstaat veel meer inspanningen doen om de gezamenlijk overeengekomen regels na te leven.
Op het gebied van de circulaire economie en afvalbeheer bestaan er grote verschillen tussen de lidstaten wat de circulariteitspercentages en de hulpbronnenproductiviteit betreft. Ook het voorkomen en goed beheren van afval blijft een grote uitdaging. 17 van de 27 lidstaten moeten maatregelen nemen om het gebruikspercentage van circulaire materialen te verhogen en 20 lidstaten moeten nog nationale en/of regionale afvalbeheerplannen en afvalpreventieprogramma's aannemen. Overmatig storten van afval of niet-conforme stortplaatsen zijn nog steeds een groot probleem in de EU: momenteel lopen er tegen twaalf lidstaten inbreukprocedures.
De biodiversiteit blijft achteruitgaan in de EU. De overgrote meerderheid van de lidstaten (25) moet de aanwijzing van Natura 2000-gebieden nog voltooien en de doelstellingen en maatregelen voor instandhouding vaststellen die nodig zijn om een gunstige staat van instandhouding van beschermde habitats en soorten te bereiken. Dit zijn belangrijke instrumenten om ons milieu te beschermen.
Luchtverontreiniging blijft de gezondheid van Europeanen schaden, aangezien de grenswaarden voor gevaarlijke stoffen (fijnstof en stikstofdioxide) nog steeds worden overschreden. De Commissie behandelt bijgevolg momenteel inbreukprocedures tegen 18 lidstaten. Elk van de 27 lidstaten moet meer inspanningen leveren om de neerwaartse emissietrends van luchtverontreinigende stoffen te handhaven, of een opwaartse trend om te buigen, en de nadelige gevolgen van luchtverontreiniging op de gezondheid en de economie te verminderen.
De vooruitgang in de richting van een goede toestand van de waterlichamen verloopt over het algemeen traag. De uitvoering van de regels voor drinkwater is in een aantal landen nog steeds een punt van zorg. In 19 lidstaten wordt afvalwater niet naar behoren behandeld voordat het in het milieu wordt geloosd. Die lidstaten worden aan handhavingsmaatregelen van de Commissie onderworpen.
De inspanningen voor aanpassing aan de klimaatverandering moeten in elk land en op EU-niveau dringend worden opgevoerd.
Inbreuken op het EU-milieurecht vormen het grootste deel van de door de Europese Commissie behandelde zaken — ongeveer 20 % van het totaal. We moeten het tij keren en deze kloof dringend dichten. Dit is mogelijk door gevolg te geven aan de specifieke aanbevelingen in de EIR-landenrapporten en door de in de EIR-mededeling aangehaalde onderliggende oorzaken van de gebrekkige uitvoering aan te pakken.
Een correcte en volledige uitvoering van het milieubeleid en de milieuwetgeving van de EU beschermt de menselijke gezondheid, houdt een gezond milieu in stand en voorkomt onnodige economische kosten (55 miljard euro per jaar volgens een studie uit 2019). Door de kloof te dichten tussen wat op EU-niveau wordt beslist en wat daadwerkelijk wordt uitgevoerd, wordt ook een gelijk speelveld voor bedrijven gehandhaafd en worden kansen voor sociale en technologische innovaties en economische ontwikkeling gecreëerd.
Hoe ondersteunt de Commissie de lidstaten bij de uitvoering van de EU-milieuwetgeving?
De Commissie biedt de lidstaten technische en financiële ondersteuning, onder andere door middel van:
-
-het TAIEX-EIR-peer-to-peer-programma: dit programma vergemakkelijkt de uitwisseling van kennis tussen milieuautoriteiten en de dialoog tussen lidstaten over uitdagingen op het gebied van de uitvoering. Het biedt ondersteuning op maat aan nationale autoriteiten die het milieubeleid en de milieuwetgeving uitvoeren. Via dit instrument biedt de Commissie financiële ondersteuning voor missies van deskundigen, studiebezoeken en workshops;
-
-de gids over milieufinanciering: deze gids bevat een overzicht van de beschikbare financieringsmogelijkheden van de EU. Financiering is cruciaal voor het succes van milieuprojecten en EU-fondsen helpen om de investeringskloof in de lidstaten te dichten. De gids geeft informatie over programma's zoals LIFE, het financieringsinstrument van de EU voor het milieu en klimaatactie;
-
-het instrument voor technische ondersteuning: dit instrument biedt technische ondersteuning bij het uitdenken en uitvoeren van hervormingen in de lidstaten. Deze ondersteuning is vraaggestuurd en wordt op een groot aantal beleidsterreinen verleend, onder meer wat de uitvoering van de EU-milieuwetgeving betreft;
-
-de EIR-deskundigengroep: de groep bestaat uit lidstaten en belanghebbenden en komt tweemaal per jaar bijeen om de vooruitgang met betrekking tot de EIR en de vergroening van het Europees Semester te bespreken.
Daarnaast vergemakkelijken de landendialogen in het kader van de EIR de communicatie tussen regeringen en overheden en andere belanghebbenden, waaronder het maatschappelijk middenveld, op basis van de bevindingen van de EIR. Het is aan de nationale autoriteiten om de dialoog op gang te brengen. De Commissie moedigt deze uitwisselingen sterk aan om oplossingen te vinden voor de in de EIR-rapporten genoemde uitdagingen. De Commissie heeft richtsnoeren voor het organiseren van EIR-dialogen gepubliceerd.
Meer informatie
Persbericht over de evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid
Hoofdrapport betreffende de EIR
Meer over...