Commissie bundelt krachten met de lidstaten om een collaboratieve cloud voor Europa's culturele erfgoed op te zetten

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 21 juni 2022.

Vandaag heeft de Commissie met de lidstaten een dialoog opgezet over de gezamenlijke oprichting van een collaboratieve cloud voor cultureel erfgoed. Dat moet een hulpmiddel zijn om de Europees cultuurschatten te beschermen via een digitale infrastructuur. Met de cloud moet samenwerking en gezamenlijke creatie tussen culturele, creatieve en technologische sectoren worden bevorderd.

Met een geplande begroting van 110 miljoen EUR tot 2025 uit Horizon Europa zal de collaboratieve cloud een unieke infrastructuur vormen; dit zal kunnen leiden tot ongekende transdisciplinaire en grootschalige samenwerking tussen specialisten, zoals wetenschappers op het gebied van cultureel erfgoed, curatoren, archivisten en conservatoren.

De bedoelde cloud zal baanbrekende technologieën bieden om artefacten te digitaliseren, kunstvoorwerpen te onderzoeken en gegevens te documenteren. Een en ander zal een grote digitale sprong opleveren en zo een nieuwe dimensie toevoegen aan het behoud, de instandhouding en de restauratie van cultureel erfgoed.

Het is de bedoeling de toegang tot geavanceerde technologieën te vergemakkelijken en belemmeringen voor kleinere en verafgelegen instellingen weg te nemen.

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugdzaken, samen met de ministers van Cultuur en Wetenschap, alsmede hoge vertegenwoordigers van de lidstaten en van het Europees Parlement, hebben de fundamenten gelegd voor de Europese collaboratieve cloud voor cultureel erfgoed.

Tot dusver is slechts 30 % tot 50 % van de culturele collecties in Europa gedigitaliseerd. De cijfers in de statistieken zijn nog lager voor driedimensionale weergaven van grote structuren en landschappen van het cultureel erfgoed, die de basis vormen voor diepgaand wetenschappelijk onderzoek. Voorts zijn de meeste normen die in gebruik zijn, niet uniform, niet traceerbaar of onveilig, iets wat de materiële en immateriële cultuurschatten van Europa in gevaar kan brengen.

Commissaris Gabriel hierover: "Het rijke culturele erfgoed van Europa zal een nieuwe digitale dimensie krijgen met de Europese collaboratieve cloud voor cultureel erfgoed. Deze Europese inspanning zal zorgen voor vlottere samenwerking tussen onderzoekers, curatoren en andere beroepskrachten in musea met het oog op de bescherming van ons cultureel erfgoed. Zo wordt de toegang tot culturele inhoud gemakkelijker en kunnen toekomstige generaties nog jaren daarvan genieten. Ook worden hiermee aan kleinere musea en culturele instellingen nieuwe kansen geboden om de digitalisering te bevorderen en om samen te werken aan gemeenschappelijke projecten in een veilige en uiterst professionele werkruimte."

De werkzaamheden zijn onlangs van start gegaan met de voorafgaande effectbeoordeling van de collaboratieve cloud door acht onafhankelijke deskundigen. De ontwikkeling van de cloud vindt plaats in het kader van Horizon Europa, het EU-programma voor onderzoek en innovatie (2021-2027). Het programma beschikt voor het eerst over een cluster die uitsluitend gewijd is aan "creativiteit, cultureel erfgoed en inclusie”, met een totale begroting van 2,28 miljard EUR voor de periode 2021-2027. De Commissie zal nauw met de lidstaten samenwerken om het werkprogramma van Horizon Europa klaar te maken voor de invoering van de structuur, de diensten en de instrumenten die nodig zijn voor de cloudinfrastructuur. Daarvoor is in de begroting 110 miljoen EUR uitgetrokken, en zijn er oproepen tot het indienen van voorstellen die in 2023 en 2024 zullen worden gelanceerd.

Achtergrond

Met acties in de cluster "creativiteit, cultureel erfgoed en inclusie” van Horizon Europa wordt het Europees cultureel erfgoed ondersteund in de vergroening en digitalisering. Door middel van een aantal programma's bevordert de EU innovatie en creativiteit in de kunstensector en in de culturele en creatieve bedrijfssectoren. Voor de eerste maal wordt in het programma Creatief Europa sectorale steun voor cultureel erfgoed uitgetrokken.

Het initiatief Nieuw Europees Bauhaus is het vlaggenschip waar de EU-inspanningen op het gebied van sociale inclusie, duurzaamheid en esthetiek samenkomen. Op aandringen van de culturele sector zal de cloudinfrastructuur dienen om Europa's unieke kunstvoorwerpen, cultuurlandschappen, historische locaties en gebouwen beter te beschermen in het digitale tijdperk.

In het kader van het vorige EU-programma voor onderzoek en innovatie, Horizon 2020, werd meer dan 60 miljoen EUR geïnvesteerd in onderzoeks- en innovatieacties om instrumenten en methoden te ontwikkelen: doelgebieden zijn behoud van materieel en immaterieel cultureel erfgoed, bescherming van bedreigd erfgoed tegen illegale handel, bevordering van de toegang tot cultureel erfgoed en promotie van cultureel toerisme.

Meer informatie

Factsheet

De digitale toekomst van Europa vormgeven

Aanbeveling van de Commissie betreffende de digitalisering en online-toegankelijkheid van cultureel materiaal en digitale bewaring

Verslag over een Europese collaboratieve cloud voor cultureel erfgoed

Oproepen tot het indienen van voorstellen voor cultureel erfgoed in het kader van Horizon Europa