Bijna 1 miljard EUR aan investeringen ter versterking van de defensievermogens van de EU

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 25 mei 2022.

Vandaag heeft de Commissie de goedkeuring aangekondigd van het tweede jaarlijkse werkprogramma van het Europees Defensiefonds (EDF). In het kader van het werkprogramma voor 2022 van het EDF zal in totaal 924 miljoen EUR aan financiering worden toegewezen.

Een week na de gezamenlijke mededeling over investeringstekorten op defensiegebied trekt de Commissie nieuwe financiering uit om samen beter te investeren in strategische defensievermogens.

Daarnaast introduceert het werkprogramma voor 2022 een reeks nieuwe instrumenten om innovatie op defensiegebied te bevorderen, allemaal onder één nieuwe koepel, de EU-regeling voor innovatie op defensiegebied (EUDIS). EUDIS, zoals reeds aangekondigd in het defensiepakket van de Commissie van 15 februari 2022, zal nauw samenwerken met de innovatiehub van het EDA.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk:“Innovatie vormt de kern van onze reactie op de huidige veranderende dreigingen. Vandaag maakt de Commissie nieuwe financiering vrij en neemt zij een belangrijke stap met nieuwe aantrekkelijke instrumenten om defensie-innovatie te stimuleren. De ervaring die zij al tientallen jaren op het gebied van civiele innovatie heeft opgedaan, kan de Commissie nu benutten door samenwerking van alle actoren in de hele Unie te bevorderen.”

Thierry Breton i, commissaris voor de Interne Markt: “Vandaag hebben wij besloten dit jaar 1 miljard euro uit de EU-begroting vrij te maken voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke defensieprojecten, met name op het gebied van ruimtevaart, cyberspace en diverse hoogwaardige defensievermogens. In onze nieuwe veiligheidscontext zullen deze investeringen bijdragen tot het dichten van de Europese defensiekloof. We lanceren ook een EU-innovatieregeling voor defensie van 2 miljard euro om van Europa een innovatiehub op defensiegebied te maken. Als aanvulling op de investeringen van het EDF in vermogensontwikkeling moeten we nu vooruitgang boeken in de richting van gezamenlijke aanbestedingen op defensiegebied, zoals we zojuist hebben voorgesteld in onze mededeling aan de EU-leiders.”

Blijven investeren in door samenwerking gedreven O&O op defensiegebied in de Europese industrie

Het EDF draagt bij tot het verminderen van de versnippering van het Europese landschap voor de ontwikkeling van defensievermogens. Het versterkt ook het concurrentievermogen van de industrie en bevordert de interoperabiliteit in heel Europa. Het werkprogramma van het EDF voor 2022 behandelt in totaal 33 onderwerpen, gestructureerd aan de hand van acht oproepen tot het indienen van voorstellen, om een aantal grote symbolische projecten op gang te brengen. Het is gericht op relevante defensietechnologieën en -vermogens in overeenstemming met de vermogensprioriteiten van de EU die gezamenlijk door de lidstaten zijn overeengekomen en in het strategisch kompas verder zijn uitgewerkt. Daarnaast waarborgt het EDF-werkprogramma voor 2022 ook de continuïteit van de financiering voor enkele belangrijke projecten die in het kader van de twee voorloperprogramma's van het EDF zijn gestart.

Dit jaar zullen twee kritieke gebieden, met een budget van meer dan 120 miljoen EUR per gebied, in de schijnwerpers worden gezet om vermogensontwikkelingen te ondersteunen:

  • Ruimtevaart, waarbij financiering zal worden verstrekt voor de ontwikkeling van in de ruimte gestationeerde capaciteiten voor vroegtijdige waarschuwing met raketten en innovatieve aardobservatiecapaciteit met meerdere sensoren in de ruimte voor inlichtingen, surveillance en verkenning. Daarnaast zal financiering worden uitgetrokken voor onderzoek naar een responsief ruimtevaartsysteem waarmee kleine satellieten snel in verschillende soorten orbits kunnen worden gebracht.
  • Marine, waarbij financiering wordt verstrekt voor i) acties in verband met de ontwikkeling van een vaartuigklasse die bijzonder geschikt is voor kleine en middelgrote schepen, en ii) de ontwikkeling van een op samenwerking gebaseerde Europese surveillancecapaciteit op zee die de scheepvaart in staat zal stellen het hoofd te bieden aan kleinere, snellere en diversere nieuwe, zich ontwikkelende dreigingen.

Daarnaast zal 70 miljoen EUR worden toegewezen aan inspanningen op het gebied van O&O in elk van de twee volgende categorieën:

  • Cyberspace, om de Europese vermogens op het gebied van cybersituationeel bewustzijn, cyberbeveiliging en veerkracht te verbeteren en een instrumentarium voor cyber- en informatieoorlogvoering op defensiegebied te ontwikkelen.
  • Inlichtingensuperioriteit, voor projecten die bijdragen tot de ontwikkeling van een Europees commando- en controlesysteem en een inzetbare commandopost voor speciale operaties. Op het gebied van onderzoek zullen de financieringsinspanningen gericht zijn op interoperabiliteit en gegevensuitwisseling tussen civiele en militaire controlecentra in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim.

Hoogwaardige defensievermogens en ontsluitende technologieën komen ook aan bod in verschillende categorieën acties. Het gaat onder meer om de ontwikkeling van een middelgroot tactisch vrachtvliegtuig dat bijdraagt tot militaire mobiliteit, elektronische oorlogvoering in de lucht, gezamenlijke oorlogvoering voor landstrijdkrachten, technologieën en duurzame componenten voor onderwatertoepassingen, met inbegrip van onderzeese manned-unmanned teaming en swarms.

Ondersteuning van de EU-regeling voor innovatie op defensiegebied ten belope van 2 miljard euro

In het kader van de EU-regeling voor innovatie op defensiegebied zullen relevante EU-initiatieven ter ondersteuning van defensie-innovatie en -ondernemerschap onder één overkoepelende noemer worden gebracht. Beproefde praktijken die voortvloeien uit civiele innovatie zullen worden gebruikt voor de defensiesector. In het werkprogramma van het EDF voor 2022 lanceert de Commissie een reeks acties om innovatieve ondernemers, start-ups en kmo's te ondersteunen en te integreren in het industriële ecosysteem van de defensie-industrie:

  • Een eigenvermogensfaciliteit voor defensie: de Commissie is voornemens 20 miljoen EUR per jaar te investeren in de eigenvermogensfaciliteit, met een totaal van 100 miljoen EUR. Deze investering is bedoeld om tijdens de looptijd van het fonds in totaal 500 miljoen EUR aan investeringscapaciteit te genereren ten behoeve van de defensie-industrie, onder meer door het Europees Investeringsfonds (EIF) en particuliere investeerders erbij te betrekken.
  • Technologische uitdaging: deze uitdaging is gericht op het attesteren en klaarmaken voor de markt van technologieën voor het opsporen van verborgen bedreigingen.
  • Kaderovereenkomst inzake chemisch, biologisch, radiologisch en nucleair (CBRN) partnerschap: het nieuwe werkprogramma bevat een oproep tot het opzetten van een vierjarig partnerschap voor de ontwikkeling van medisch-defensieve tegenmaatregelen tegen CBRN-dreigingen.

Deze nieuwe maatregelen zullen een aanvulling vormen op de huidige steun voor disruptieve technologieën en kmo's door middel van periodieke gerichte oproepen tot het indienen van voorstellen ter bevordering van innovatie. Het doel van de Commissie is om tot 2027 in het kader van de EU-regeling voor innovatie op defensiegebied een totale investering van tot wel 2 miljard EUR in defensie-innovatie te genereren, op initiatief van het EDF. De regeling zal helpen bij de uitvoering van het EU-actieplan inzake synergieën tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie.

Achtergrond

Het EDF is het vlaggenschipinstrument van de Commissie ter ondersteuning van de defensiesamenwerking in Europa. Zonder de inspanningen van de lidstaten te vervangen, bevordert het de samenwerking tussen ondernemingen van elke omvang en onderzoeksactoren in de hele EU. Het EDF ondersteunt concurrerende en op samenwerking gebaseerde defensieprojecten gedurende de gehele onderzoeks- en ontwikkelingscyclus, waarbij de nadruk ligt op projecten die leiden tot geavanceerde en interoperabele defensietechnologieën en -apparatuur. Het stimuleert ook innovatie en bevordert de grensoverschrijdende deelname van kmo's. De projecten worden vastgesteld op basis van de vermogensprioriteiten op defensiegebied die door de lidstaten zijn overeengekomen in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB), met name in het kader van het vermogensontwikkelingsplan (CDP).

Het EDF beschikt voor de periode 2021-27 over een begroting van 7 953 000 000 EUR in lopende prijzen. Deze financiële middelen zijn verdeeld in twee pijlers:

  • 2 651 000 000 EUR zal worden toegewezen voor de financiering van gezamenlijk onderzoek op defensiegebied om opkomende en toekomstige bedreigingen voor de veiligheid aan te pakken, en
  • 5 302 000 000 EUR voor de medefinanciering van samenwerkingsprojecten voor vermogensontwikkeling.

Tussen 4 % en 8 % van de EDF-begroting is bestemd voor ontwikkeling of onderzoek naar disruptieve technologieën die baanbrekende innovaties kunnen voortbrengen.

Het EDF wordt uitgevoerd door middel van jaarlijkse werkprogramma's die gestructureerd zijn rond 17 stabiele thematische en horizontale categorieën acties gedurende het meerjarig financieel kader 2021-2027, waarbij de nadruk ligt op:

  • Nieuwe uitdagingen om vorm te geven aan een multidimensionale en holistische benadering van de moderne gevechtsruimte, zoals medische defensieondersteuning, CBRN, biotechnologie en menselijke factoren, inlichtingensuperioriteit, geavanceerde passieve en actieve sensoren, cyberspace en ruimtevaart.
  • Stimulerende en faciliterende impulsen voor defensie om het EDF een belangrijke technologische impuls te geven, die relevant zijn voor alle vermogensdomeinen, zoals digitale transformatie, energieveerkracht & milieutransitie, materialen & componenten, disruptieve technologieën en open oproepen voor innovatieve en toekomstgerichte defensieoplossingen, met inbegrip van gerichte oproepen voor kmo's.
  • Uitmuntendheid op het gebied van oorlogvoering om de vermogenstoewijzing te verbeteren en ambitieuze defensiesystemen te ondersteunen, zoals oorlogvoering in de lucht, lucht- en raketverdediging, oorlogvoering op de grond, troepenbescherming en mobiliteit, oorlogvoering op zee, oorlogvoering onder water en simulatie & opleiding.

Meer informatie

Factsheet: Werkprogramma van het Europees Defensiefonds voor 2022, mei 2022

Factsheet: EU-regeling voor innovatie op defensiegebied, mei 2022

Europese defensie-industrie