Strijd tegen seksueel misbruik van kinderen: Commissie stelt nieuwe regels voor om kinderen te beschermen
De Commissie doet vandaag een voorstel voor nieuwe EU-wetgeving om online seksueel misbruik van kinderen te voorkomen en te bestrijden. Seksueel misbruik van kinderen is alomtegenwoordig. Alleen al in 2021 werden wereldwijd 85 miljoen foto's en video's van seksueel misbruik van kinderen gemeld en nog veel meer beelden blijven ongemeld. De COVID-19-pandemie heeft het probleem nog verergerd: de stichting Internet Watch stelde vast dat het aantal bevestigde gevallen van seksueel misbruik van kinderen in 2021 met 64 % is toegenomen in vergelijking met het voorgaande jaar. Het huidige systeem, dat gebaseerd is op vrijwillige opsporing en melding door bedrijven, blijkt niet te volstaan om kinderen voldoende te beschermen en zal zelfs niet meer mogelijk zijn zodra de huidige tijdelijke oplossing verstrijkt. Tot 95 % van alle meldingen van seksueel misbruik van kinderen die in 2020 werden ontvangen, was afkomstig van één bedrijf, ondanks duidelijke aanwijzingen dat het probleem zich niet beperkt tot één platform.
Om het gebruik van onlinediensten met het oog op seksueel misbruik van kinderen doeltreffend aan te pakken, zijn duidelijke regels nodig, met robuuste voorwaarden en waarborgen. De voorgestelde regels verplichten providers om materiaal over seksueel misbruik van kinderen op hun diensten op te sporen, te melden en te verwijderen. Providers zullen het risico van misbruik van hun diensten moeten beoordelen en beperken. De genomen maatregelen moeten in verhouding staan tot dat risico en onderworpen zijn aan solide voorwaarden en waarborgen.
Een nieuw onafhankelijk EU-centrum inzake seksueel misbruik van kinderen (EU-centrum) zal de inspanningen van de providers vergemakkelijken. Daartoe zal het optreden als expertisecentrum, betrouwbare informatie verstrekken over geïdentificeerd materiaal en meldingen van providers in ontvangst nemen en analyseren om foutieve meldingen op te sporen en gerechtelijk optreden te voorkomen. Verder zal het relevante meldingen snel doorsturen naar de rechtshandhavingsinstanties en hulp bieden aan slachtoffers.
De nieuwe regels zullen helpen kinderen te beschermen tegen verder misbruik, te voorkomen dat materiaal telkens opnieuw opduikt op het internet, en daders voor de rechter te brengen. Deze bepalingen zullen met name betrekking hebben op:
-
-Verplichte risicobeoordeling en risicobeperkende maatregelen: providers van hostingdiensten of interpersoonlijke communicatiediensten moeten het risico beoordelen dat hun diensten worden misbruikt voor het verspreiden van materiaal over seksueel misbruik van kinderen of voor het benaderen van kinderen voor seksuele doeleinden (“grooming”). Providers zullen ook risicobeperkende maatregelen moeten voorstellen.
-
-Gerichte opsporingsverplichtingen op basis van een opsporingsbevel: de lidstaten moeten nationale autoriteiten aanwijzen die belast worden met de evaluatie van de risicobeoordeling. Als die autoriteiten vaststellen dat er een aanzienlijk risico bestaat, kunnen zij een rechtbank of een onafhankelijke nationale autoriteit verzoeken een opsporingsbevel uit te vaardigen voor bekend of nieuw materiaal over seksueel misbruik van kinderen of grooming. De opsporingsbevelen zijn beperkt in de tijd en zijn gericht op een specifiek type inhoud op een specifieke dienst.
-
-Sterke waarborgen inzake opsporing: bedrijven die een opsporingsbevel ontvangen, zullen alleen inhoud kunnen opsporen aan de hand van indicatoren van seksueel misbruik van kinderen die door het EU-centrum zijn geverifieerd en verstrekt. De opsporingstechnologieën mogen alleen worden gebruikt voor het opsporen van seksueel misbruik van kinderen. Providers moeten technologieën inzetten die zo min mogelijk inbreuk maken op de privacy, overeenkomstig de stand van de techniek in de sector, en die zo weinig mogelijk vals positieve meldingen opleveren.
-
-Duidelijke meldingsverplichtingen: providers die online seksueel misbruik van kinderen hebben ontdekt, moeten dit melden bij het EU-centrum.
-
-Doeltreffende verwijdering: de nationale autoriteiten kunnen verwijderingsbevelen uitvaardigen als het materiaal over seksueel misbruik van kinderen niet snel wordt verwijderd. Internetproviders worden ook verplicht om de toegang te blokkeren tot beelden en video's die niet kunnen worden verwijderd, bv. omdat ze buiten de EU worden gehost in rechtsgebieden die niet bereid zijn tot samenwerking.
-
-De blootstelling aan grooming beperken: de regels schrijven voor dat appstores ervoor moeten zorgen dat kinderen geen apps kunnen downloaden die hen blootstellen aan een hoog risico op grooming.
-
-Solide toezichtsmechanismen en rechtsmiddelen: de opsporingsbevelen worden uitgevaardigd door rechtbanken of onafhankelijke nationale autoriteiten. Om het risico op fouten bij de opsporing en melding tot een minimum te beperken, verifieert het EU-centrum de meldingen van potentieel online seksueel misbruik van kinderen die door providers worden gedaan alvorens ze te delen met rechtshandhavingsinstanties en Europol. Zowel providers als gebruikers hebben het recht tegen hen genomen maatregelen aan te vechten in de rechtbank.
Het nieuwe EU-centrum zal steun bieden aan:
-
-online-dienstenproviders, met name bij het nakomen van hun nieuwe verplichtingen om risicobeoordelingen uit te voeren, materiaal over online seksueel misbruik van kinderen op te sporen, te melden, te verwijderen en de toegang ertoe te blokkeren, door indicatoren te verstrekken om seksueel misbruik van kinderen op te sporen en door de meldingen van de providers in ontvangst te nemen;
-
-nationale rechtshandhavingsinstanties en Europol, door de meldingen van de providers te evalueren om ervoor te zorgen dat ze niet per vergissing worden ingediend, en door ze snel door te sturen naar de rechtshandhavingsinstanties. Dit zal kinderen helpen redden uit misbruiksituaties en ervoor zorgen dat daders voor de rechter worden gebracht;
-
-de lidstaten, door dienst te doen als kenniscentrum voor beste praktijken op het gebied van preventie en slachtofferhulp, waarbij een op bewijzen gebaseerde aanpak wordt aangemoedigd;
-
-slachtoffers, door hen te helpen bij het verwijderen van het beeldmateriaal.
Samen met het voorstel van vandaag presenteert de Commissie ook een Europese strategie voor een beter internet voor kinderen.
Volgende stappen
Dit voorstel is nu in behandeling bij het Europees Parlement en de Raad.
Als het wordt aangenomen, zal de nieuwe verordening de huidige tijdelijke verordening vervangen.
Enkele reacties van commissarissen
Dubravka Šuica, vicevoorzitter voor Democratie en Demografie: “De handhaving en bescherming van de rechten van kinderen, zowel online als offline, is van essentieel belang voor het welzijn van onze samenlevingen. Onlinemateriaal over seksueel misbruik van kinderen is een product van zichtbaar fysiek seksueel misbruik van kinderen. Het is zwaar strafbaar. Online seksueel misbruik van kinderen heeft verstrekkende gevolgen op lange termijn en laat een diep trauma achter. Sommige kinderen komen dit nooit meer te boven. Seksueel misbruik van kinderen kan worden voorkomen als we samenwerken om kinderen te beschermen. We laten seksueel misbruik van kinderen offline niet toe, dus mogen we het ook online niet toestaan.”
Margaritis Schinas i, vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze: “De hoeveelheid materiaal over seksueel misbruik van kinderen die op het internet circuleert, is verbijsterend. Tot onze grote schaamte is Europa de mondiale draaischrijf voor het grootste deel van dit materiaal. De vraag is dus: als wij niet optreden, wie dan wel? De regels die wij voorstellen, bevatten duidelijke, gerichte en evenredige verplichtingen voor providers om illegale inhoud betreffende seksueel misbruik van kinderen op te sporen en te verwijderen. Wat providers wel mogen doen, zal zeer strikt worden afgebakend, met sterke waarborgen — we hebben het alleen over een programma dat scant op markers van illegale inhoud, op dezelfde wijze als cyberbeveiligingsprogramma's voortdurend controleren op beveiligingsinbreuken.”
Ylva Johansson i, commissaris voor Binnenlandse Zaken: “Als volwassenen is het onze plicht kinderen te beschermen. Seksueel misbruik van kinderen is een reëel en groeiend gevaar: niet alleen neemt het aantal meldingen toe, deze meldingen hebben vandaag ook betrekking op jongere kinderen. Deze meldingen vormen het startpunt om onderzoeken te voeren en kinderen in real time te redden van misbruik. Een door Europol ondersteund onderzoek op basis van een melding van een online-dienstenprovider heeft bijvoorbeeld geleid tot de redding van 146 kinderen wereldwijd, waarbij meer dan 100 verdachten in de hele EU werden geïdentificeerd. Het is ook dringend noodzakelijk dat onlinemateriaal over seksueel misbruik van kinderen wordt opgespoord, gemeld en verwijderd, om te voorkomen dat de beelden en video's verder worden verspreid en slachtoffers er vaak jaren later opnieuw mee worden geconfronteerd. Dit voorstel bevat duidelijke verplichtingen voor bedrijven om gevallen van kindermisbruik op te sporen en te melden, met krachtige waarborgen om de privacy van iedereen, ook van de kinderen zelf, te garanderen.”
Achtergrond
De bestrijding van seksueel misbruik van kinderen is een prioriteit voor de Commissie. Tegenwoordig worden foto's en video's van kinderen die seksueel worden misbruikt, op grote schaal online gedeeld. In 2021 werden 29 miljoen meldingen ingediend bij het National Centre for Missing and Exploited Children in de VS.
Bij gebrek aan geharmoniseerde regels op EU-niveau, gelden uiteenlopende regels voor socialemediaplatforms, gamingdiensten en andere hostingdiensten en providers van onlinediensten. Sommige providers maken vrijwillig gebruik van technologie om materiaal over seksueel misbruik van kinderen op hun diensten op te sporen, te melden en te verwijderen. De genomen maatregelen lopen echter sterk uiteen en vrijwillige maatregelen zijn ontoereikend gebleken om dit probleem aan te pakken. Dit voorstel bouwt voort op de wet inzake digitale diensten en vult deze aan met bepalingen om het specifieke probleem van online seksueel misbruik van kinderen aan te pakken.
Het voorstel van vandaag vloeit voort uit de EU-strategie voor een doeltreffendere bestrijding van seksueel misbruik van kinderen van juli 2020, waarin een brede reactie op de groeiende dreiging van seksueel misbruik van kinderen, zowel offline als online, wordt gepresenteerd, door sterker in te zetten op preventie, opsporing en slachtofferhulp. Het voorstel is ook een vervolg op de EU-strategie voor de rechten van het kind van de Commissie van maart jongstleden, waarin strengere maatregelen werden voorgesteld om kinderen te beschermen tegen alle vormen van geweld, met inbegrip van onlinemisbruik.
Meer informatie
Q&A: Nieuwe regels ter bestrijding van seksueel misbruik van kinderen
Voorstel voor een verordening tot vaststelling van regels ter voorkoming en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen