Vragen en antwoorden -Aantrekken van vaardigheden en talent naar de EU
Waarom stelt de Commissie een pakket maatregelen inzake legale migratie voor?
De Commissie komt vandaag met een reeks voorstellen inzake “vaardigheden en talenten” om de huidige demografische en migratie-uitdagingen in de EU aan te pakken en zich voor te bereiden op toekomstige behoeften. De voorstellen vloeien voort uit de brede aanpak van de EU in het kader van het migratie- en asielpact. Dankzij een ambitieus en duurzaam EU-beleid inzake legale migratie kunnen we het talent aantrekken dat onze economieën nodig hebben, en veilige kanalen creëren om Europa te bereiken. Zo kunnen we de groene en digitale transitie ondersteunen en tegelijkertijd de samenhang en veerkracht van de Europese samenleving bevorderen. Met de voorstellen wordt een aantal hardnekkige uitdagingen aangepakt, zoals: het herstel van onze economie na de COVID-19-pandemie; de krapte op onze arbeidsmarkt; de integratie op de arbeidsmarkt van mensen die zijn gevlucht voor de Russische invasie van Oekraïne; de transitie van de EU naar een groene en digitale economie.
Waarom worden de richtlijn langdurig ingezetenen en de richtlijn gecombineerde vergunning herzien?
Om tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken en ervoor te zorgen dat de EU de nodige vaardigheden en talenten kan aantrekken, is een efficiënt wetgevingskader voor een betere legale migratie naar de EU nodig.
Voor een groot deel van de werknemers uit derde landen die legaal in de EU verblijven, vormen de richtlijn langdurig ingezetenen en de richtlijn gecombineerde vergunning het kader voor de desbetreffende procedures en rechten. Geen van beide richtlijnen heeft echter volledig de doelstellingen bereikt waarvoor ze respectievelijk in 2003 en 2011 werden aangenomen. De richtlijn langdurig ingezetenen wordt door de lidstaten te weinig gebruikt en voorziet niet in een effectief recht op mobiliteit binnen de EU. Het doel van de richtlijn gecombineerde vergunning, de toelatingsprocedures voor alle werknemers uit derde landen vereenvoudigen, is niet volledig bereikt. Om die redenen stelt de Commissie een algehele herziening van de twee richtlijnen voor. De belangrijkste doelstellingen zijn efficiëntere en snellere procedures, een versterkte mobiliteit binnen de EU van onderdanen uit derde landen die reeds in de EU verblijven en werken, een betere integratie, en het voorkomen van arbeidsuitbuiting.
Wat zijn de belangrijkste wetgevingswijzigingen die de Commissie in het vaardigheden- en talentenpakket voorstelt?
De Commissie stelt voor de richtlijn betreffende een gecombineerde vergunning te actualiseren om de aanvraagprocedure voor een gecombineerde vergunning voor werk en verblijf verder te stroomlijnen en de waarborgen voor gelijke behandeling en bescherming tegen arbeidsuitbuiting te versterken.
Dit zijn de belangrijkste wijzigingen van de richtlijn:
-
-De lidstaten moeten zowel aanvragen in de lidstaat van bestemming als aanvragen vanuit een derde land aanvaarden.
-
-De termijn van 4 maanden voor het nemen van een beslissing moet ook de afgifte van het vereiste inreisvisum en de tijd voor het verrichten van een arbeidsmarkttoets omvatten.
-
-De vergunninghouder mag tijdens de geldigheidsduur van de vergunning van werkgever veranderen. Ook mag de vergunning in geval van werkloosheid gedurende ten minste 3 maanden niet worden ingetrokken.
-
-Er worden bepalingen toegevoegd inzake sancties tegen werkgevers in geval van schending van de arbeidsvoorwaarden, de vrijheid van vereniging en de toegang tot socialezekerheidsuitkeringen en inzake de invoering van klachtenmechanismen.
De Commissie stelt ook voor de richtlijn inzake langdurig ingezetenen te actualiseren met het oog op vereenvoudigde toegangsvoorwaarden voor het verkrijgen van de status van langdurig ingezetene en meer rechten voor ingezetenen en hun gezinsleden, zoals het recht om naar een andere EU-lidstaat te reizen en daar te werken.
Dit zijn de belangrijkste wijzigingen van de richtlijn:
-
-De vereiste verblijfsduur van 5 jaar kan in verschillende lidstaten worden opgebouwd. Verblijfsperioden in het kader van een tijdelijke en nationale bescherming of als student worden meegerekend.
-
-De lidstaten moeten controlemechanismen invoeren om toezicht te houden op de werkelijke verblijfplaats van investeerders en misbruik van deze status te voorkomen.
-
-Het recht op gezinshereniging wordt niet aan integratievoorwaarden onderworpen, gezinsleden krijgen volledige toegang tot werk, en in de EU geboren kinderen van langdurig ingezetenen kunnen de status onmiddellijk verkrijgen.
-
-Mobiliteit binnen de EU wordt vergemakkelijkt.
Waarom hebben we legale migratie nodig?
Legale migratie komt onze samenleving en de economie ten goede. Dankzij legale migratie kunnen we het herstel van onze economie na de COVID-19-pandemie bevorderen, de krapte op de arbeidsmarkt aanpakken en de transitie van de EU naar een groene en digitale economie ondersteunen. In de afgelopen 10 jaar werd een aanzienlijk deel van de nieuwe banen in de EU ingevuld door gemigreerde werknemers, wat heeft geholpen om de tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken. Dergelijke tekorten verhogen de druk op de arbeidsmarkt en ondermijnen het concurrentievermogen en de economische groei.
Migratie en mobiliteit zijn en blijven inherent aan de mensheid, zowel wereldwijd als in de EU. Op 1 januari 2021 verbleven 23,7 miljoen onderdanen uit derde landen in de EU, wat neerkomt op 5,3% van de totale bevolking. Ondanks de grote media-aandacht blijft de irreguliere migratie naar de EU beperkt. Jaarlijks komen ongeveer 2,25 tot 3 miljoen onderdanen uit derde landen naar de EU via legale kanalen, tegenover 125 000 tot 200 000 irreguliere aankomsten. Meer informatie is te vinden in de meest recente statistieken over asiel en migratie van de Commissie.
Arbeidsmigratie heeft niet alleen een economische dimensie, maar helpt ook onze samenwerking met landen van herkomst en doorreis te versterken en verbetert zo het algemene migratiebeheer, onder meer door irreguliere migratie terug te dringen.
Er zijn dus sterke politieke en economische argumenten voor de totstandbrenging van effectievere legale routes waarlangs migranten Europa kunnen binnenkomen. Daarbij moet echter rekening worden gehouden met het feit dat de situatie en het beleid verschillen van lidstaat tot lidstaat. De bevoegdheid over legale migratie is verdeeld tussen de Europese Unie en de lidstaten. Het is aan de lidstaten om te beslissen hoeveel onderdanen uit derde landen tot hun grondgebied worden toegelaten om er te werken.
Waarom is het proefproject van de Commissie inzake de EU-talentenpool specifiek gericht op mensen die gevlucht zijn voor de Russische invasie van Oekraïne?
Na de Russische inval van Oekraïne moest dringend onderdak worden geboden aan meer dan 5 miljoen mensen die naar de EU waren gevlucht. De richtlijn tijdelijke bescherming werd voor de eerste keer geactiveerd, waardoor Oekraïense onderdanen en hun gezinsleden toegang kregen tot huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en werkgelegenheid. Deze zomer zal de Commissie een proefproject voor de EU-talentenpool lanceren ter ondersteuning van een succesvolle integratie op de arbeidsmarkt. Dankzij het EU-brede platform zullen de vaardigheden en kwalificaties van wie tijdelijke bescherming geniet, in kaart worden gebracht en worden gematcht met de behoeften van werkgevers in de lidstaat van verblijf of een andere EU-lidstaat. Daarbij zal rekening worden gehouden met de specifieke behoeften van de aanvragers.
Wat is het verschil tussen de EU-talentenpool en het proefproject voor de EU-talentenpool?
Geschoolde onderdanen van derde landen die in de EU willen werken, zullen zich kunnen registreren op een webplatform. Zij zullen worden toegelaten tot de EU-talentenpool op basis van specifieke vaardigheidsniveaus of andere relevante criteria. De Commissie streeft ernaar de EU-talentenpool en het bijbehorende webportaal uiterlijk medio 2023 formeel te lanceren.
Het proefproject voor de EU-talentenpool is ingegeven door de dringende behoefte om opvang te bieden aan degenen die Oekraïne zijn ontvlucht door de Russische invasie. De bedoeling is hen in contact te brengen met potentiële werkgevers in de hele EU om hun integratie op de arbeidsmarkt van de EU te vergemakkelijken. Er zullen geen toelatingscriteria gelden en het wordt mogelijk een profiel te uploaden van binnen de EU. Het proefproject zou uiterlijk in de zomer van 2022 worden opgezet.
Wat is het juridische kader voor het voorstel van de Commissie om medio 2023 van start te gaan met een talentenpool?
Medio 2023 zal de Commissie een aanbeveling tot vaststelling van de talentenpool aannemen, alsmede het bijbehorende handvest en een routekaart voor de geleidelijke ontwikkeling van de verschillende onderdelen ervan. Het vaststellen van een dergelijke rechtsgrondslag in de toekomst zou als doel op langere termijn kunnen worden gesteld.
Hoe en met welke derde landen wil de Commissie talentpartnerschappen opzetten?
Elk talentpartnerschap moet toegesneden zijn op de behoeften en belangen van de lidstaten en de partnerlanden. Met het oog op een doeltreffende uitrol van de talentpartnerschappen stelt de Commissie vandaag voor om specifieke talentpartnerschappen te lanceren, rekening houdend met de algemene stand van de betrekkingen inzake alle aspecten van de brede aanpak in het kader van het migratie- en asielpact en het belang dat de lidstaten en de partnerlanden hebben bij algemene samenwerking op het gebied van arbeidsmobiliteit en talentontwikkeling.
Zodra algemene overeenstemming is bereikt over de inhoud, opzet en uitvoering van een talentpartnerschap met een specifiek partnerland, zal financiering worden gemobiliseerd door middel van een combinatie van verschillende financiële instrumenten. Na besprekingen op hoog niveau is de Commissie in eerste instantie van plan om tegen het einde van het jaar de eerste talentpartnerschappen op te zetten met Noord-Afrikaanse partnerlanden, met name Marokko, Tunesië en Egypte. Met die landen wordt al nauw en voortdurend samengewerkt inzake alle aspecten van migratiebeheer, waaronder irreguliere migratie, Tegelijkertijd worden talentpartnerschappen met andere partnerlanden in Afrika en Azië overwogen, als onderdeel van een geleidelijke aanpak.
Met welke andere landen overweegt de Commissie een talentpartnerschap aan te gaan?
Als onderdeel van een geleidelijke aanpak zal de lancering van talentpartnerschappen met andere partnerlanden in Afrika en Azië een natuurlijke volgende stap zijn in het proces van versterkte samenwerking op het gebied van migratiebeheer. Er wordt overwogen een beoordeling te maken van de haalbaarheid van talentpartnerschappen met Pakistan, Bangladesh, Senegal en Nigeria, als een van de belangrijkste componenten van een versterkte samenwerking op het gebied van migratiebeheer met deze landen.
Wat is het doel van het nieuw voorgestelde arbeidsmigratieplatform?
Vooruitgang op het gebied van arbeidsmigratie zal afhangen van nauwere samenwerking en een beter onderling begrip tussen de migratie- en de werkgelegenheidssector. Daarom lanceert de Commissie een nieuw platform voor arbeidsmigratie om de uitwisseling met deskundigen van de lidstaten uit beide sectoren op operationeel niveau te vergemakkelijken, op basis van de ervaring van andere belanghebbenden. Het platform zal technische discussies over praktische kwesties van arbeidsmigratie en arbeidstekorten mogelijk maken en zal ook de ontwikkeling van talentpartnerschappen en de EU-talentenpool ondersteunen.
Vanwaar de focus op de sector langdurige zorg?
Voorzitter Von der Leyen heeft in haar toespraak over de Staat van de Unie van 2021 onderstreept dat de gezondheidszorg een cruciale sector is waarin de EU meer moet doen om ervoor te zorgen dat elke man en elke vrouw de best mogelijke zorg krijgt. Systemen voor langdurige zorg verschillen van lidstaat tot lidstaat, maar alle landen staan voor gemeenschappelijke uitdagingen om toegankelijke, betaalbare en kwalitatieve zorg te bieden in de context van een groeiende vraag naar sociale en gezondheidszorg en personeelstekorten in een vergrijzende bevolking. Migranten vormen een belangrijk onderdeel van de beroepsbevolking in de langdurige zorg. Tijdens de COVID-19-crisis werd langdurige zorg beschouwd als een essentiële dienst. Onvoldoende investeringen in de sector en personeelstekorten hebben echter tot grote problemen geleid bij het waarborgen van de continuïteit van de zorgdiensten en een adequate reactie op de pandemie.
De lidstaten hebben het moeilijk om zorgverleners aan te trekken en te behouden. In de sector langdurige zorg zullen tegen 2030 naar verwachting 7 miljoen vacatures voor gezondheids- en zorgpersoneel openstaan. Daarom zal de Commissie onderzoeken hoe zij ervoor kan zorgen dat deze essentiële categorie werknemers gemakkelijker toegang krijgt. Dat moet zowel de lidstaten als de landen van herkomst ten goede komen. Tegelijkertijd moeten bij de aanwerving hoge ethische normen worden gegarandeerd.
Waarom is mobiliteit van jongeren belangrijk?
Jongeren de kans geven om in een ander land te wonen, te werken en ervaring op te doen, kan culturele uitwisselingen bevorderen en de banden tussen landen versterken, terwijl ook de economie er wel bij vaart. Daarom hebben veel landen in de wereld mobiliteitsregelingen voor jongeren ontwikkeld. Met een EU-mobiliteitsregeling voor jongeren zou de hele EU een aantrekkelijkere bestemming voor geschoolde jongeren uit derde landen kunnen worden. Aangezien dergelijke regelingen meestal gebaseerd zijn op wederkerigheid zou een EU-mobiliteitsregeling voor jongeren tegelijkertijd jonge Europeanen meer kansen bieden om te reizen en ervaring op te doen in landen buiten de EU. Daarom zal de Commissie de haalbaarheid van een EU-mobiliteitsregeling voor jongeren onderzoeken. Er zullen verschillende opties worden bekeken, met name voor overeenkomsten met derde landen die wederkerigheid mogelijk maken.
Meer informatie
Mededeling: aantrekken van vaardigheden en talent naar de EU
Herschikte richtlijn gecombineerde vergunning