Ukraine: Council approves immediate disbursement of €3.5 billion to EU countries welcoming refugees
In het kader van de EU-steun aan Oekraïne na de Russische inval hebben de ambassadeurs bij de EU een voorstel goedgekeurd om de lidstaten onmiddellijk toegang te geven tot meer initiële financiering uit React-EU (herstelbijstand voor cohesie en de regio's van Europa). Ook moet het de voorziening in de basisbehoeften van Oekraïense vluchtelingen vergemakkelijken.
Dit jaar wordt in totaal € 3,5 miljard uitbetaald als verhoogde initiële voorfinanciering uit React-EU, een van de grootste programma's die na de coronapandemie zijn opgezet om de cohesiebeleidsfondsen en het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen te verhogen.
Lidstaten waar veel vluchtelingen aankomen, als doorreisland of eindbestemming, krijgen hieruit een groter aandeel.
Het voorstel moet de druk op de overheidsbegrotingen van de lidstaten verlichten, opdat zij de instroom van vluchtelingen uit Oekraïne de baas kunnen.
Daartoe zal de voorfinanciering van de tranche 2021 uit React-EU worden verhoogd van 11% tot 15% voor alle lidstaten. Voor EU-landen waar de instroom van Oekraïense vluchtelingen op 23 maart 2022 (één maand na de Russische invasie) meer dan 1% van hun bevolking bedroeg, stijgt de financiering van 11% tot 45%.
De landen die 45% voorfinanciering zullen ontvangen, zijn Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije (allemaal buurlanden van Oekraïne), en Oostenrijk, Bulgarije, Tsjechië, Estland en Litouwen (landen die relatief veel vluchtelingen opvingen).
Daarnaast voorziet het voorstel in eenheidskosten per persoon, waardoor de middelen gemakkelijker en sneller kunnen worden besteed.
In de eerste plaats zullen de eenheidskosten de financiering van de basisbehoeften van personen die tijdelijke bescherming of een andere beschermingsregeling genieten, vergemakkelijken.
De kosten zijn vastgelegd op € 40 per week en kunnen worden gebruikt voor een periode tot 13 weken vanaf de datum van aankomst van de persoon in de EU.
Achtergrond en volgende stappen
Op 23 maart stelde de Europese Commissie i wetswijzigingen voor met als doel de voorfinanciering uit React-EU te verhogen. In aansluiting op de conclusies van de Europese Raad van 24 en 25 maart, waarin de Commissie werd verzocht nieuwe voorstellen uit te werken "zodat snel EU-financiering voor vluchtelingen en voor wie hen opvangt, kan worden vrijgemaakt", heeft de Commissie haar voorstel gewijzigd door vereenvoudigde kostenopties toe te voegen.
Het voorstel vormt een aanvulling op het cohesiebeleid ten behoeve van vluchtelingen in Europa (CARE), dat voorziet in extra flexibiliteit bij de herverdeling van EU-middelen en in de mogelijkheid voor de lidstaten om de React-EU-tranche 2022 te gebruiken om vluchtelingen uit Oekraïne te ondersteunen.
Het Europees Parlement i zou het huidige voorstel moeten goedkeuren volgens de spoedprocedure, zodat de Raad i het wetgevingsbesluit snel kan vaststellen en het medio april in werking kan treden.