Voedselzekerheid: Commissie verhoogt steun voor wereldwijde actie om voedselsystemen te transformeren via acht wereldwijde coalities

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 23 maart 2022.

In het licht van de nijpende voedselzekerheidssituatie en de hoge voedselprijzen, na twee jaar COVID-19-pandemie en de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne, voert de Commissie vandaag haar steun aan de transformatie van voedselsystemen op door actief deel te nemen aan acht wereldwijde coalities voor actie. Deze zullen partnerlanden helpen bij hun inspanningen om voedselsystemen te transformeren en de agenda van de “van boer tot bord”-strategie internationaal vooruit te helpen. Het besluit om actief deel te nemen aan deze acht vrijwillige allianties voor collectieve actie is een vervolg op de top over voedselsystemen van 23 en 24 september 2021 in New York. De allianties brengen nationale vertegenwoordigers, maatschappelijke organisaties, onderzoekers en internationale organisaties bijeen om transformatiemaatregelen op het gebied van voedselzekerheid te verwezenlijken. De Commissie zal een belangrijke partner zijn in acht coalities:

  • De coalitie Voedsel is nooit afval ondersteunt landen bij het ontwikkelen van een reeks contextspecifieke maatregelen - variërend van beleid en regelgeving tot vrijwillige initiatieven - om de voedselverspilling tegen 2030 tot de helft terug te brengen en het voedselverlies met ten minste 25 % te verminderen.
  • De coalitie Gezonde voeding uit duurzame voedselsystemen voor kinderen en voor iedereen is toegespitst op drie kwesties: ondervoeding in al haar vormen, onveilig voedsel, en het milieueffect van de voedselproductie. Deze coalitie zal gezonde voedingspatronen met een hoger plantaardig aandeel bevorderen.
  • De coalitie Schoolmaaltijden is gericht op wereldwijde kwaliteitsverbetering en schaalvergroting van schoolmaaltijdenprogramma's als platform om gemeenschappen te bereiken. De coalitie wil schoolmaaltijden koppelen aan de levering van gezonde voeding door lokale boeren en beschouwt voedselvoorziening in scholen als een onderdeel van socialebeschermingsregelingen. Voedselvoorziening in scholen kan een positief effect op inschrijvingen op school en schoolbezoek hebben.
  • De coalitie Aquatische en blauwe levensmiddelen heeft tot doel het volledige potentieel van duurzame aquatische levensmiddelen — zoals vis, schaal- en schelpdieren, waterplanten en algen, gevangen of gekweekt in zoet water of mariene ecosystemen — te benutten om een einde te maken aan ondervoeding en om natuurvriendelijke, rechtvaardige en veerkrachtige voedselsystemen op te bouwen.
  • De coalitie Agro-ecologie is gericht op het opschalen van agro-ecologische praktijken en waardeketens, die het potentieel bieden voor inclusievere en duurzamere voedselsystemen. De nadruk ligt op het ondersteunen van innovatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van lokale en wetenschappelijke kennis.
  • De coalitie Geen honger vestigt de aandacht op hongerbestrijding en moet de bestaande middelen van de publieke en private sector beter op elkaar afstemmen om honger terug te dringen. De coalitie zal investeringen ondersteunen die positieve effecten hebben op de bestaansmiddelen van kleinschalige landbouwbedrijven, zoals deelname aan landbouwersorganisaties, voorlichtingsdiensten voor vrouwelijke landbouwers, beroepsopleidingsprogramma's voor plattelandsjongeren, opslag en koudeketens.
  • De coalitie Bestrijding van voedselcrises in het kader van de koppeling tussen humanitaire hulp, ontwikkelingssamenwerking en vrede heeft tot doel de voorwaarden en structuren te creëren voor een aanpak van de veerkracht van voedselsystemen in kwetsbare contexten, zoals anticiperende maatregelen en de ontwikkeling van schokbestendige socialebeschermingsstelsels.
  • De coalitie Duurzame productiviteitsgroei is gericht op technologie en innovaties voor de groei van de productiviteit in de landbouw, waarbij rekening wordt gehouden met de uitdagingen in verband met klimaatverandering. Deze coalitie zal een platform bieden voor het delen van beste praktijken, het in kaart brengen van leemten in kennis en mogelijkheden voor onderzoek.

De Commissie zal nauw samenwerken met de lidstaten, VN-agentschappen, het maatschappelijk middenveld en andere partners in de geselecteerde coalities om de collectieve actie ter bevordering van een duurzame transformatie van voedselsystemen te versterken.

Enkele reacties van leden van de Commissie:

Jutta Urpilainen, commissaris voor Internationale Partnerschappen, zei het volgende: “De Russische invasie van Oekraïne heeft gevolgen voor de voedselzekerheid in de hele wereld. De oorlog zal de reeds dramatische situatie in veel delen van de wereld verder verslechteren. De bestaande voedselcrises zullen naar verwachting verergeren, waarbij de gevolgen het ergst voelbaar zijn voor de meest kwetsbaren. Vandaag moeten we meer dan ooit investeren in veerkrachtige en duurzame voedselsystemen, door middel van een kordate multilaterale aanpak om partnerlanden te ondersteunen. Daarom hebben wij besloten om deel te nemen aan acht coalities voor actie, die zullen bijdragen tot de bescherming en versterking van de voedselzekerheid. Vooral de coalitie “Schoolmaaltijden” ligt mij na aan het hart, omdat door scholen verstrekte voeding een cruciale rol speelt in het onderwijs en de ontwikkeling van kinderen.”

Janez Lenarčič, commissaris voor Crisisbeheer, verklaarde: “Met elke dag van de Russische agressie tegen Oekraïne zijn er meer Oekraïners van voedsel verstoken. Gezien de wereldwijde gevolgen van deze ongerechtvaardigde agressie, zoals de stijgende voedselprijzen, is het bovendien absoluut noodzakelijk dat wij ons uiterste best doen om andere crises in de wereld en de meest kwetsbare mensen die al met kritieke voedselonzekerheid te kampen hebben, niet uit het oog te verliezen. De EU zal haar bijdrage leveren, onder meer door onze partnerschappen te versterken en alle mogelijke synergieën toe te passen om te voorkomen dat dit de ergste humanitaire voedselzekerheidscrisis van deze eeuw wordt. Ik hecht bijzonder belang aan de coalities “Geen honger” en “Bestrijding van voedselcrises in het kader van de koppeling tussen humanitaire hulp, ontwikkelingssamenwerking en vrede”, die onze inspanningen als Team Europa om de huidige voedsel- en voedingscrises aan te pakken en toekomstige crises te voorkomen, verder kunnen versterken.”

Janusz Wojciechowski, commissaris voor Landbouw, voegde hieraan toe: “De Russische aanval op Oekraïne is niet alleen een schending van het internationaal recht, maar vormt ook een bedreiging voor de internationale voedselzekerheid. Aangezien de toekomst van onze voedselzekerheid afhankelijk is van veerkrachtige en duurzame landbouwsystemen, moeten we samenwerken om systemen te bevorderen die productief zijn voor de samenleving, winstgevend zijn voor landbouwers en ons milieu beschermen. Ik ben dan ook ingenomen met de actieve betrokkenheid van de Commissie bij deze mondiale coalities, en vooral die voor “Duurzame productiviteitsgroei“ en ”Agro-ecologie”. We zullen EU-onderzoek en -innovatie gebruiken om nieuwe kennis, technologieën en op de natuur gebaseerde oplossingen te benutten teneinde de toekomst van ons voedsel en onze landbouw veilig te stellen.”

Stella Kyriakides, commissaris voor Gezondheid, zei: “Deze Russische invasie van Oekraïne heeft gevolgen voor de gezondheid van duizenden burgers en heeft een zeer negatieve weerslag op de voedselzekerheid op mondiaal niveau. Door de klimaat- en biodiversiteitscrisis, COVID-19 en de oorlog in Oekraïne is het nodig dat we de overgang naar veerkrachtige en duurzame voedselsystemen versnellen. Deze acht coalities zijn een tastbare actie om deze overgang tot stand te brengen en de hele voedselketen te bestrijken, van primaire productie tot voedselverwerking en -consumptie. Ik steun ten volle de doelstellingen van de coalities om ervoor te zorgen dat gezond en voedzaam voedsel uit duurzame voedselsystemen voor iedereen toegankelijk is en om voedselverlies en -verspilling terug te dringen. Samenwerking op deze gebieden is de oplossing om onveiligheid te overwinnen en onze planeet op weg te helpen naar duurzaamheid.

Virginijus Sinkevičius, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: voegde hieraan toe: “De productie van voedsel is noodzakelijk omdat ze ons in leven houdt - en dat geldt ook voor de natuur. We moeten ons bewust zijn van de milieueffecten van ons voedsel en voorrang geven aan productie- en eetgewoonten die gezond zijn en tot veerkracht en duurzaamheid leiden, en daardoor rechtstreeks naar veilig voedsel voor miljarden mensen over de hele wereld leiden. Visserij en aquacultuur spelen ook een belangrijke rol bij het verschaffen van voedselzekerheid en voeding. Met onze interne maatregelen en onze betrokkenheid bij de coalitie “Aquatische en blauwe levensmiddelen” zorgen we ervoor dat we wereldwijd een gezonde en duurzame keuze aan aquatische levensmiddelen ondersteunen.”

Mariya Gabriel, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, verklaarde: “De wetenschappelijke bijdrage en betrokkenheid van de Commissie zijn van cruciaal belang geweest bij de voorbereiding van de coalities. Het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek heeft in directe samenwerking met de wetenschappelijke groep van de top zijn deskundigheid, kennis, gegevens en analyse ten dienste gesteld van het creëren van de coalities. Voorts heeft het DG Onderzoek en Innovatie, als bijdrage van de EU aan het UNFSS-proces, een deskundigengroep op hoog niveau opgericht om de behoeften en opties te onderzoeken om de internationale interface voor wetenschapsbeleid voor een beter beheer van voedselsystemen te versterken; de aanbevelingen daarvan zullen uiterlijk in mei 2022 beschikbaar zijn.”

Achtergrond

Na twee jaar COVID-19-pandemie, en meest recentelijk de Russische invasie van Oekraïne en de daaropvolgende oorlog, wordt de reeds zeer schrijnende situatie op het gebied van voedselzekerheid nog ernstiger, met zeer hoge voedselprijzen en steeds meer mensen die met voedselonzekerheid en ondervoeding bedreigd worden. In september 2021 hadden meer dan 161 miljoen mensen in 42 landen met acute voedselonzekerheid te kampen. Bijna een op de drie mensen in de wereld had niet voldoende te eten, en ongeveer 3 miljard mensen konden zich geen gezonde voeding permitteren.

De EU is een belangrijke humanitaire en ontwikkelingsactor op het gebied van voedsel- en voedingszekerheid, en biedt aanzienlijke financiële en politieke steun. Wat ontwikkelingssamenwerking betreft, heeft de EU in de periode 2014-2020 meer dan 10 miljard euro uitgetrokken om de voedselzekerheid voor de armsten en meest kwetsbaren te verbeteren, honger uit te bannen en ondervoeding beter aan te pakken. In het internationale samenwerkingsprogramma 2021-27 (NDICI-Global Europe) zijn voedselsystemen een prioritair gebied in ongeveer 70 partnerlanden.

De deelname van de Commissie aan acht coalities is een vervolg op de VN-top over voedselsystemen van 23 en 24 september 2021. Tijdens de top werd de noodzaak om voedselsystemen te transformeren en duurzamer te maken, en tegelijkertijd gezond, voedzaam en betaalbaar voedsel te leveren, hoog op de mondiale agenda gezet. De EU zal in deze multilaterale context actief blijven en de “van boer tot bord”-agenda wereldwijd nastreven. Bij de Europese Green Deal staat de “van boer tot bord”-strategie centraal, met als doel de voedselketen eerlijk, gezond en milieuvriendelijk te maken. Solide wetenschappelijk bewijs is ook essentieel voor de steun van de Commissie aan de coalities voor actie, hetgeen een van de belangrijkste resultaten van het evenement is.

Meer informatie

Webpagina over Investeren in duurzame landbouw en voedselsystemen

Factsheet over weerbaarheid tegen voedselcrises

“Van boer tot bord”-strategie