Vragen en antwoorden over het instrument voor technische ondersteuning 2022

Wat is het instrument voor technische ondersteuning?

Het instrument voor technische ondersteuning (Technical Support Instrument - TSI) is het instrument van de Commissie om - op verzoek van de nationale autoriteiten - technische ondersteuning te bieden bij hervormingen in de EU-lidstaten.

Het instrument voor technische ondersteuning maakt deel uit van het meerjarig financieel kader (MFK) voor de periode 2021-2027 en van het herstelplan voor Europa. Het bevordert de economische, sociale en territoriale samenhang van de EU door steun te verlenen aan de inspanningen van de lidstaten om de nodige hervormingen door te voeren. Het instrument voor technische ondersteuning bouwt voort op het succes van een eerder programma: het steunprogramma voor structurele hervormingen (Structural Reform Support Programme - SRSP). Sinds 2017 heeft de Commissie via het SRSP technische ondersteuning aan alle 27 lidstaten verleend in het kader van meer dan 1 400 projecten op een groot aantal beleidsgebieden.

Hoe groot is de begroting van het instrument voor technische ondersteuning en hoeveel geld ontvangt elke lidstaat?

Het SRSP had voor de periode 2017-2020 een budget van 222,8 miljoen euro. Het instrument voor technische ondersteuning heeft een groter budget en een langere looptijd die samenvalt met de looptijd van het MFK (864 miljoen euro voor 7 jaar, ongeveer 115 miljoen euro per jaar).

Voor 2022 beschikt het instrument voor technische ondersteuning over een totale begroting van 116,8 miljoen euro.

De Commissie verstrekt geen rechtstreekse financiering aan de lidstaten. Wel wordt deskundigheid geboden aan de lidstaten, die dan zelf instaan voor de uitvoering van de hervormingen. Het instrument voor technische ondersteuning is vraaggestuurd, dat wil zeggen dat het ondersteuning verleent op verzoek van de lidstaten. De door de Commissie geleverde deskundigheid vereist geen medefinanciering door de lidstaten, ook al is het succes van de hervormingssteun afhankelijk van de betrokkenheid en de eigen inbreng van de nationale autoriteiten. De steun wordt in veel gevallen verleend als een combinatie van externe ondersteuning en op maat gesneden deskundigheid van de Commissie (DG REFORM en/of andere diensten van de Commissie).

Ten slotte biedt de Commissie weliswaar deskundigheid om de lidstaten te ondersteunen bij het ontwerpen en uitvoeren van hervormingen, maar de hervormingen zelf worden niet gefinancierd door het instrument voor technische ondersteuning. De hervormingen kunnen worden gefinancierd met nationale middelen of andere EU-fondsen, zoals de faciliteit voor herstel en veerkracht (RRF).

Welke hervormingen komen in aanmerking voor steun van het instrument voor technische ondersteuning?

Het instrument voor technische ondersteuning kan steun verlenen aan een grote verscheidenheid van door de lidstaten voorgestelde mogelijke hervormingen. Onder meer de volgende beleidsterreinen komen in aanmerking voor hervormingssteun:

• - 

  beheer van overheidsfinanciën, fiscaal beleid en inkomstenbeheer

• - 

  governance, openbaar bestuur en rechtsstaat

• - 

  ondernemingsklimaat, groei, handel en investeringen

• - 

  arbeidsmarkt, onderwijs en sociale diensten, met inbegrip van migratiebeheer en integratie

• - 

  gezondheidszorg, welzijn en kinderopvang

• - 

  groen en digitaal beleid

• - 

  financiële sector en toegang tot financiering

• - 

  gegevens en statistieken

• - 

  voorbereiding op het lidmaatschap van de eurozone

• - 

  volksgezondheid, veiligheidsrisico's, continuïteit van de dienstverlening.

Via het instrument voor technische ondersteuning kan de Commissie de lidstaten ook helpen bij het opstellen en uitvoeren van hun plannen voor herstel en veerkracht, die nodig zijn om toegang te krijgen tot financiering uit de faciliteit voor herstel en veerkracht.

Hoe kan een lidstaat hervormingssteun aanvragen?

De lidstaten kunnen jaarlijks tot eind oktober melden aan welke steun ze behoefte hebben. De Commissie analyseert de verzoeken van de lidstaten en treedt in dialoog met de nationale coördinerende instanties om de behoeften van elk land en de opties voor hervormingssteun te beoordelen. De Commissie begint met de concrete uitvoering van de projecten nadat het jaarlijks werkprogramma van het instrument voor technische ondersteuning is goedgekeurd.

Hoe werkt de hervormingssteun in de praktijk?

Er kan steun worden verleend tijdens alle stadia van de hervormingen: van het initiële ontwerp en de ontwikkeling van de hervormingen tot de uitvoering, het veranderingsmanagement en de evaluatie ervan. Er kan steun worden verleend in de vorm van strategisch of technisch advies, studies ter beoordeling van de hervormingsbehoeften of -opties op specifieke gebieden, opleidingen of missies van deskundigen in de betrokken landen.

De hervormingssteun uit hoofde van het instrument voor technische ondersteuning:

• - 

  begint met een verzoek van de lidstaten om steun. Hun inbreng en betrokkenheid zijn essentieel voor het succes van de hervormingen;
• - 

  is op maat gesneden van elke situatie en elk land. De Commissie bepaalt en analyseert de exacte behoeften in elke situatie;
• - 

  biedt het land een unieke combinatie van deskundigheid. De Commissie voldoet aan de behoeften met een optimale mix van deskundigheid;
• - 

  is praktisch en concreet. Na ontvangst van een verzoek om steun voert de Commissie een dialoog met de lidstaat om meer inzicht in de hervormingsbehoeften te krijgen en na te gaan hoe de meest relevante steun zo snel en doeltreffend mogelijk kan worden verleend;
• - 

  versterkt de institutionele en administratieve capaciteit van een EU-lidstaat om i) hervormingen te ontwerpen en uit te voeren, ii) de groene en de digitale transitie te vergemakkelijken, iii) de in het Europees semester vastgestelde uitdagingen aan te gaan, of iv) de EU-wetgeving toe te passen.

Kunt u een voorbeeld geven van een vlaggenschipproject?

In overeenstemming met de doelstellingen van de EU-strategie voor het digitale geldwezen zal het instrument voor technische ondersteuning in 2022 20 lidstaten ondersteunen bij het versterken van hun toezichtscapaciteit op het gebied van het innovatieve digitale geldwezen, waardoor de convergentie op het gebied van toezicht op de activiteiten van de financiële sector wordt bevorderd. Dit vlaggenschipproject “EU-Academie voor toezicht op het digitale geldwezen” omvat een onlineplatform om opleidingsprogramma's en de uitwisseling van beste praktijken voor de toezichthoudende autoriteiten en financiële-inlichtingeneenheden in de lidstaten te faciliteren.

Kunt u een voorbeeld geven van een meerlandenproject?

Het instrument voor technische ondersteuning ondersteunt 23 lidstaten bij het versterken van hun capaciteit voor het vergroenen van de overheidsfinanciën door middel van een op maat gesneden opleidingsprogramma over groene budgettering voor ambtenaren van nationale overheidsdiensten. Dit project biedt begrotingsbeleidsinstrumenten, casestudy's en specifieke workshops om de lidstaten te helpen de klimaat- en milieudoelstellingen te verwezenlijken.

Ondersteunt het instrument voor technische ondersteuning het opstellen en uitvoeren van de plannen voor herstel en veerkracht?

De faciliteit voor herstel en veerkracht is het instrument dat centraal staat in NextGenerationEU om de EU te helpen sterker en veerkrachtiger uit de COVID-19-pandemie te komen. Als onderdeel van het herstelplan voor Europa ondersteunt het instrument voor technische ondersteuning de lidstaten bij het opstellen en uitvoeren van hun plannen voor herstel en veerkracht, die het potentieel van de faciliteit voor herstel en veerkracht ontsluiten. 57 % van de in 2022 geselecteerde nieuwe TSI-projecten houdt verband met de uitvoering van de plannen voor herstel en veerkracht.

Tot dusver hebben in totaal 261 TSI-projecten - waaronder de 116 nieuwe projecten voor 2022 - bijgedragen of zullen die bijdragen aan het opstellen of uitvoeren van de plannen voor herstel en veerkracht van de lidstaten.

Met het instrument voor technische ondersteuning kan:

• - 

  algemene ondersteuning voor het opstellen of uitvoeren van de plannen voor herstel en veerkracht worden verleend
• - 

  de uitvoering van specifieke hervormingen en investeringen die in het plan voor herstel en veerkracht zijn opgenomen, worden ondersteund.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot een rechtvaardige transitie?

In 2021 heeft het instrument voor technische ondersteuning 18 lidstaten ondersteund bij het opstellen van hun territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie in het kader van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie. Dit mechanisme maakt integraal deel uit van de Europese Green Deal en biedt gerichte ondersteuning om de sociaal-economische gevolgen van de transitie naar een koolstofarme economie te verzachten.

In 2022 zal het instrument voor technische ondersteuning helpen bij de uitvoering van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie, onder meer door nationale stimuleringsbanken te ondersteunen. Bovendien zullen met het instrument regio's en sectoren worden ondersteund die niet door het mechanisme voor een rechtvaardige transitie worden bestreken, maar die voor soortgelijke uitdagingen staan.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot de groene transitie?

In 2022 zal het instrument voor technische ondersteuning de lidstaten ondersteunen bij het ontwerpen en uitvoeren van hervormingen voor de renovatie van gebouwen, in overeenstemming met de EU-renovatiegolf.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot de digitale transitie?

De Commissie heeft Griekenland ondersteund bij het ontwikkelen van zijn digitale strategie voor de Griekse industrie. Zij heeft met name deskundigheid in de industriesector en de digitale sector ter beschikking gesteld om de digitale maturiteit van de Griekse industrie te beoordelen, heeft het opstellen een brede strategie “Industrie 4.0” en het bijbehorende actieplan ondersteund, en heeft gezorgd voor capaciteitsopbouw voor de uitvoering ervan.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot de digitalisering van overheidsdiensten?

In het kader van de TSI-oproep voor “vlaggenschipprojecten voor e-overheidsdiensten” voor 2022 hebben de lidstaten 45 aanvragen ingediend. Met de vlaggenschipprojecten voor e-overheid wordt in kaart gebracht welke technische ondersteuningsmaatregelen nodig zijn om het ontwerpen en uitrollen van e-overheidsdiensten in heel Europa te vergemakkelijken. De projecten zullen zich richten op de ontwikkeling en uitvoering van e-governance, gegevensgovernance en gegevensbeheer, maatregelen voor slimme steden en digitale vaardigheden voor de overheidssector, en zullen tevens in overeenstemming zijn met de verordening inzake één digitale toegangspoort.

Kunt u voorbeelden geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot migratiebeheer en integratie?

De Europese Commissie heeft, in samenwerking met de UNHCR, de Griekse overheid geholpen met het opzetten van een systeem voor de huisvesting van gezinnen met kinderen en kwetsbare asielzoekers. Het instrument voor technische ondersteuning heeft in aanzienlijke mate bijgedragen tot de verbetering van de opvangvoorzieningen, diensten en bijstand voor gezinnen van asielzoekers, die worden gehuisvest in flatwoningen, en tot de stroomlijning van de administratieve procedures om de toegang tot deze ondersteuning te waarborgen.

De Commissie heeft ook België, Griekenland, Italië, Oostenrijk en Portugal gesteund om de integratie van vluchtelingen in lokale gemeenschappen en op de arbeidsmarkt te verbeteren.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning kinderen ondersteunt die met armoede en sociale uitsluiting worden bedreigd?

In het kader van het “vlaggenschipproject inzake de kindergarantie” zal het instrument voor technische ondersteuning in 2022 de lidstaten blijven ondersteunen bij het uitvoeren van de Europese kindergarantie. Tot dusver ontvangen acht landen in het kader van dit vlaggenschipproject steun van het instrument voor technische ondersteuning. De voornaamste beleidsterreinen zijn: inclusief onderwijs; coördinatie, monitoring en evaluatie van het beleid betreffende kinderen en jongeren; deïnstitutionalisering en bevordering van gezinsvervangende zorg; voor- en vroegschoolse educatie en kinderopvang; gezondheidsbevordering en ziektepreventie. Daarnaast werkt de Commissie samen met vier lidstaten aan hervormingen om het onderwijsstelsel inclusiever te maken, door de toegang tot onderwijs voor kinderen van migranten, kinderen met een handicap en kwetsbare kinderen te verbeteren.

Kunt u een voorbeeld geven van steun van het instrument voor technische ondersteuning op het gebied van cyberbeveiliging?

In 2021 heeft het instrument voor technische ondersteuning de lidstaten ondersteund bij het versterken van de cyberbeveiliging, bijvoorbeeld door het cyberbeveiligingsbewustzijn te vergroten, de cyberbeveiligingsprocedures en -instrumenten te verbeteren en de capaciteit van de begunstigden om cyberdreigingen te voorkomen en aan te pakken, te versterken. In 2022 zal het instrument voor technische ondersteuning de ontwikkeling van instrumenten voor het verminderen van cyberbeveiligingsrisico's en het verbeteren van opleidingen in cyberbeveiliging blijven ondersteunen.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot de uitvoering van de strategie voor gendergelijkheid 2020-2025?

Sinds 2021 wordt Tsjechië via het instrument ondersteund bij het ontwerpen van genderinclusieve benaderingen van overheidsbeleid en bij zijn planning voor de uitvoering van de Tsjechische gendergelijkheidsstrategie 2021-2030. Dit is ook in overeenstemming met de beoogde doelstellingen van de EU-strategie voor gendergelijkheid 2020-2025. Door middel van de integratie van een genderperspectief in het overheidsbeleid zal deze hervorming bijdragen tot de bevordering van gelijkheid en de bestrijding van discriminatie.

Kunt u een voorbeeld geven van de manier waarop het instrument voor technische ondersteuning bijdraagt tot de modernisering van het openbaar bestuur?

Het instrument heeft het het Hooggerechtshof van Cyprus ondersteund bij de modernisering van het burgerlijk procesrecht. De uitvoering van de nieuwe regels zal bijdragen tot een eerlijker en efficiënter rechtsstelsel. Dit zal de rechtsstaat versterken, de rechtspraak bespoedigen en gunstige investeringsvoorwaarden alsmede duurzame groei garanderen.