Vragen en antwoorden over het voorstel voor cohesieactie voor vluchtelingen in Europa (CARE)

Waarom hebben jullie CARE voorgesteld en wat zijn de wijzigingen van de bestaande regels?

Gezien de urgentie om iets te doen aan de situatie van mensen die Oekraïne als gevolg van de Russische invasie van dat land ontvluchten, beoogt het voorstel van vandaag voor cohesieactie voor vluchtelingen in Europa (Cohesion Action for Refugees in Europe - CARE) extra flexibiliteit te bieden voor het vrijmaken van middelen van het cohesiebeleid ter ondersteuning van de lidstaten die mensen opvangen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten.

Wat zijn de belangrijkste wijzigingen van het CARE-voorstel?

CARE introduceert vier belangrijke wijzigingen in de regels van het cohesiebeleid om de lidstaten in staat te stellen mensen die Oekraïne ontvluchten zo snel en makkelijk mogelijk te helpen, en tegelijkertijd het herstel van regio's te blijven ondersteunen:

• - 

  om de druk op de nationale begrotingen te verlichten, zal de mogelijkheid van 100 % medefinanciering door de EU voor middelen uit het cohesiebeleid voor de periode 2014-2020 worden verlengd tot het boekjaar 2021-2022;
• - 

  de lidstaten en regio's zullen de mogelijkheid hebben om middelen uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) of het Europees Sociaal Fonds (ESF) te gebruiken voor alle soorten maatregelen ter ondersteuning van mensen die Oekraïne ontvluchten. Dankzij deze flexibiliteit zullen beide fondsen projecten kunnen ondersteunen, zelfs als deze normaal gesproken door het andere fonds zouden worden gefinancierd;
• - 

  de uitgaven van de lidstaten voor alle acties die mensen helpen die Oekraïne ontvluchten, zullen met terugwerkende kracht vanaf de dag waarop de Russische invasie is begonnen (24 februari 2022) in aanmerking komen voor EU-steun;
• - 

  de verslaglegging over en de wijziging van programma's zullen worden vereenvoudigd.

Welke acties voor mensen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten, kunnen worden ondersteund middels financiering in het kader van het cohesiebeleid en FEAD-programma's?

Het voorstel van vandaag heeft betrekking op de programma's van het cohesiebeleid en het FEAD voor de periode 2014-2020.

De middelen van het cohesiebeleid kunnen noodmaatregelen ondersteunen, zoals de bouw van opvangcentra of onderkomens voor vluchtelingen en acties op het gebied van mobiele ziekenhuizen, sanitaire voorzieningen en watervoorziening.

Bovendien kan dergelijke financiering onmiddellijke steun bieden op het gebied van werkgelegenheid, onderwijs en sociale inclusie. Hieronder vallen opleidingen, taalcursussen, counseling, coaching, psychologische bijstand, juridische ondersteuning en toegang tot diensten zoals kinderopvang, gezondheidszorg en sociale diensten.

Het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) ondersteunt maatregelen met het oog op fundamentele materiële bijstand aan de meest behoeftigen, waaronder voedsel, kleding en andere onmisbare producten voor persoonlijk gebruik.

Kunnen de lidstaten middelen uit React-EU gebruiken voor maatregelen voor mensen die de oorlog ontvluchten?

De lidstaten kunnen reeds delen van de middelen voor herstelbijstand voor cohesie en de regio's van Europa (React-EU) programmeren of herprogrammeren. Een aanzienlijk deel van de 10 miljard EUR van React-EU voor 2022 is, in overeenstemming met de algemene doelstelling van herstel na de pandemie, beschikbaar voor de lidstaten ter ondersteuning van projecten om mensen die Oekraïne ontvluchten te helpen, zonder dat de wetgeving hoeft te worden gewijzigd. Voor de middelen van React-EU geldt reeds 100 % medefinanciering en een zeer flexibele uitvoering. Ten slotte kunnen de middelen van React-EU ook door de lidstaten worden gebruikt om de toewijzing voor door het FEAD ondersteunde programma's voor fundamentele materiële bijstand te verhogen.

Hoe kunnen de lidstaten de mogelijkheid van 100% medefinanciering gebruiken? Moeten zij nog steeds een wijziging van hun operationele programma's voorstellen?

Voor de mogelijkheid om 100 % medefinanciering te gebruiken voor het EFRO, het ESF, het CF en het FEAD is geen besluit van de Commissie nodig. Dankzij de invoering van deze vereenvoudiging van de procedures hoeven de lidstaten de Commissie hiervan alleen in kennis te stellen.

Zullen onderdanen van derde landen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten, kunnen profiteren van steunmaatregelen op basis van cohesiefinanciering?

Ja. Personen die worden getroffen door de Russische invasie van Oekraïne, met inbegrip van onderdanen van derde landen, zullen in aanmerking kunnen komen voor steunmaatregelen op basis van cohesiefinanciering.