Eurobarometer: EP moet zich richten op mensrechten, klimaat en volksgezondheid

Steun voor de EU, en voor het EP in het bijzonder, is tijdens de coronapandemie toegenomen , zo blijkt uit de nieuwste Eurobarometer-enquête die dinsdag is gepubliceerd.

In de nieuwe Eurobarometer-enquête, die in opdracht van het Europees Parlement is uitgevoerd, heeft bijna een derde van de respondenten (32%) democratie gekozen als de belangrijkste Europese waarde om te verdedigen, gevolgd door de vrijheid van meningsuiting (27%) en de bescherming van mensenrechten in de EU en de wereld (25%). Toenemend extremisme, de verspreiding van desinformatie en de verzwakking van de rechtsstaat baren de Europese burgers zorgen.

Dit is een weerspiegeling van de resultaten van de laatste enquête over de Toekomst van Europa, die half januari 2022 door het Europees Parlement en de Commissie is gepubliceerd. Uit dit onderzoek bleek dat negen van de tien Europeanen vinden dat er nog werk aan de winkel is om de democratie in de EU te versterken.

Elf lidstaten stellen de verdediging van de democratie voorop: Zweden, Duitsland, Finland, Italië, Denemarken, Oostenrijk, Luxemburg, Malta, Polen, Tsjechië en Hongarije. Respondenten uit Tsjechië en Hongarije zetten tevens de bescherming van de mensenrechten op een gedeelde eerste plaats.

Ook in Nederland stond de bescherming van de mensenrechten op de eerste plaats (34%), gevolgd door de bescherming van de democratie (32%) en de vrijheid van meningsuiting (31%).

Voor België zijn de resultaten min of meer gelijkaardig. Hoewel de verdediging van de democratie ook een derde van respondenten (31%) kon overtuigen deelt dit antwoord een gezamenlijk tweede plaats met de gelijkheid tussen man en vrouw (31%). Maar voor de Belgische respondenten was de vrijheid van meningsuiting met 34% de belangrijkste Europese waarde om te verdedigen.

De voorzitter van het Europees Parlement, Roberta Metsola, verwelkomde de resultaten van de enquête: ""Zoals de burgers terecht opmerken, is het verdedigen van de democratie boven alles de belangrijkste Europese waarde. We kunnen democratie niet als vanzelfsprekend beschouwen; extremisme, autoritarisme en nationalisme zijn vandaag de dag toenemende bedreigingen voor ons gemeenschappelijke Europese project.”

Over het algemeen beschouwen de Europese burgers volksgezondheid (met 42%) nog altijd als een topprioriteit voor het Parlement, op de voet gevolgd door de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting (40%) en maatregelen tegen klimaatverandering (39%). Gemiddeld beschouwen Europese jongeren de strijd tegen klimaatverandering als hun topprioriteit voor het Parlement. Ook voor Nederlanders staat bij 61% van de ondervraagden de aanpak van klimaatverandering op de eerste plek, gevolgd door maatregelen tegen armoede en sociale uitsluiting (39% van de ondervraagden) en migratie en asiel (34%). Volksgezondheid (25%) is bij Nederlanders te vinden op de achtste plek, na democratie en de rechtsstaat (32%), de strijd tegen terrorisme en georganiseerde misdaad (29%), de toekomst van Europa (26%) en internationale samenwerking (26%).

De belangrijkste prioriteit voor Belgen zijn eveneens maatregelen tegen klimaatverandering (47% van de ondervraagden). Ook armoedebestrijding en sociale uitsluiting (43%) en volksgezondheid (46%) zijn wat hen betreft topprioriteiten voor het Europees Parlement.

Er is aanhoudende belangstelling voor meer informatie over de werkzaamheden van de EU. Volgens de huidige enquête zou informatie over de concrete besteding van EU-middelen voor 43% van de EU-respondenten het meest interessant zijn. Burgers willen ook meer te weten komen over de concrete gevolgen van Europese wetgeving in hun land (30%), de activiteiten van hun nationale Europarlementariërs (29%) en over wat de EU doet om de covid-19-pandemie te bestrijden (29%).

“Burgers willen en verdienen meer informatie over de concrete impact van EU-beleid en de besluiten in hun dagelijks leven. Mensen moeten weten waar het geld aan wordt besteed", aldus voorzitter Metsola.

Het Europees Parlement heeft duidelijk gemaakt dat de uitbetaling van de EU-herstelfondsen gebaseerd moet zijn op duidelijke en goedgekeurde plannen. Daarnaast moet het onderworpen zijn aan consistente controle en transparantie, en moet het ook afhankelijk zijn van de eerbiediging van onze democratische kernwaarden.

De steun van de burgers voor de EU, en het EP in het bijzonder, is tijdens de covid-19-pandemie toegenomen. Een grote meerderheid van de EU-respondenten (58%), zo ook de Nederlanders (59 %) en de Belgen (74 %), is voorstander van een belangrijkere rol voor het Europees Parlement in de toekomst. Daarnaast is het percentage EU-burgers met een positief beeld van het Europees Parlement sinds 2015 met 12 punten gestegen tot 36%, inclusief een stijging van 3 punten sinds 2019. 45% van de respondenten heeft een neutrale kijk op het Europees Parlement en slechts 17% heeft een negatief beeld. Deze overwegend positieve kijk op het EP wordt ook weerspiegeld in de vorige Eurobarometer 95.1 van de Europese Commissie, waaruit bleek dat de burgers van alle EU-instellingen het meeste vertrouwen hebben in het Europees Parlement.

Een meerderheid van de EU-burgers (62%) ziet het EU-lidmaatschap van hun land als een goede zaak, terwijl slechts 9% het tegendeel vindt - voor het tweede jaar op rij het hoogste resultaat sinds 2007. Daarnaast zegt een meerderheid (63%) optimistisch te zijn over de toekomst van de EU.

In zowel Nederland als België ligt het eerstgenoemde percentage nog hoger, met 81% van de Nederlandse en 69 % van de Belgische respondenten die denken dat EU-lidmaatschap een goede zaak is. Daarnaast denkt 82% ook dat Nederland voordeel heeft gehaald uit het EU-lidmaatschap, tegenover het EU-gemiddelde van 72%. Ook in België ligt dit percentage met 78 % hoger dan het EU-gemiddelde.

Achtergrond

De najaarsenquête 2021 van het Europees Parlement werd tussen 2 november en 3 december 2021 in alle 27 EU-lidstaten uitgevoerd. De enquête werd face-to-face uitgevoerd en waar nodig aangevuld met online interviews als gevolg van de coronabeperkingen. In totaal werden 26.510 interviews afgenomen, waarbij de EU-resultaten werden gewogen op basis van de omvang van de bevolking in elk land. In Nederland werden er 1.006 interviews afgenomen, in België waren dat 1.016 interviews.

Het volledige verslag kan u hier vinden: https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2612 (vanaf 8 februari om 10u00)