TEN-E: Raad en Parlement bereiken voorlopig akkoord over nieuwe regels voor grensoverschrijdende energieprojecten

Met dank overgenomen van Raad van de Europese Unie (Raad) i, gepubliceerd op woensdag 15 december 2021.

Infographic - Energie-infrastructuur in de EU verbinden

Zie volledige infographic

Het voorzitterschap van de Raad en de onderhandelaars van het Europees Parlement hebben een voorlopig politiek akkoord bereikt over de herziening van de verordening inzake trans-Europese energie­netwerken (TEN-E). De nieuwe regels voor TEN-E zullen de klimaat­doelstellingen van de EU en de Green Deal ondersteunen. Het via trialoog­onderhandelingen bereikte akkoord moet nog door de lidstaten worden goedgekeurd.

Door het akkoord van vandaag zullen er in de toekomst geen nieuwe projecten rond fossiele brandstoffen meer uit de Connecting Europe Facility worden gefinancierd. We zullen investeren we in een groene en klimaat­neutrale toekomst die efficiëntie, concurrentie­vermogen en voorzienings­zekerheid garandeert, waarbij niemand wordt achtergelaten.

Jernej Vrtovec, Sloveens minister van Infrastructuur

De onderhandelaars van de Raad en het Parlement kwamen onder meer overeen:

  • - 
    de steun voor nieuwe aardgas- en olieprojecten stop te zetten en verplichte duurzaamheids­criteria voor alle projecten in te voeren
  • - 
    vergunnings- en toestemmings­procedures te vereenvoudigen en versnellen, met name door per project één centraal contactpunt op te zetten
  • - 
    toe te staan dat voor waterstof bestemde infrastructuur die is omgebouwd vanuit aardgas­infrastructuur, gedurende een overgangs­periode tot en met 31 december 2029 wordt gebruikt voor transport of opslag van een vooraf bepaald mengsel van waterstof met aardgas of biomethaan. Na 31 december 2027 komen dergelijke projecten niet meer in aanmerking voor EU-steun
  • - 
    toe te staan dat voor projecten die niet meer op de lijst van projecten van gemeenschappelijk belang staan, maar waarvoor het aanvraag­dossier is aanvaard voor behandeling door de bevoegde instantie, de rechten en verplichtingen in verband met een snellere vergunning­verlening behouden blijven
  • - 
    in het geval van Cyprus en Malta, die nog niet met het trans-Europese gasnetwerk zijn verbonden, per lidstaat één project in de ontwikkelings- of plannings­fase toe te staan dat de status van project van gemeenschappelijk belang heeft gekregen en noodzakelijk is voor de permanente interconnectie van Cyprus en Malta met het trans-Europese gasnetwerk
  • - 
    expliciet te verwijzen naar artikel 136 van het Financieel Reglement van de EU, waarin de gronden voor uitsluiting van EU-financiering staan vermeld, onder meer fraude, corruptie en gedragingen die verband houden met een criminele organisatie
  • - 
    in de verordening bepaalde soorten elektrolysers op te nemen die goed zijn voor een capaciteit van ten minste 50 MW, geleverd door één elektrolyser of door een reeks elektrolysers die één gecoördineerd project vormen en die bijdragen tot duurzaamheid. Elektrolysers komen niet in aanmerking voor financiering
  • - 
    de nadruk te leggen op energie uit hernieuwbare bronnen voor alle infrastructuur, waaronder slimme gasnetten
  • - 
    de mogelijkheid te scheppen tot niet-bindende samenwerking bij de planning van offshore­netwerken
  • - 
    het governance­proces voor TEN-E te versterken met een grotere rol voor de relevante belanghebbenden
  • - 
    projecten van wederzijds belang die duurzaam zijn en voordelen opleveren op EU-niveau, in de verordening op te nemen

De herziene verordening blijft waarborgen dat nieuwe projecten voldoen aan de doel­stellingen van markt­integratie, concurrentie­vermogen en voorzienings­zekerheid. Er blijft steun gaan naar projecten die regio's verbinden die momenteel nog niet aangesloten zijn op de Europese energie­markten, die bestaande grens­overschrijdende interconnecties versterken en die samenwerking met landen buiten de EU bevorderen.

De tekst van het voorlopig politiek akkoord zal binnenkort beschikbaar zijn.

Achtergrond en volgende stappen

De Europese Commissie presenteerde op 15 december 2020 haar voorstel voor een herziene TEN‑E-verordening. Daarin worden 11 prioritaire corridors en 3 prioritaire thematische gebieden genoemd die moeten worden ontwikkeld en verbonden. Verder worden de infrastructuur­categorieën geactualiseerd die voor steun in aanmerking komen, met de nadruk op decarbonisatie. Offshore-elektriciteits­netwerken, waterstof­infrastructuur en slimme energie­netten zijn als nieuwe aandachts­punten toegevoegd. De uitvoering zal voornamelijk verlopen via projecten van gemeenschappelijk belang (PGB's) die in aanmerking komen voor steun uit de Connecting Europe Facility voor 2021-2027. De lijst van PGB's wordt door de Commissie bij gedelegeerde verordening vastgesteld op basis van een beoordeling door zogenoemde regionale groepen. PGB's genieten een aantal voordelen, maar EU-financiering is niet gegarandeerd.

De Raad bereikte op 11 juni 2021 een algemene oriëntatie (onderhandelings­standpunt) over TEN-E.

Het voorlopig politiek akkoord moet door het Comité van permanente vertegenwoordigers bij de Raad worden goedgekeurd, en vervolgens de formele stappen van de aannemings­procedure doorlopen. Het werd gesloten door het Sloveens voorzitterschap van de Raad en de vertegenwoordigers van het Europees Parlement, op basis van de mandaten van hun respectieve instellingen.

1.

Relevante EU dossiers