Commissie verheugd over de goedkeuring van het Pact voor onderzoek en innovatie in Europa en toekomstige governance van de Europese Onderzoeksruimte

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 26 november 2021.

Vandaag heeft de Raad van de Europese Unie i een aanbeveling over “Een Pact voor onderzoek en innovatie in Europa” (Pact voor O&I) aangenomen, evenals zijn conclusies over de toekomstige governance van de Europese Onderzoeksruimte.

In het Pact voor O&I worden gemeenschappelijke waarden en beginselen voor onderzoek en innovatie in Europa vastgelegd, zoals vrijheid van wetenschappelijk onderzoek en vrij verkeer van onderzoekers en kennis. Ook worden 16 prioritaire gebieden voor gemeenschappelijke actie geschetst, variërend van het bevorderen van open wetenschap voor een snellere uitwisseling van kennis en gegevens tot het versterken van het leiderschap en de excellentie op wetenschappelijk gebied van de Europese Unie i, met betrokkenheid van alle Europese regio's en burgers.

Tegelijkertijd is in de conclusies van de Raad de eerste beleidsagenda van de Europese Onderzoeksruimte opgenomen, waarin 20 vrijwillige acties voor de komende drie jaar zijn uiteengezet. Die acties omvatten, onder meer, het bevorderen van aantrekkelijke en duurzame onderzoeksloopbanen, wetenschap dichter bij de burger brengen en het verbeteren van de EU-brede toegang tot excellentie.

Het pact en de conclusies geven samen vorm aan een nieuwe visie en bepalen prioriteiten, bevestigen het engagement van de EU en de lidstaten voor de Europese Onderzoekruimte en zetten een nieuwe structuur op voor het beheer ervan. Zij vormen een belangrijke mijlpaal bij de totstandbrenging van “Een nieuwe Europese Onderzoeksruimte voor onderzoek en innovatie”.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Samen met de lidstaten gaan we nu werk maken van het Pact voor onderzoek en innovatie en van een nieuwe en efficiënte governancestructuur van de nieuwe Europese Onderzoeksruimte. Door onze gemeenschappelijke waarden en onze strategische prioriteiten voor onderzoek en innovatie vast te stellen, zullen we onze inspanningen op het gebied van onderzoek en innovatie kunnen bundelen en innovatieve duurzame oplossingen op de markt brengen..”

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie i, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd:“Met de aanneming van het pact en de conclusies van de Raad zetten wij een stap naar de verwezenlijking van onze ambitie om een EOR tot stand te brengen die klaar is voor de toekomst. Hieruit blijkt ons gezamenlijk streven om beleid voor onderzoek en innovatie te mobiliseren met concrete maatregelen gericht op de uitdagingen van vandaag, met name de groene en digitale transities. Dankzij het nieuwe governancekader kunnen we nog nauwer samenwerken met de lidstaten en belanghebbenden om de eengemaakte markt zonder grenzen voor onderzoek, innovatie en technologie tot stand te brengen die voor het concurrentievermogen van Europa noodzakelijk is.”

Het Pact voor O&I getuigt van de Europese ambitie voor hervormingen ter ondersteuning van onderzoek en innovatie en legt de basis voor een vereenvoudigde coördinatie met de lidstaten en een geactualiseerd monitoringmechanisme om de geboekte vooruitgang te evalueren. De nieuwe governance voor de Europese Onderzoeksruimte (EOR) zal de huidige structuur verbeteren en nauwere samenwerking en coördinatie van het beleid in de EU en haar lidstaten mogelijk maken. Dit omvat de ontwikkeling van de eerste EOR-beleidsagenda met concrete maatregelen voor de komende drie jaar. De in het pact vastgestelde prioritaire actiegebieden voorzien in een stabiel kader voor de actualisering van de gezamenlijke EOR-beleidsagenda voor de periode na 2024.

Begin 2022 zal het EOR-forum worden opgericht in de vorm van een deskundigengroep van de Commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de Commissie en de lidstaten. Binnen het EOR-forum zullen de lidstaten en de Commissie de uitvoering van de EOR-acties gezamenlijk ontwerpen en coördineren, actualiseringen van de EOR-beleidsagenda voorbereiden en ervoor zorgen dat de met Horizon Europa geassocieerde landen, relevante derde landen en belanghebbenden bij het proces worden betrokken. Voorts zal medio 2022 een nieuw EOR-monitoringsysteem worden opgericht, dat een scorebord, een dashboard en een online beleidsplatform zal omvatten.

Achtergrond

De Europese Onderzoeksruimte, die in 2000 werd opgericht, heeft tot doel de Europese onderzoeks- en innovatiesystemen beter te integreren en de samenwerking tussen de EU, de lidstaten en belanghebbenden te versterken.

Sindsdien is er veel veranderd, zoals de ambities van de EU voor de groene en digitale transitie. Hierdoor, en door de gevolgen van de coronaviruspandemie voor de economie en de samenleving, wordt er meer van de Europese Onderzoeksruimte verwacht dan vroeger. Het proces om de EOR nieuw leven in te blazen is in 2018 begonnen. In de mededeling van de Commissie “Een nieuwe EOR voor onderzoek en innovatie” van september 2020 werd een nieuwe visie uiteengezet, die in december 2020 werd bekrachtigd door de conclusies van de Raad over de nieuwe EOR. Met de oprichting van het EOR-transitieforum, een groep van deskundigen van de Commissie en de lidstaten, zijn de gezamenlijke werkzaamheden begin 2020 van start gegaan.

Naar aanleiding van het voorstel van de Commissie van juli 2021 worden in het Pact voor O&I prioritaire gebieden voor gezamenlijk optreden in de Europese Onderzoeksruimte vastgesteld, wordt de ambitie voor investeringen en hervormingen uiteengezet en wordt de basis gelegd voor een vereenvoudigd beleidscoördinatie- en monitoringproces op het niveau van de EU en de lidstaten om hun hervormings- en investeringsbenaderingen te delen en de uitwisseling van beste praktijken te bevorderen.

De aanneming van het Pact voor O&I en van de conclusies van de Raad van vandaag, met inbegrip van de eerste EOR-beleidsagenda, zijn essentiële stappen om die visie in de praktijk te brengen. Voor zowel het pact als de conclusies van de Raad zijn de werkzaamheden in het EOR-transitieforum en de betrokkenheid van belanghebbenden van groot belang geweest.

Meer informatie

Pact voor onderzoek en innovatie

Factsheet - Een Pact voor Onderzoek en Innovatie in Europa (EN)

Beleidsagenda van de Europese Onderzoeksruimte

Europese Onderzoeksruimte