Coronavirus: De Commissie stelt voor om de coördinatie van de regels voor veilig reizen in de EU te versterken

Vandaag heeft de Europese Commissie een update voorgesteld wat betreft de coördinatie van de maatregelen die naar aanleiding van de COVID-19-pandemie zijn ingevoerd om veilig en vrij reizen in de EU te waarborgen.

Sinds de zomer is de vaccinatiegraad aanzienlijk gestegen en is het digitale EU-covidcertificaat met succes uitgerold: tot nu toe zijn er meer dan 650 miljoen certificaten afgegeven. Anderzijds zien we dat de epidemiologische situatie in de EU blijft veranderen en dat sommige lidstaten aanvullende maatregelen op het gebied van de volksgezondheid hebben genomen en bijvoorbeeld een boosterprik toedienen. Rekening houdend met al deze factoren stelt de Commissie voor meer nadruk te leggen op een “persoonsgebonden” benadering van de reismaatregelen, alsook een standaard aanvaardingsperiode voor de vaccinatiecertificaten van negen maanden na de primaire vaccinatiereeks. De periode van negen maanden houdt rekening met de richtsnoeren van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) inzake de toediening van boosterdoses vanaf zes maanden na de primaire vaccinatiereeks, en voorziet in een extra periode van drie maanden om ervoor te zorgen dat de nationale vaccinatiecampagnes kunnen worden aangepast en dat burgers toegang krijgen tot boosterprikken.

De Commissie stelt ook een update van de kleurcodekaart van de EU voor en een vereenvoudigde noodremprocedure.

De Commissie stelt vandaag eveneens voor om de regels voor reizen uit het buitenland naar de EU te updaten [persbericht beschikbaar vanaf 14:15].

Didier Reynders, commissaris voor Justitie: “Sinds het begin van de pandemie zet de Commissie zich ten volle in om oplossingen te vinden om op gecoördineerde wijze veilig vrij verkeer van personen te waarborgen. In het licht van de laatste ontwikkelingen en wetenschappelijke gegevens stellen we een nieuwe aanbeveling voor voor aanneming door de Raad. Op basis van ons gemeenschappelijk instrument, het digitale EU-covidcertificaat, dat een echte norm is geworden, gaan we over op een persoonsgebonden aanpak. Onze belangrijkste doelstelling is uiteenlopende maatregelen in de hele EU te voorkomen. Dit geldt ook voor de boosterprikken, die essentieel zullen zijn voor de bestrijding van het virus. We stellen onder meer voor dat de Raad een standaard geldigheidstermijn afspreekt voor vaccinatiecertificaten die na de primaire vaccinatiereeks worden afgegeven. Overeenstemming over dit voorstel zal van cruciaal belang zijn voor de komende maanden en voor de bescherming van het veilige vrije verkeer voor burgers.”

Stella Kyriakides, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid: “Dat we vrij en veilig kunnen reizen is voor een groot stuk te danken aan het digitale EU-covidcertificaat en aan onze gecoördineerde aanpak van de reismaatregelen. De bescherming van de volksgezondheid staat daarbij altijd voorop. We hebben meer dan 65 % van de totale EU-bevolking gevaccineerd, maar dat is niet genoeg. Er zijn nog steeds te veel mensen die niet beschermd zijn. Om in zo veilig mogelijke omstandigheden te kunnen reizen en leven, moet de vaccinatiegraad fors omhoog - en snel. Daarnaast is het zaak de immuniteit te versterken met een boosterprik. Om de lidstaten de kans te geven hun vaccinatiecampagnes aan te passen en de burgers toegang tot een boosterprik te geven, stellen we een standaard aanvaardingsperiode voor vaccinatiecertificaten voor. Tegelijkertijd moeten we blijven hameren op het belang van de naleving van de volksgezondheidsmaatregelen door iedereen. We moeten onze mondmaskers blijven dragen.”

Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste voorstellen voor een update van de gezamenlijke aanpak van de reismaatregelen binnen de EU.

• - 

  Nadruk op een “persoonsgebonden” aanpak: iemand met een geldig digitaal EU-covidcertificaat, ongeacht de plaats in de EU waar hij op reis vertrekt, mag in principe niet worden onderworpen aan extra beperkingen, zoals tests of quarantaine. Personen die niet over een digitaal EU-covidcertificaat beschikken, kunnen worden verplicht zich vóór of na aankomst te laten testen.
• - 

  Standaard geldigheid van de vaccinatiecertificaten: om te vermijden dat uiteenlopende maatregelen worden genomen met een mogelijk verstorend effect, stelt de Commissie voor om een standaard aanvaardingsperiode van negen maanden in te voeren voor vaccinatiecertificaten die na de primaire vaccinatiereeks worden afgegeven. De periode van negen maanden houdt rekening met de richtsnoeren van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) inzake de toediening van boosterdoses vanaf zes maanden na de primaire vaccinatiereeks, en voorziet in een extra periode van drie maanden om ervoor te zorgen dat de nationale vaccinatiecampagnes kunnen worden aangepast en dat burgers toegang krijgen tot boosterprikken. Wat reizen betreft, betekent dit dat de lidstaten geen geldig vaccinatiecertificaat mogen weigeren als minder dan negen maanden zijn verlopen sinds de toediening van de laatste dosis van de primaire vaccinatie. De lidstaten moeten onmiddellijk alle nodige stappen ondernemen om bevolkingsgroepen waarvan het vaccinatiecertificaat bijna negen maanden oud is, toegang te bieden tot vaccinatie.
• - 

  Boosterprik: Tot op heden zijn er geen studies waarin uitdrukkelijk wordt ingegaan op de doeltreffendheid van boosterprikken met betrekking tot de overdracht van COVID-19, zodat het niet mogelijk is een aanvaardingsperiode vast te stellen op basis van boosterprikken. Op basis van de nieuwe gegevens kan echter worden verwacht dat de bescherming van een boosterprik mogelijk langer aanhoudt dan die van de primaire vaccinatiereeks. De Commissie zal nieuw wetenschappelijk bewijs in dat verband nauwlettend monitoren. Op basis van dit bewijs kan de Commissie, indien nodig, ook voor certificaten die na de toediening van een boosterdosis worden afgegeven, een passende aanvaardingsperiode voorstellen.
• - 

  Aanpassing van de kleurcodekaart van de EU: er komt een combinatie van het aantal nieuwe gevallen en de vaccinatiegraad in een regio. De kaart zou voornamelijk informatief bedoeld zijn, maar zou ook dienen voor het coördineren van maatregelen voor groene en donkerrode gebieden (met respectievelijk een bijzonder lage of bijzonder hoge verspreiding van het virus). Op deze gebieden zouden specifieke regels van toepassing zijn die afwijken van de ‘persoonsgebonden' aanpak. Reis je vanuit een groen gebied, dan mogen er geen beperkingen op je worden toegepast. Reizen naar en vanuit donkerrode gebieden moet vanwege de talrijke nieuwe besmettingen worden ontmoedigd en reizigers moeten zich dan voor vertrek laten testen en na aankomst in quarantaine gaan (met speciale regels voor essentiële reizigers en kinderen jonger dan 12 jaar), tenzij ze gevaccineerd zijn of van het virus zijn hersteld.
• - 

  Vrijstellingen van bepaalde reismaatregelen: voor grenswerkers, kinderen jonger dan 12 jaar en essentiële reizigers. De lijst van essentiële reizigers moet worden ingekort, aangezien een groot aantal van deze mensen zich intussen heeft kunnen laten vaccineren.
• - 

  Vereenvoudigde noodremprocedure: deze procedure om de verspreiding van mogelijke nieuwe COVID-19-varianten te vertragen of om bijzonder ernstige situaties aan te pakken, moet eenvoudiger en praktischer worden gemaakt, via een kennisgeving van de lidstaten aan de Commissie en de Raad en een rondetafelbijeenkomst van de IPCR (geïntegreerde regeling politieke crisisrespons) van de Raad.

Om voldoende tijd te laten voor de invoering van de gecoördineerde aanpak, stelt de Commissie voor dat deze updates op 10 januari 2022 van toepassing worden.

Achtergrondinformatie

De Commissie nam op 3 september 2020 een voorstel voor een aanbeveling van de Raad aan, met als doel dat alle maatregelen die lidstaten nemen ter beperking van het vrije verkeer in verband met de coronapandemie, op EU-niveau worden gecoördineerd en duidelijk worden gecommuniceerd.

Met de goedkeuring van de aanbeveling van de Raad op 13 oktober 2020 spraken de EU-lidstaten af om te zorgen voor meer coördinatie en betere informatie-uitwisseling.

Op 1 februari 2021 hechtte de Raad zijn goedkeuring aan een eerste update van zijn aanbeveling. Daarbij werden een nieuwe kleur voor risicogebieden (donkerrood) en strengere maatregelen voor reizigers uit risicogebieden ingevoerd.

Op 20 mei 2021 wijzigde de Raad de aanbeveling van de Raad om niet-essentiële reizen toe te staan voor volledig gevaccineerde personen en om de maatregelen die de verspreiding van zorgwekkende varianten moeten indijken, aan te scherpen.

Op 14 juni 2021 werd de verordening tot vaststelling van het kader voor het digitale EU-covidcertificaat aangenomen door het Parlement en de Raad. Met het oog op een optimaal gebruik van het digitale EU-covidcertificaat keurde de Raad op dezelfde dag een tweede update van zijn aanbeveling goed. Daarin wordt voorzien in vrijstellingen van reisbeperkingen voor personen die volledig gevaccineerd zijn of hersteld zijn van COVID-19.

Sinds juni 2021 is het digitale EU-covidcertificaat in een snel tempo uitgerold. Op 18 oktober 2021 publiceerde de Commissie het eerste rapport over systeem van het digitale EU-covidcertificaat, een breed beschikbaar en betrouwbaar instrument om het vrije verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken.

In het licht van deze ontwikkelingen moet de gemeenschappelijke aanpak die is vastgelegd in Aanbeveling (EU) 2020/1475 van de Raad, verder worden aangepast. De Europese Raad heeft daar in zijn conclusies van 22 oktober 2021 trouwens om verzocht.

Net als bij de verordening over het digitale EU-covidcertificaat heeft de Commissie vandaag een voorstel aangenomen inzake onderdanen van derde landen die legaal in de EU verblijven en onderdanen van derde landen die legaal het grondgebied van een lidstaat zijn binnengekomen en zich gedurende ten hoogste 90 dagen binnen een periode van 180 dagen vrij op het grondgebied van alle andere lidstaten mogen verplaatsen. De meest recente informatie van de lidstaten over de regels voor reizen is beschikbaar op de website Re-open EU.

Meer informatie

Vragen en antwoorden over het nieuwe voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad om veilig vrij verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken

Factsheet over het nieuwe voorstel voor het coördineren van de regels voor veilig reizen in de EU

Factsheet COVID-19: Reis- en gezondheidsmaatregelen in de EU

Voorstel voor een aanbeveling van de Raad betreffende een gecoördineerde aanpak om veilig vrij verkeer tijdens de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken en tot vervanging van Aanbeveling (EU) 2020/1475

Digitaal EU-covidcertificaat: meer dan 591 miljoen keer gegenereerd, wereldwijde norm

Re-open EU