Vragen en antwoorden over het voorstel om transportondernemingen die zich met mensensmokkel of -handel inlaten, op een zwarte lijst te zetten
-
1.Overzicht
Sinds oktober 2020 heeft de EU haar beperkende maatregelen wegens de situatie in Belarus geleidelijk uitgebreid. Die maatregelen kwamen er vanwege het frauduleuze verloop van de presidentsverkiezingen van augustus 2020 en de intimidatie en gewelddadige onderdrukking van vreedzame demonstranten, oppositieleden en journalisten. De EU erkent de uitslag van de verkiezingen in Belarus niet en is van oordeel dat die niet eerlijk en vrij zijn verlopen.
De beperkende maatregelen werden in juni aangescherpt na de gedwongen landing van een vlucht van Ryanair en de detentie van journalist Roman Protasevich en zijn partner Sofia Sapega. Belarussische luchtvaartmaatschappijen kregen geen toegang meer tot het luchtruim en de luchthavens van de EU en er werden gerichte economische sancties opgelegd.
Sommige transportondernemingen hebben bewust of onbewust smokkel en handel naar de grens tussen Belarus en de EU gefaciliteerd of daartoe bijgedragen. Daardoor hebben zij het leven van kwetsbare personen, de veiligheid van de buitengrenzen van de EU en de stabiliteit in de regio in gevaar gebracht. Om te waarborgen dat de EU het gebruik van migranten voor politieke doeleinden op passende wijze kan bestrijden, is gerichte wetgeving nodig tegen transportondernemingen die mensenhandel of migrantensmokkel faciliteren of zich daarmee inlaten en het zo gemakkelijker maken om het grondgebied van de EU illegaal binnen te komen.
-
2.Waarom is het belangrijk om transportondernemingen te betrekken bij de strijd tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en mensensmokkel en -handel?
Aangezien bij die illegale praktijken zeer vaak vervoer wordt gebruikt, moeten transportondernemingen nauw worden betrokken bij de bestrijding ervan.
Op internationaal niveau zijn al verschillende initiatieven ontplooid.
De ICAO heeft twee circulaires aangenomen: 357 met richtsnoeren voor cockpit- en cabinebemanning voor het melden van mensenhandel, en 352 met opleidingsrichtsnoeren voor cabinebemanning over het vaststellen van en reageren op mensenhandel. Volgens die circulaires moeten de burgerluchtvaartautoriteiten transportondernemingen verplichten om een beleid en procedures inzake mensenhandel op te stellen en hun personeel op dat vlak op te leiden en te ondersteunen.
De IATA heeft in 2018 een resolutie tegen mensenhandel gepubliceerd en richtsnoeren voor haar leden opgesteld.
De IMO heeft tussentijdse maatregelen gepubliceerd ter bestrijding van onveilige praktijken in verband met de handel en smokkel of het vervoer van migranten over zee.
De Internationale Kamer van Koophandel heeft richtsnoeren gepubliceerd over het waarborgen van de veiligheid en de beveiliging van zeevarenden en geredde personen.
-
3.Waarom moet dit probleem worden aangepakt met nieuwe EU-wetgeving?
Het is essentieel dat transportondernemingen nauw worden betrokken bij het voorkomen en bestrijden van mensenhandel en -smokkel. Veel transportondernemingen hebben al een beleid om te voorkomen dat zij medeplichtig worden. Internationale vervoers- en sectororganisaties hebben richtsnoeren voor hun leden opgesteld (zie vraag 2).
Bovendien kan het deelnemen aan of faciliteren van dergelijke activiteiten een misdrijf zijn op grond van de nationale bepalingen ter uitvoering van het Protocol tegen de smokkel van migranten over land, over zee en door de lucht en het Protocol inzake de voorkoming, bestrijding en bestraffing van mensenhandel, in het bijzonder vrouwenhandel en kinderhandel.
Dergelijke beleidsmaatregelen en nationale wetten zijn echter niet universeel en als ze al bestaan, worden ze niet altijd goed uitgevoerd.
De EU moet derhalve over passende instrumenten beschikken om migrantensmokkel en het gebruik ervan voor politieke doeleinden te bestrijden en om mensenhandel aan te pakken. Daarom is gerichtere wetgeving nodig voor de rechtstreekse aanpak van transportondernemingen die zich met dergelijke activiteiten inlaten of andere ernstige misdrijven plegen om illegale binnenkomst in de EU te vergemakkelijken.
-
4.Op welke transportondernemingen is deze verordening van toepassing?
Deze verordening bevat regels ter voorkoming en bestrijding van het gebruik van commercieel vervoer om migrantensmokkel of mensenhandel te faciliteren of eraan deel te nemen. In het bijzonder worden maatregelen vastgesteld ter voorkoming of beperking van de activiteiten van transportondernemingen die in verband met de illegale binnenkomst van migranten en personen op het grondgebied van de Unie:
-
-
-
a)vervoermiddelen gebruiken voor migrantensmokkel of mensenhandel, of
-
-
-
-
b)met kennis van i) het doel en de algemene criminele activiteit van een georganiseerde criminele groep die zich inlaat met migrantensmokkel of mensenhandel, of van ii) het voornemen om dergelijke misdrijven te plegen, actief deelnemen aan de criminele activiteiten van een dergelijke groep, of
-
-
-
-
c)migrantensmokkel of mensenhandel waarbij een georganiseerde criminele groep betrokken is, organiseren, leiden, steunen of faciliteren, of daaraan meehelpen of er advies over geven.
-
-
5.Hoe zal de Commissie de verordening toepassen?
Voor de doeltreffendheid van de maatregelen is vooral snel optreden vereist.
Als een transportonderneming migrantensmokkel of mensenhandel faciliteert of zich daarmee inlaat, kan de Commissie een uitvoeringshandeling vaststellen waarin maatregelen tegen die transportonderneming worden vastgesteld. Die maatregelen zullen gebaseerd zijn op het beschikbare bewijsmateriaal en kunnen worden toegepast nadat de transportonderneming haar recht om te worden gehoord heeft uitgeoefend.
De uitvoeringshandeling wordt van toepassing onmiddellijk na de vaststelling ervan door de Commissie. Binnen 14 dagen na de vaststelling raadpleegt de Commissie het comité van vertegenwoordigers van de lidstaten. Als het comité een negatief advies uitbrengt, moet de Commissie de uitvoeringshandeling onmiddellijk intrekken.
De maatregelen die in het kader van deze verordening tegen transportondernemingen worden genomen, moeten openbaar worden gemaakt en zullen daarom onverwijld in het Publicatieblad van de Europese Unie worden gepubliceerd. De transportondernemingen moeten de maatregelen ook onder de aandacht van de passagiers brengen. De maatregelen hebben geen gevolgen voor de passagiersrechten uit hoofde van de EU-wetgeving.
-
6.Welke maatregelen kan de Commissie opleggen?
De preventieve en beschermende maatregelen tegen transportondernemingen kunnen het volgende omvatten:
-
-het bestaande vervoer op de Uniemarkt beperken of de uitbreiding ervan beletten;
-
-het recht opschorten om vervoer van, naar of binnen de EU te verrichten;
-
-het recht opschorten om over het grondgebied van de EU te vliegen;
-
-het recht opschorten om binnen de EU te tanken of onderhoud uit te voeren;
-
-het recht opschorten om EU-havens aan te doen en binnen te varen;
-
-het recht opschorten om via het grondgebied van de EU te reizen;
-
-de krachtens het Unierecht verleende vergunningen en machtigingen voor vervoer binnen de Unie of voor internationaal personenvervoer opschorten.
De maatregelen kunnen betrekking hebben op alle vervoerswijzen (over land, door de lucht, over de binnenwateren en over zee) die worden gebruikt voor mensensmokkel of -handel naar de Europese Unie.
De maatregelen moeten noodzakelijk en evenredig zijn in het licht van de specifieke omstandigheden van elk geval.
-
7.Hoe lang blijven de maatregelen van kracht?
De maatregelen blijven ten hoogste één jaar gelden. Ze worden indien nodig herzien en kunnen worden verlengd.
-
8.Hoe zit het met transportondernemingen die buiten de EU actief zijn?
Overeenkomstig de internationale verdragen staat deze verordening de vaststelling toe van maatregelen ter voorkoming of beperking van de activiteiten van transportondernemingen in verband met de illegale binnenkomst van migranten en personen op het grondgebied van de Europese Unie.
-
9.Heeft de verordening gevolgen voor de EU-passagiersrechten?
De verordening heeft geen gevolgen voor de rechten van passagiers in de EU.
Als de Commissie maatregelen tegen een transportonderneming heeft genomen, behouden de getroffen passagiers met name hun recht op terugbetaling, herroutering en verzorging.
Bovendien mag de annulering van vervoer als gevolg van door de Commissie getroffen maatregelen niet worden beschouwd als een buitengewone omstandigheid. De passagiers behouden dus hun recht op compensatie.
Meer informatie
Voorstel om transportondernemingen die zich met mensensmokkel inlaten, op een zwarte lijst te zetten