Staatssteun: Commissie neemt een besluit over de toekomst van de tijdelijke kaderregeling om het economisch herstel te ondersteunen in de coronacrisis

Vandaag heeft de Europese Commissie i besloten om de tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun (die afloopt op 31 december 2021) te verlengen tot 30 juni 2022. Om het herstel verder te versnellen heeft de Commissie ook besloten voor een beperkte aanvullende periode twee nieuwe maatregelen in te voeren, om rechtstreekse stimulansen te creëren voor toekomstgerichte particuliere investeringen en om de solvabiliteit van ondernemingen te ondersteunen.

Uitvoerend vicevoorzitter Margrethe Vestager i, belast met het mededingingsbeleid: “Sinds het begin van de pandemie heeft de tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun de lidstaten in staat gesteld gerichte en evenredige steun te verlenen aan ondernemingen in nood, terwijl tegelijkertijd waarborgen zijn ingebouwd om het gelijke speelveld op de eengemaakte markt te behouden. Vandaag hebben we de toepassing ervan met zes maanden verlengd tot eind juni volgend jaar. De beperkte verlenging biedt de mogelijkheid voor een geleidelijke en gecoördineerde uitfasering van crisismaatregelen zonder dat dit tot klifeffecten leidt, en weerspiegelt het verwachte sterke herstel van de Europese economie als geheel. Tegelijkertijd zullen we de stijging van het aantal COVID-19-besmettingen en andere risico's voor het economisch herstel nauwlettend blijven volgen. En om het herstel verder te ondersteunen hebben we twee nieuwe instrumenten ingevoerd om de economie aan te zwengelen en particuliere investeringen te mobiliseren voor een sneller, groener en digitaler herstel.”

In het licht van het waargenomen economisch herstel heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan een beperkte verlenging van de tijdelijke kaderregeling met zes maanden, tot en met 30 juni 2022. Dit zal de lidstaten in staat stellen hun steunregelingen waar nodig uit te breiden en ervoor te zorgen dat ondernemingen die nog steeds door de crisis worden getroffen, niet ineens zonder de benodigde steun komen te zitten. Tegelijkertijd zal de Commissie de ontwikkelingen van de COVID-19-pandemie en andere risico's voor het economisch herstel nauwlettend blijven volgen.

Daarnaast heeft de Commissie een aantal gerichte aanpassingen ingevoerd, waaronder twee nieuwe instrumenten om het herstel van de Europese economie op duurzame wijze te ondersteunen:

• - 

  Maatregelen voor investeringssteun om lidstaten te helpen de investeringskloof te dichten die door de crisis is ontstaan. De lidstaten kunnen stimulansen creëren voor investeringen van bedrijven en dit instrument gebruiken om de groene en de digitale transities te versnellen. Deze maatregel biedt garanties tegen buitensporige verstoringen van de mededinging, zoals de eis dat ze voor een brede groep begunstigden moeten gelden en dat de steunbedragen beperkt in omvang moeten zijn. Dit instrument is tot en met 31 december 2022 voor de lidstaten beschikbaar; en
• - 

  Maatregelen voor solvabiliteitssteun om particuliere middelen aan te trekken en beschikbaar te stellen voor investeringen in kleine en middelgrote ondernemingen, waaronder start-ups en kleine midcaps. De lidstaten kunnen garanties verlenen aan particuliere intermediairs, waarmee stimulansen worden gecreëerd om in dit soort bedrijven te investeren en hun gemakkelijker toegang te geven tot dergelijke eigenvermogensfinanciering, die voor hen vaak moeilijk op eigen kracht aan te trekken is. Dit is zeer relevant gezien de toenemende schuldenlast van ondernemingen tijdens de crisis. Dit instrument is tot en met 31 december 2023 voor de lidstaten beschikbaar.

De wijzigingen van de Commissie omvatten onder meer: i) verlenging van 30 juni 2022 tot en met 30 juni 2023 van de mogelijkheid voor de lidstaten om op grond van de tijdelijke kaderregeling verleende terugbetaalbare instrumenten (bv. garanties, leningen, terugbetaalbare voorschotten) om te zetten in andere vormen van steun, zoals rechtstreekse subsidies; ii) evenredige aanpassing van de maximumbedragen van bepaalde soorten steun aan de verlengde periode; iii) verduidelijking van het gebruik van de bepalingen inzake uitzonderlijke flexibiliteit in de reddings- en herstructureringsrichtsnoeren; en iv) verlenging van de aangepaste lijst van landen met niet-verhandelbare risico's in de context van de kortlopende exportkredietverzekering met nog eens 3 maanden (van 31 december 2021 tot en met 31 maart 2022).

Achtergrond

Het tijdelijke steunkader is goedgekeurd op 19 maart 2020 en is een eerste maal gewijzigd op 3 april 2020. Met die wijziging kregen overheden meer mogelijkheden om steun te verlenen voor onderzoek naar, tests en de productie van producten om de uitbraak van het coronavirus te bestrijden, om banen te beschermen en om de economie verder te stutten. Op 8 mei 2020 heeft de Commissie een tweede wijziging goedgekeurd. Daarmee werd het toepassingsgebied van het tijdelijke steunkader uitgebreid naar maatregelen voor herkapitalisatie en achtergestelde schuld. Op 29 juni 2020 heeft de Commissie een derde wijziging goedgekeurd waarbij het toepassingsgebied van het tijdelijke steunkader werd uitgebreid om micro-, kleine en startende ondernemingen verder te ondersteunen en particuliere investeringen te stimuleren. Op 13 oktober 2020 heeft de Commissie het tijdelijke steunkader verlengd tot en met 30 juni 2021 (behalve voor herkapitalisatiemaatregelen, die tot en met 30 september 2021 kunnen worden toegekend). Daarmee kregen de lidstaten de mogelijkheid om bij te dragen in een deel van de ongedekte vaste kosten van ondernemingen die door de crisis zijn getroffen. Op 28 januari 2021 heeft de Commissie het tijdelijke steunkader een vijfde maal aangepast. Nu werd het toepassingsgebied verruimd door de plafonds op te trekken en door de mogelijkheid te bieden om - tot eind 2022 - bepaalde terugbetaalbare instrumenten om te zetten in directe subsidies.