Breakthrough Energy Catalyst en Europese Investeringsbank sluiten partnerschap op het gebied van klimaattechnologieën

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 2 november 2021.

Tijdens de VN-klimaatconferentie van de partijen (COP26) in Glasgow hebben Ursula von der Leyen i, voorzitter van de Europese Commissie i, Bill Gates, oprichter van Breakthrough Energy, en Werner Hoyer, president van de Europese Investeringsbank i, officieel een baanbrekend partnerschap gesloten om investeringen in kritieke klimaattechnologieën te stimuleren.

De ondertekening van een memorandum van overeenstemming vandaag volgt op de initiële aankondiging in juni van dit jaar tijdens de ministeriële bijeenkomst over Mission Innovation.

Het partnerschap tussen de Commissie, de Europese Investeringsbank en Breakthrough Energy Catalyst zal tussen 2022 en 2026 tot 820 miljoen euro (1 miljard dollar) mobiliseren om innovatieve technologieën die de ambities van de Europese Green Deal en de klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030 zullen helpen verwezenlijken, versneld in te zetten en snel te commercialiseren.

Elke euro aan overheidsmiddelen zal naar verwachting drie euro aan particuliere middelen mobiliseren. Er zal worden geïnvesteerd in veelbelovende in de EU gevestigde projecten in vier sectoren:

  • schone waterstof;
  • duurzame vliegtuigbrandstoffen;
  • directe luchtafvang; en
  • langdurige energieopslag.

Volgens Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, “is het moment aangebroken om maatregelen te nemen. De uitdagingen van de klimaatverandering vereisen dat we investeren in risicovolle innovaties en een einde maken aan de “groene meerprijs” waarmee de commercialisering van nieuwe technologieën gepaard gaat. Ik kijk vol verwachting uit naar het ogenblik waarop de technologieën op de markt komen. Het partnerschap tussen de EU en Catalyst is een nieuwe stap om van Europa het eerste klimaatneutrale en klimaatinnovatieve continent te maken. Ik hoop dat de lidstaten, het bedrijfsleven en andere partijen aan de klimaatinnovatiewedloop zullen meedoen.

Volgens Werner Hoyer, president van de Europese Investeringsbank, “hebben we een wereldwijde technologische revolutie en massale investeringen in baanbrekende innovaties nodig om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen. De Europese Investeringsbank heeft in het verleden al vaak technologieën in de beginfase gefinancierd, waardoor ze konden worden opgeschaald om betaalbaarder te worden. Vandaag maken we van deze expertise gebruik om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van de EU te verwezenlijken. Ik ben blij dat we vandaag een nieuw partnerschap met de Europese Commissie en Breakthrough Energy Catalyst kunnen aankondigen om de groene oplossingen van morgen te ondersteunen en een groene toekomst voor ons allemaal te bouwen.

Volgens Bill Gates, oprichter van Breakthrough Energy, “zal het verwezenlijken van koolstofneutraliteit een van de moeilijkste dingen zijn die de mensheid ooit heeft gedaan. Er zullen daarvoor nieuwe technologieën, nieuwe beleidsmaatregelen en nieuwe partnerschappen tussen de particuliere en de publieke sector nodig zijn op een schaal die we nooit eerder hebben gezien. Mede dankzij dit partnerschap met de Europese Commissie en de Europese Investeringsbank zullen klimaattechnologieën versneld op grote schaal worden ingezet om voor schone industrieën te zorgen en werkgelegenheidskansen in heel Europa voor de komende generaties te creëren.”

Het partnerschap tussen de EU en Catalyst zal zich richten op technologieën waarvan erkend wordt dat ze de broeikasgasemissies kunnen verminderen, maar die nog te duur zijn om grootschalig ingezet te worden en te concurreren met technologieën op basis van fossiele brandstoffen. Het partnerschap zal de publieke en particuliere sector samenbrengen om te investeren in grootschalige demonstratieprojecten.

De Europese Investeringsbank (met middelen van de Commissie) en Breakthrough Energy Catalyst zullen voor gelijkwaardige bedragen aan subsidies en financiële investeringen in de projecten zorgen. Breakthrough Energy Catalyst zal onder meer partners mobiliseren om in projecten te investeren en/of de resulterende groene producten te kopen.

Door deze technologieën in deze fase van het demonstratieproces te ondersteunen en een markt voor deze groene producten in het leven te roepen, zal het partnerschap tussen de EU en Catalyst hun “groene meerprijs” verlagen, d.w.z. hun kosten verlagen tot een niveau dat uiteindelijk concurrerend is met op fossiele brandstoffen gebaseerde opties. Mede hierdoor zullen ze wereldwijd versneld worden ingezet en niet langer van overheidssteun afhankelijk zijn.

De EU-financiering voor het partnerschap zal van Horizon Europa en het innovatiefonds komen en in het kader van InvestEU worden beheerd volgens de gevestigde governanceprocedures. Breakthrough Energy Catalyst zal voor een gelijkwaardig bedrag aan particulier kapitaal en filantropische fondsen zorgen ter ondersteuning van cruciale klimaatslimme technologieën om de transitie naar duurzame industriële ecosystemen in Europa te versnellen. Het partnerschap tussen de EU en Catalyst staat open voor nationale investeringen door EU-lidstaten via InvestEU of op projectniveau. De eerste projecten zullen naar verwachting in 2022 worden geselecteerd.

Europese Commissie

De Europese Commissie beschikt over een reeks beleidsmaatregelen en programma's om haar klimaatambities waar te maken. In het kader van de Europese Green Deal is in juli 2021 het pakket “Fit for 55” goedgekeurd om de uitstoot van broeikasgassen uiterlijk 2030 met ten minste 55 % te verminderen.

De EU zal projecten in het kader van het partnerschap tussen de Commissie en Catalyst via het programma InvestEU financieren en de Europese Investeringsbank en andere belangstellende financiële instellingen zullen de financiering uitvoeren.

In het kader van dit partnerschap wordt de financiering door InvestEU gewaarborgd door het innovatiefonds en Horizon Europa, het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie van Europa met een budget van 95,5 miljard euro (2021-2027). Horizon Europa besteedt 35 % van zijn begroting aan klimaatactie en ondersteunt ook een reeks partnerschappen die particuliere financiering mobiliseren om urgente wereldproblemen aan te pakken en de industrie via onderzoek en innovatie te moderniseren.

Het innovatiefonds is een nieuw financieringsinstrument om de economische verbintenissen van de EU in het kader van de Overeenkomst van Parijs na te komen en de klimaatdoelstellingen van de EU te verwezenlijken door de demonstratie van innovatieve koolstofarme technologieën te ondersteunen.

Samen met Breakthrough Energy Catalyst steunt de Commissie de tweede fase van Mission Innovation om voor een decennium van maatregelen en investeringen in onderzoek, ontwikkeling en demonstratie te zorgen met het oog op betaalbare, aantrekkelijke en voor iedereen toegankelijke schone energie.

Europese Investeringsbank

De Europese Investeringsbank (EIB) is de instelling van de Europese Unie voor leningen op lange termijn. Haar aandeelhouders zijn de lidstaten van de EU. De EIB stelt financiering op lange termijn voor solide investeringen beschikbaar om bij te dragen tot de beleidsdoelstellingen van de EU in Europa en elders. De Europese Investeringsbank is actief in ongeveer 160 landen en wereldwijd de grootste multilaterale kredietverstrekker voor projecten op het gebied van klimaatactie.

De EIB-groep heeft onlangs haar Climate Bank Roadmap goedgekeurd om haar ambitieuze agenda te verwezenlijken, namelijk één biljoen euro aan investeringen in klimaatactie en milieuduurzaamheid in het decennium tot 2030 te ondersteunen en uiterlijk 2025 meer dan 50 % van de EIB-financiering aan klimaatactie en milieuduurzaamheid te besteden. Als onderdeel van de Roadmap zullen vanaf begin 2021 alle nieuwe activiteiten van de EIB-groep worden afgestemd op de doelstellingen en beginselen van de Overeenkomst van Parijs.

Breakthrough Energy

Breakthrough Energy is opgericht door Bill Gates en wil de mensheid helpen een klimaatramp te voorkomen. Via investeringsvehikels, filantropische programma's, beleidsaanbevelingen en andere activiteiten wil Breakthrough Energy de technologieën opschalen die nodig zijn om de wereld uiterlijk 2050 klimaatneutraal te maken.

Breakthrough Energy Catalyst is een tot dusver uniek model om de kritieke klimaattechnologieën die de basis vormen voor een koolstofvrije economie, versneld te ontwikkelen. Catalyst wil de publieke en private sector samenbrengen om demonstratieprojecten met betrekking tot kritieke decarbonisatietechnologieën in de commerciële fase te financieren. Catalyst zal de financieringskloof in de vroege toepassingsfase van deze technologieën helpen dichten en een structuur bieden om de technologieën versneld te commercialiseren. Catalyst zal in een eerste fase projecten op vier technologische gebieden financieren: groene waterstof, duurzame vliegtuigbrandstof, directe luchtafvang en langdurige energieopslag. In de toekomst wil Catalyst hetzelfde kader uitbreiden tot andere noodzakelijke innovaties, zoals koolstofarm staal en cement.

Meer informatie

Vragen en antwoorden: Partnerschap EU-Catalyst

Factsheet (EN): Partnerschap EU-Catalyst

COP26

Breakthrough Energy

Een Europese Green Deal | Europese Commissie (europa.eu)

Cluster 5: Klimaat, energie en mobiliteit | Europese Commissie (europa.eu)

Innovatiefonds | Klimaatactie (europa.eu)

EU zet nieuwe Europese partnerschappen op (europa.eu)

Europese alliantie voor schone waterstof | Interne markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf (europa.eu)