Staat van de Unie: Commissie stelt traject naar digitaal decennium voor met oog op digitale transformatie van de EU tegen 2030
Vandaag heeft de Commissie een traject naar het digitale decennium voorgesteld, een concreet plan om tegen 2030 de digitale transformatie van onze samenleving en economie tot stand te brengen. Het voorgestelde traject naar het digitale decennium zet de digitale ambities van de EU voor 2030 om in een concreet uitvoeringsmechanisme. Hierbij wordt een governancekader op basis van een jaarlijks samenwerkingsmechanisme met de lidstaten opgezet, met als doel de streefdoelen van het digitale decennium voor 2030 op het gebied van digitale vaardigheden, digitale infrastructuur en digitalisering van bedrijven en overheidsdiensten te halen. Een ander doel van het traject is het in kaart brengen en uitvoeren van grootschalige digitale projecten waarbij de Commissie en de lidstaten betrokken zijn.
De pandemie heeft duidelijk gemaakt dat digitale technologie een centrale rol speelt bij de uitbouw van een duurzame en welvarende toekomst. Meer in het bijzonder legde de crisis een kloof bloot tussen bedrijven die digitaal goed zijn toegerust en bedrijven die nog geen digitale oplossingen hebben ingevoerd, en benadrukte zij de kloof tussen goed verbonden stedelijke gebieden enerzijds en plattelandsgebieden en afgelegen gebieden anderzijds. Digitalisering biedt veel nieuwe kansen op de Europese markt, waar in 2020 meer dan 500 000 vacatures voor cyberbeveiligings‑ en datadeskundigen oningevuld bleven. In lijn met de Europese waarden moet het traject naar een digitaal decennium ons digitaal leiderschap versterken en een mensgericht en duurzaam digitaal beleid bevorderen dat burgers en bedrijven meer troeven in handen geeft.
Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “De Europese visie op een digitale toekomst is een visie waarin technologie mensen sterker maakt. Daarom stellen we vandaag een concreet plan voor om de digitale transformatie tot stand te brengen. Voor een toekomst waarin innovatie werkt, zowel voor de bedrijven als voor onze samenlevingen. Wij willen een governancekader opzetten op basis van een jaarlijks samenwerkingsmechanisme dat het mogelijk maakt de streefdoelen op het gebied van digitale vaardigheden, digitale infrastructuur en digitalisering van bedrijven en overheidsdiensten te halen.”
Thierry Breton, commissaris voor de Interne Markt: “Europa is vastbesloten het voortouw te nemen in de wereldwijde technologische wedloop. Dat we onszelf streefdoelen voor 2030 hebben opgelegd, was een belangrijke stap, maar nu moeten we resultaten boeken. We moeten ervoor zorgen dat Europa de komende jaren niet al te afhankelijk wordt. Anders blijven we te veel blootstaan aan de ups en downs van de wereld en lopen we economische groei en werkgelegenheid mis. Ik geloof in een Europa dat het voortouw neemt op de markten van de toekomst, niet in een Europa waarvoor enkel de rol van onderaannemer is weggelegd. ”
Traject naar het digitale decennium
Voortbouwend op het digitaal kompas 2030, waarin de Commissie de visie voor een succesvolle digitale transformatie van de Europese economie en samenleving tegen het einde van het decennium uiteenzette, voert de Commissie nu, in de vorm van een traject naar het digitale decennium, een robuust governancekader in om de digitale streefdoelen te bereiken.
De digitale vooruitgang in de lidstaten was de afgelopen jaren zeer ongelijk. Meestal houden landen die vijf jaar geleden traag vooruitgang boekten, dat trage tempo nog altijd aan. Met dit nieuwe traject naar het digitale decennium komt er gestructureerde samenwerking om gezamenlijk naar de overeengekomen doelstellingen toe te werken, met erkenning van de verschillen tussen de uitgangsposities van de lidstaten.
De Commissie stelt met name een jaarlijks samenwerkingsmechanisme met de lidstaten voor, dat bestaat uit:
-
-een gestructureerd, transparant en gedeeld monitoringsysteem op basis van de index van de digitale economie en samenleving (DESI) om de vooruitgang in de richting van elk van de streefdoelen voor 2030 te meten, met inbegrip van kernprestatie-indicatoren (KPI's);
-
-een jaarlijks verslag over de “Staat van het digitale decennium”, waarin de Commissie vorderingen evalueert en maatregelen aanbeveelt;
-
-meerjarige strategische stappenplannen voor het digitale decennium voor de afzonderlijke lidstaten, waarin elke lidstaat een overzicht geeft van de vastgestelde of geplande beleidslijnen en maatregelen ter ondersteuning van de streefdoelen voor 2030;
-
-een gestructureerd jaarlijks kader voor het bespreken en aanpakken van domeinen waar onvoldoende vooruitgang is geboekt, door middel van aanbevelingen en gezamenlijke toezeggingen van de Commissie en de lidstaten;
-
-een mechanisme om de uitvoering van meerlandenprojecten te ondersteunen.
Voortgangsmonitoring en verslag over de “Staat van het digitale decennium”
Om ervoor te zorgen dat Europa snel werk maakt van de doelstellingen van het digitale decennium, voorziet het voorgestelde governancekader in een systeem voor voortgangsmonitoring op basis van een verbeterde index van de digitale economie en samenleving (DESI). Eerst zal de Commissie met de lidstaten voor elk streefdoel EU-trajecten uitstippelen en daarna zullen de lidstaten nationale strategische stappenplannen voorstellen om die trajecten te realiseren. Elk jaar zal de Commissie bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie een verslag over de “Staat van het digitale decennium” indienen met als doel:
-
-gemeten digitale prestaties voor te leggen, die worden afgezet tegen de uitgestippelde trajecten;
-
-gerichte aanbevelingen te doen aan de lidstaten om de streefdoelen voor 2030 te halen, rekening houdend met de nationale omstandigheden.
De Commissie zal de streefdoelen uiterlijk in 2026 beoordelen om de balans op te maken van technologische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen.
Meerlandenprojecten
Meerlandenprojecten zijn grootschalige projecten die moeten bijdragen tot de verwezenlijking van de streefdoelen voor de digitale transformatie van Europa tegen 2030. Geen enkele lidstaat zou dergelijke projecten alleen kunnen opzetten. Die projecten maken het voor de lidstaten mogelijk samen op te treden en middelen te bundelen om digitale capaciteit op te bouwen op gebieden die van fundamenteel belang zijn om Europa's digitale soevereiniteit te versterken en het herstel in Europa aan te wakkeren.
De Commissie heeft een eerste lijst van meerlandenprojecten opgesteld, die verschillende investeringsdomeinen omvat: data-infrastructuur, energiezuinige processoren, 5G-communicatie, high-performance computing, veilige kwantumcommunicatie, overheidsdiensten, blockchain, digitale-innovatiehubs en investeren in digitale vaardigheden van mensen.
Diverse streefdoelen zullen het digitaliseringsproces versnellen en zullen resulteren in meer veerkracht en technologische soevereiniteit doordat meer specialisten naar de markt worden geleid om op digitale gebieden te werken, of doordat tal van bedrijfstakken worden gestimuleerd om digitale technologieën in Europa te ontwikkelen.
In het jaarverslag over de “Staat van het digitale decennium” zal de nodige informatie worden verschaft om rekening te kunnen houden met ontwikkelingen en vastgestelde lacunes in de digitale transformatie van Europa, en zal de lijst van meerlandenprojecten worden bijgewerkt.
Bij meerlandenprojecten moeten investeringen die worden verricht met EU-middelen, waaronder de faciliteit voor herstel en veerkracht, en met middelen van de lidstaten worden gebundeld. Waar passend mogen andere publieke en private entiteiten in de projecten investeren.
Met het oog op brede participatie en succesvolle uitvoering zal de Commissie, die optreedt als katalysator voor meerlandenprojecten, de lidstaten helpen bij het bepalen van hun belangen in de meerlandenprojecten, richtsnoeren geven over uitvoeringsmechanismen en bijstand verlenen bij de uitvoering.
Het programma voorziet in een nieuwe juridische structuur, het Europees consortium voor digitale infrastructuur (EDIC), dat een snelle en flexibele opzet en uitvoering van meerlandenprojecten mogelijk maakt.
Achtergrond
Het digitale kompas 2030 van maart 2021, waarop met het voorstel van vandaag wordt voortgebouwd, schetste de Europese weg voor de gedigitaliseerde economie en samenleving en stelde een reeks concrete digitale streefdoelen voor op het gebied van vaardigheden, infrastructuur, bedrijven en overheidsdiensten.
Het voorgestelde traject naar het digitale decennium wordt ondersteund door de resultaten van verschillende raadplegingen waarbij burgers, bedrijven, overheidsdiensten, lidstaten, het bedrijfsleven en organisaties hun mening hebben gedeeld over wat nodig is voor een succesvolle Europese digitale transformatie. Bovendien zou de uitvoering van het traject, met inbegrip van de opzet van vervolginitiatieven, worden ondersteund door besprekingen in het onlineforum dat gewijd is aan het digitale kompas.
Tegelijk werkt de Commissie aan de afronding van het voorstel voor een gezamenlijke “verklaring over digitale beginselen” van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie om ervoor te zorgen dat de Europese waarden en rechten worden weerspiegeld in de digitale ruimte. Dit zal ervoor zorgen dat iedereen kan profiteren van de voordelen van de digitale mogelijkheden, zoals universele toegang tot internet, algoritmen met respect voor de mens, en een veilige en betrouwbare onlineomgeving. In het jaarverslag over de “Staat van het digitale decennium” zal de uitvoering van de digitale beginselen worden geëvalueerd.
Meer informatie
Toespraak over de Staat van de Unie door voorzitter Von der Leyen
Vragen en antwoorden - Staat van de Unie: traject naar het digitale decennium
Factsheet - Traject naar het digitale decennium
Factsheet - Traject naar het digitale decennium
Voorstel voor een besluit tot vaststelling van een traject naar het digitale decennium