Terrorisme in de EU: terreuraanslagen, doden en arrestaties in 2020
Terwijl het aantal terroristische aanslagen in de EU in 2020 stabiel bleef, maakten extremisten gebruik van de pandemie om propaganda te verspreiden.
Volgens het Europol-rapport van 2021 over de terrorismesituatie in de EU, hebben er in 2020 57 terroristische aanslagen plaatsgevonden (inclusief voltooide, mislukte en verijdelde pogingen), vergeleken met 55 in 2019. Daarvan waren er 10 jihadistische terroristen aanslagen in Oostenrijk, Frankrijk en Duitsland. Hoewel ze slechts een zesde van alle aanslagen in de EU vertegenwoordigen, waren jihadistische terroristen verantwoordelijk voor meer dan de helft van de doden (12) en bijna alle gewonden (47). Het totale aantal doden en gewonden in de EU verdubbelde van 10 doden en 27 gewonden in 2019 tot 21 doden en 54 gewonden in 2020.
Er vonden in totaal 14 etnisch-nationalistische en separatistische terroristische aanslagen plaats in Frankrijk en Spanje, terwijl 24 aanslagen werden uitgevoerd door linkse of anarchistische terroristische organisaties of individuen, allemaal in Italië. In de meeste gevallen waren deze aanvallen gericht op particulier en openbaar eigendom, zoals financiële instellingen en overheidsgebouwen.
In 2020 kregen drie Europese lidstaten (Duitsland, België en Frankrijk) te maken met vier terroristische aanslagen ingegeven door rechts-extremisme.
Bekijk de EU-maatregelen ter bestrijding van terrorisme
Bijna twee keer zoveel voltooide jihadistische aanvallen als verijdelde
Jihadistisch terrorisme blijft de grootste bedreiging voor de EU. In 2020 was het aantal uitgevoerde jihadistische terroristische aanslagen meer dan het dubbele van het aantal verijdelde aanslagen.
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
|
Uitgevoerde aanslagen |
10 |
7 |
3 |
10 |
Mislukte aanslagen |
12 |
1 |
4 |
0 |
Verijdelde aanslagen |
11 |
16 |
14 |
4 |
Totaal |
33 |
24 |
21 |
14 |
Aantal voltooide, mislukte en verijdelde jihadistische terreuraanslagen in de EU (2017-2020)
Bron: Europol 2021
Volgens Europol zaten eenzame actoren achter alle jihadistische aanvallen, waarbij vier van de tien succesvolle aanvallen werden uitgevoerd door Europese burgers. Sommige van de eenzame actoren vertoonden een combinatie van extreme ideologieën en psychische problemen, waarbij sociaal isolement en verhoogde stress als gevolg van de pandemie in sommige gevallen vermoedelijk een rol speelden.
Lees meer over jihadistisch terrorisme in de EU sinds 2015
Een aanzienlijke daling van het aantal arrestaties van terroristen
In 2020 werden in totaal 449 arrestaties op verdenking van terroristische misdrijven gemeld bij Europol. Dit aantal was beduidend lager dan in 2019 (1 004). Het is onduidelijk of deze daling het gevolg is van verminderde terroristische activiteiten of het gevolg is van verminderde operationele capaciteiten van wetshandhaving als gevolg van de Covid-19-pandemie.
Bekijk de belangrijkste cijfers over terrorisme in de EU in 2019.
Afname van het gebruik van explosieven bij terroristische aanslagen
De lockdowns en de sluiting van openbare ruimtes voor massale bijeenkomsten, zoals winkelcentra, kerken en stadions, lijken te hebben geleid tot een afname van het gebruik van explosieven bij terroristische aanslagen. In 2020 namen terroristen vooral hun toevlucht tot steken, autorammen en brandstichting. Alleen bij de rechts-terroristische aanslag in Hanau (Duitsland) in februari en de jihadistische aanslag in Wenen in november zijn vuurwapens gebruikt.
Online radicalisering: een toenemende dreiging
Met het toegenomen gebruik van internet tijdens de pandemie, speelden online gemeenschappen een belangrijke rol bij de verspreiding van gewelddadig extremisme. Na pogingen van berichtenapps, zoals Telegram, om terroristische groeperingen te blokkeren, raakte jihadistische propaganda meer verspreid over meerdere, vaak kleinere online platforms, en maakten rechts-extremisten, met name jongeren, steeds vaker gebruik van videogames en gameplatforms om hun ideologie uit te dragen.
Zowel jihadisten als rechtsextremisten probeerden COVID-19 uit te buiten voor propagandadoeleinden, terwijl linkse en anarchistische extremisten kritiek op overheidsmaatregelen ter bestrijding van de pandemie in hun verhalen verwerkten.
Lees meer over wat de EU doet om radicalisering te voorkomen
De noodzaak van gecoördineerde inspanningen op Europees niveau
"Een nauwgezette beoordeling van de dreiging en gecoördineerde inspanningen zijn van het allergrootste belang om kwetsbaarheden te identificeren en het terroristische en extremistische geweld zowel online als offline in te dammen", zei Claudio Galzerano, hoofd van het antiterrorismecentrum van Europol, bij de presentatie van de bevindingen van Europol aan de leden van de Commissie burgerlijke vrijheden op 22 juni 2021.
Productinformatie
REF.: 20210628STO07262