Klimaatneutraliteit: Raad keurt Fonds voor rechtvaardige transitie goed
De Raad i heeft een verordening aangenomen tot oprichting van een fonds ter waarde van € 17,5 miljard, dat zal bijdragen tot een eerlijke en inclusieve groene transitie.
Het Fonds voor een rechtvaardige transitie (Just Transition Fund - JTF) zal projecten financieren die de sociaaleconomische kosten verlichten voor gemeenschappen in de EU i die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen of broeikasgasintensieve industrieën en hun lokale economie moeten diversifiëren.
Dit is een van de maatregelen die de EU neemt om haar doelstelling ter vermindering van de broeikasgasemissies met 55 % in 2030 en klimaat-neutraliteit in 2050 te realiseren.
Om van de Europese Green Deal i een succes te maken, moeten wij de gevolgen ervan verzachten voor degenen die de zwaarste inspanningen moeten leveren voor een koolstofvrije economie. Het Fonds voor een rechtvaardige transitie zal broodnodige steun geven aan bedrijven en werknemers op lokaal niveau, zodat wij de klimaatverandering samen als Unie kunnen bestrijden, zonder iemand aan zijn lot over te laten.
Nelson de Souza, Portugees minister van Planning, voorzitter van de Raad
Territoriale aanpak
De regio's en de lidstaten van de EU hebben verschillende uitgangsposities voor de klimaattransitie, en verschillende capaciteiten om de toekomstige uitdagingen aan te gaan. Het JTF moet voorkomen dat de verschillen groter worden, door te investeren in gebieden die de productie en het gebruik van steenkool, bruinkool, turf en olieschalie moeten afbouwen of zwaar vervuilende industrieën moeten transformeren.
De financiering wordt alleen verstrekt op basis van territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie die de lidstaten samen met de betrokken lokale en regionale autoriteiten zullen opstellen. In de plannen worden de hardst getroffen gebieden en hun behoeften aan investeringen opgenomen.
Middelen
Het totaalbedrag van € 17,5 miljard (in prijzen van 2018) omvat € 7,5 miljard voor vastleggingen in de begroting voor de periode 2021-2027 en € 10 miljard uit het herstelinstrument (NexGenerationEU) voor de jaren 2021, 2022 en 2023.
Ook de lidstaten zullen aan JTF-programma's bijdragen. Daarnaast kunnen zij middelen overdragen uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en het Europees Sociaal Fonds Plus. Dit zou bijna € 30 miljard aan investeringen kunnen opleveren.
Reikwijdte van de steun
Het JTF zal kleine en middelgrote ondernemingen, waaronder start-ups, en de oprichting van nieuwe bedrijven ondersteunen.
Het fonds zal vooral mensen helpen zich aan te passen aan nieuwe werkgelegenheidskansen door investeringen in opleiding en omscholing van werknemers en werkzoekenden, hulp bij het zoeken naar werk en maatregelen voor sociale inclusie.
Ook zijn investeringen mogelijk in onderzoek en innovatie, de overdracht van geavanceerde technologieën, betaalbare groene energie en energieopslag, het koolstofvrij maken van lokaal vervoer, digitalisering, en het verbeteren van de circulaire economie, onder meer door afvalpreventie.
Voor investeringen in kerncentrales, fossiele brandstoffen en tabaksproducten wordt geen steun verleend.
Achtergrond
Het Fonds voor een rechtvaardige transitie is een van de 3 pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie. Het is in het kader van de Europese Green Deal voorgesteld om ervoor te zorgen dat de transitie eerlijk verloopt. De andere 2 pijlers zijn een begrotingsgarantie in het kader van het InvestEU-programma en een leenfaciliteit voor de overheidssector.
De JTF-verordening wordt bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie. Ze treedt de dag na de bekendmaking in werking.
Meer over...