Voorstel Commissie: betrouwbare en veilige digitale identiteit voor alle Europeanen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 2 juni 2021.

De Commissie heeft vandaag een kader voorgesteld voor een Europese digitale identiteit die beschikbaar zal zijn voor alle burgers, ingezetenen en bedrijven in de EU. Burgers kunnen hun identiteit bewijzen en elektronische documenten vanuit hun Europese portemonnees voor digitale identiteit delen, met een simpele klik op hun smartphone. Ze zullen toegang hebben tot onlinediensten met hun nationale digitale identificatie, die in heel Europa zal worden erkend. Zeer grote platforms zullen het gebruik van Europese portemonnees voor digitale identiteit op verzoek van gebruikers moeten accepteren, bijvoorbeeld om hun leeftijd aan te tonen. Gebruikers kunnen altijd zelf beslissen of ze de Europese portemonnee voor digitale identiteit gebruiken.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “De Europese digitale identiteit zal ons in staat stellen om in elke lidstaat hetzelfde te doen als thuis, zonder extra kosten en met minder hindernissen. Dat komt bijvoorbeeld van pas bij het huren van een flat of het openen van een bankrekening buiten het eigen land. En dat op een veilige en transparante manier. We kunnen zelf beslissen hoeveel informatie over onszelf we willen delen, en met wie en voor welk doeleinde we dat willen doen. Dit geeft ons een unieke gelegenheid nog meer te ondervinden wat het betekent om in Europa te leven en Europeaan te zijn.”

Thierry Breton i, commissaris voor Interne Markt: “EU-burgers verwachten niet alleen een hoog niveau van veiligheid, maar ook gebruiksgemak, bijvoorbeeld als zij met nationale overheden te maken hebben om een belastingaangifte in te dienen of als ze zich willen inschrijven bij een Europese universiteit en daarvoor officiële identificatie nodig hebben. De Europese portemonnee voor digitale identiteit biedt hen een nieuwe mogelijkheid om gegevens op te slaan en te gebruiken voor allerlei diensten, van het inchecken op de luchthaven tot het huren van een auto. Het gaat erom consumenten een keuze te geven, een Europese keuze. Ook Europese bedrijven, zowel grote als kleine, zullen baat hebben bij deze digitale identiteit. Ze kunnen een breed scala aan nieuwe diensten aanbieden, aangezien het voorstel een oplossing biedt voor veilige en betrouwbare identificatiediensten.”

Het Europees kader voor digitale identiteit

Op grond van de nieuwe verordening bieden de lidstaten burgers en bedrijven digitale portemonnees aan die hun nationale digitale identiteit koppelen aan een bewijs van andere persoonlijke attributen (bijvoorbeeld rijbewijs, diploma's, bankrekening). Deze portemonnees kunnen worden verstrekt door overheidsinstanties of particuliere partijen, mits die door een lidstaat zijn erkend.

De nieuwe Europese portemonnees voor digitale identiteit zullen alle Europeanen de mogelijkheid geven online toegang te krijgen tot diensten. Daarbij hoeven zij geen gebruik te maken van particuliere identificatiemethoden of onnodig persoonsgegevens te delen. Op die manier hebben zij volledig controle over de gegevens die zij delen.

Het Europees kader voor digitale identiteit is:

  • beschikbaar voor iedereen die het wil gebruiken: elke EU-burger en -ingezetene en elk bedrijf in de Unie kan naar behoefte gebruikmaken van de Europese digitale identiteit.
  • breed inzetbaar: de Europese portemonnees voor digitale identiteit kunnen op grote schaal worden ingezet om gebruikers te identificeren of bewijs te leveren voor bepaalde persoonlijke attributen, met het oog op de toegang tot openbare en particuliere digitale diensten in de hele Unie.
  • gebruikers die zeggenschap hebben over hun data: de Europese portemonnees voor digitale identiteit stellen personen in staat om te kiezen welke aspecten van hun identiteit, data en certificaten zij met derden delen, en om dat op de voet te volgen. De gebruikers hebben zeggenschap over hun data, zodat alleen informatie wordt gedeeld wanneer dat nodig is.

Om ervoor te zorgen dat dit zo snel mogelijk in de praktijk wordt omgezet, gaat het voorstel vergezeld van een aanbeveling. De Commissie verzoekt de lidstaten uiterlijk in september 2022 een gemeenschappelijke toolbox op te zetten en onmiddellijk met de nodige voorbereidende werkzaamheden te beginnen. Deze toolbox moet de technische architectuur, normen en richtsnoeren voor beste praktijken omvatten.

Volgende stappen

Parallel aan het wetgevingsproces zal de Commissie met de lidstaten en de particuliere sector samenwerken aan technische aspecten van de Europese digitale identiteit. Via het programma Digitaal Europa zal de Commissie de uitvoering van het Europees kader voor digitale identiteit ondersteunen. Tevens hebben veel lidstaten projecten gepland voor de uitvoering van e-overheidsoplossingen, waaronder de Europese digitale identiteit, in hun nationale plannen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit.

Achtergrond

Het digitale kompas van de Commissie voor 2030 bevat een aantal doelstellingen en mijlpalen waaraan de Europese digitale identiteit een bijdrage zal leveren. Zo moeten tegen 2030 alle belangrijke overheidsdiensten online beschikbaar zijn, alle burgers toegang hebben tot hun elektronische patiëntendossiers, en 80 % van de burgers een eID-oplossing gebruiken.

Voor dit initiatief bouwt de Commissie voort op het bestaande grensoverschrijdende rechtskader voor betrouwbare digitale identiteiten, het Europees initiatief voor elektronische identificatie en vertrouwensdiensten (eIDAS-verordening). Dat werd in 2014 aangenomen en vormt de basis voor grensoverschrijdende elektronische identificatie, authenticatie en website-certificering binnen de EU. Al ongeveer 60 % van de Europeanen kan gebruikmaken van het huidige systeem.

De lidstaten zijn echter niet verplicht een nationale digitale identiteit te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat die compatibel is met die van andere lidstaten, wat leidt tot grote verschillen tussen landen. Het huidige voorstel zal deze tekortkomingen verhelpen door de doeltreffendheid van het kader te verbeteren en de voordelen ervan uit te breiden tot de particuliere sector en mobiel gebruik.

Meer informatie

Europese digitale identiteit - vragen en antwoorden

Europese digitale identiteit - overzichtspagina

Verordening Europese digitale identiteit

Aanbeveling Europese digitale identiteit

Website eIDAS

Verslag over de evaluatie van de eIDAS-verordening

Het digitale decennium - persbericht