Milieuaansprakelijkheidsregels zijn toe aan een update

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 20 mei 2021.

Het EP wil bestaande regels voor milieuaansprakelijkheid van bedrijven versterken om schade aan het milieu te beperken en te voorkomen.

Om de uitvoering te verbeteren, het vertrouwen van burgers in EU-regelgeving te vergroten en om effectiever milieuschade te voorkomen en te herstellen, vraagt het EP om een herziening van de Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn (ELD) en de Richtlijn milieucriminaliteit (ECD).

De parlementsleden bevelen onder andere het volgende aan:

  • Herziening en omzetting van de Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn in een volledig geharmoniseerde verordening die van toepassing is op alle bedrijven die in de EU opereren;
  • Het op één lijn brengen van de ELD met andere EU-wetgeving over milieubescherming, inclusief de ECD en het klimaatakkoord van Parijs; het vergroten van de inzet om de implementatie in de lidstaten te harmoniseren;
  • Herziening van de richtlijn Milieucriminaliteit na een grondige impact assessment om nieuwe vormen van milieucriminaliteit in kaart te brengen;
  • Onderzoek naar hoe “ecocide” kan worden erkend in het EU-recht en in de diplomatie; verduidelijking van de belangrijkste juridische begrippen in de ELD en de ECD en het ontwikkeling van een geharmoniseerde classificatie van milieudelicten;
  • Het creëren van een EU-taskforce voor de ELD (bestaande uit experts en ambtenaren van de Commissie) die helpt bij uitvoering in de lidstaten, en die steun en advies kan bieden aan slachtoffers van milieuschade over mogelijke juridische stappen op EU-niveau;
  • Beoordelen of een verplicht financiëlezekerheidsstelsel (dat bijvoorbeeld de kosten dekt voor verzekering, bankgaranties, effecten en obligaties, of fondsen) kan worden ingevoerd zodat de belastingbetaler niet opdraait voor de kosten van milieuschade.

Milieudelicten

De parlementsleden betreuren de lage opsporings-, onderzoeks- en veroordelingspercentages voor milieudelicten, die naar schatting de op vier na grootste groep van criminele activiteiten in de wereld vormen. Ze roepen op tot training van de betrokken autoriteiten (bv. openbaar aanklagers en rechters) om het vervolgen en veroordelen van dergelijke misdaden te verbeteren. Het mandaat van de Europese Openbare Aanklager (EPPO) zou ook moet worden uitgebreid naar milieudelicten.

Tot slot veroordeelt het Parlement ten zeerste iedere vorm van geweld, aanranding of intimidatie tegen de verdedigers van mensenrechten op het gebied van milieu, en roept het de lidstaten op om dergelijke daden doeltreffend te onderzoeken en te vervolgen. Tijdens deze plenaire vergadering werd ook een ander rapport aangenomen dat aanspoort tot grote steun en bescherming van de EU aan verdedigers van mensenrechten op het gebied van milieu en een erkenning van “ecocide” als een internationale misdaad in het Statuut van Rome.

Het verslag over aansprakelijkheid van bedrijven voor mlieusteun werd aangenomen met 536 stemmen voor, 121 tegen en 36 onthoudingen.

Citaat

Rapporteur Toine Manders (EVP, NL) zei naar aanleiding van de stemming: “Na bijna 20 jaar is het tijd voor een gemoderniseerde ELD in de vorm van een verordening met als doel preventie en het verminderen van risico. Even belangrijk zijn maatregelen die ervoor zorgen dat als er schade optreedt, het niet de belastingbetaler is die voor de kosten opdraait. En tot slot stellen we, ten bate van een gelijk speelveld, voor om een EU-taskforce inzake ELD op te zetten bij de Commissie die lidstaten helpt om de toepassing in de hele interne markt te harmoniseren.”

Achtergrond

Tijdens het plenaire debat op woensdag kondigde de Commissie aan dat zij momenteel werkt aan een herziening van de richtlijn Milieucriminaliteit en dat er, alvorens een herziening te overwegen, op korte termijn een evaluatie gestart zal worden van de Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn, overeenkomstig de strategie voor betere regelgeving