Vragen en antwoorden: De mondiale aanpak van onderzoek en innovatie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 18 mei 2021.

Wat is de nieuwe mondiale aanpak van onderzoek en innovatie van de EU?

Met de mondiale aanpak van onderzoek en innovatie (O&I) presenteert de Commissie haar perspectief voor de Europese strategie voor internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie.

Met deze nieuwe strategie moet de EU het voortouw nemen bij het ondersteunen van internationale onderzoeks- en innovatiepartnerschappen en bij het aanreiken van innovatieve oplossingen voor groene, digitale, gezondheids- en innovatie-uitdagingen.

De strategie omvat belangrijke doelstellingen die erop gericht zijn de leidende rol van de EU op het gebied van onderzoek en innovatie in de wereld te versterken, met name door de samenwerking met belangrijke internationale partners te moduleren op basis van het engagement van de EU voor internationale openheid en fundamentele waarden.

De strategie omvat ook een reeks specifieke kernacties om in synergie met de lidstaten te ontwikkelen, zoals samenwerking met internationale partners bij de ontwikkeling van gemeenschappelijke beginselen inzake onderzoek en innovatie en de versterking van het partnerschap met Afrika, die tot doel hebben bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de strategie.

Waarom presenteert de Commissie deze mededeling?

De internationale gemeenschap moet haar wereldwijde samenwerking opvoeren op ongeziene schaal om oplossingen te vinden voor de urgente uitdagingen van vandaag, zoals klimaatverandering en pandemieën.

Bovendien hebben onderzoekers en burgers in het veranderde mondiale landschap van vandaag behoefte aan een duidelijk kader voor kwesties als academische vrijheid, ethisch en mensgericht onderzoek, de eerlijke behandeling van intellectuele eigendom en wederzijdse toegang tot onderzoeksprogramma's.

In dit verband moet Europa zijn inspanningen coördineren en optreden als een eensgezinde stem in internationale fora om zijn impact te maximaliseren en zijn leidende rol te versterken. De Commissie presenteert deze strategie voor de coördinatie van multilaterale onderzoeks- en innovatie-initiatieven als de meest doeltreffende manier om de uitdagingen waar onze wereld voor staat het hoofd te bieden.

Wat zijn de belangrijkste nieuwigheden van de mondiale aanpak van onderzoek en innovatie van de EU?

De mondiale aanpak van onderzoek en innovatie komt in de plaats van de vorige EU-strategie, die dateert van 2012, om in te spelen op de aanzienlijk veranderde mondiale context van vandaag en om de internationale samenwerking van de EU af te stemmen op haar huidige politieke prioriteiten.

Er wordt met name gewezen op de noodzaak voor Europa om zijn partnerschappen op multilateraal niveau uit te breiden om de urgente mondiale uitdagingen van vandaag, zoals klimaatverandering en gezondheidscrises, aan te pakken en de groene en digitale transities waar te maken.

Tevens wordt de EU opgeroepen haar samenwerking met andere landen opnieuw in evenwicht te brengen, op basis van meer wederkerigheid en een gelijk speelveld op internationaal niveau.

In het kader van de mondiale aanpak wordt een reeks concrete acties uiteengezet die moeten bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen ervan. Deze acties omvatten onder meer:

  • beginselen voor internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie met internationale partners op gebieden als academische vrijheid, onderzoeksethiek en gendergelijkheid bevorderen;
  • richtsnoeren ontwikkelen voor het omgaan met buitenlandse inmenging die gericht is op Europese universiteiten en onderzoeksorganisaties;
  • samen met belangrijke partners uit derde landen met een sterke onderzoeks- en innovatiebasis routekaarten ontwikkelen om tot een gelijk speelveld en wederkerigheid met betrekking tot samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie te komen;
  • de samenwerking met belangrijke partnerlanden en -regio's, zoals Afrika, intensiveren om duurzame en inclusieve ontwikkeling en de overgang naar kennismaatschappijen en -economieën te versnellen.

Wat is de “Team Europa”-aanpak?

Binnen de “Team Europa”-aanpak worden middelen van de EU, haar lidstaten en de Europese financiële instellingen, met name de Europese Investeringsbank i en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling i, gecombineerd. Het bundelen van middelen zal ons in staat stellen een grotere impact te hebben.

Hoe kan de EU gemeenschappelijke beginselen en waarden voor internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie bevorderen?

Door samen op te treden kunnen de EU en haar lidstaten doeltreffend zijn bij het leiden van internationale strategieën en het vormgeven van mondiale agenda's. In samenwerking met de lidstaten in het EOR-transitieforum moet de EU beginselen voor internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie ontwikkelen en vervolgens haar collectieve invloed aanwenden om deze beginselen te bevorderen in een multilaterale dialoog met partnerlanden en in internationale fora.

Wat zegt de mondiale aanpak van onderzoek en innovatie over de samenwerking van Europa met andere landen?

In de nieuwe strategie wordt opgeroepen tot versterking van de internationale samenwerking in het kader van multilaterale partnerschappen op gebieden die verband houden met mondiale uitdagingen, zoals klimaatverandering en pandemieën, teneinde op het internationale niveau investeringen aan te trekken en beleid en programma's te coördineren.

De EU wil ook de bilaterale samenwerking versterken om de kennis te vergroten en middelen te bundelen, met name op gebieden die voor de EU van belang zijn. Daartoe zal de EU haar samenwerking met andere landen moduleren op basis van wederkerigheid, een gelijk speelveld en eerbiediging van de grondrechten en gedeelde waarden.

De Commissie is voornemens namens de EU te onderhandelen over gerichte bilaterale routekaarten met niet-EU-landen met een sterke onderzoeks- en innovatiebasis, waarin gezamenlijke toezeggingen worden gedaan om de randvoorwaarden voor samenwerking ten uitvoer te leggen.

Als essentieel onderdeel van de mondiale aanpak van onderzoek en innovatie moet de EU ook initiatieven ontwikkelen om onderzoekers en hun organisaties te ondersteunen bij het versnellen van duurzame en inclusieve ontwikkeling in lage- en middeninkomenslanden, zoals het “Afrika-initiatief” in het kader van Horizon Europa ter versterking van de samenwerking met Afrikaanse landen.

Wat betekent de nieuwe strategie voor internationale samenwerking in het kader van Horizon Europa?

De mondiale aanpak van onderzoek en innovatie zal de internationale dimensie van Horizon Europa schragen.

Met Horizon Europa bevestigt de EU weerom haar inzet voor wereldwijde openheid. Horizon Europa zal, net als zijn voorganger, Horizon 2020, open blijven staan voor de deelname van onderzoekers en innovatoren uit de hele wereld, onder meer middels een aanzienlijk aantal oproepen tot het indienen van voorstellen die relevant zijn voor internationale samenwerking.

Het programma Horizon Europa is het grootste door de overheid gefinancierde programma op het gebied van onderzoek en innovatie op internationaal niveau en zal in de regel open blijven. In uitzonderlijke en naar behoren gemotiveerde gevallen, wanneer dat nodig is om de strategische activa, belangen, autonomie of veiligheid van de EU te vrijwaren, kan Horizon Europa de deelname aan bepaalde van zijn acties beperken. Eventuele beperkingen zullen altijd worden toegepast overeenkomstig de in de EU-wetgeving vastgestelde procedure, met inachtneming van de verplichtingen van de EU in het kader van bilaterale internationale overeenkomsten.

De associatie van niet-EU-landen met Horizon Europa zal extra mogelijkheden bieden om deel te nemen aan het algemene programma onder globaal genomen dezelfde voorwaarden als die van de lidstaten. Een belangrijke nieuwigheid in Horizon Europa is dat de mogelijkheid tot associatie ook zal worden aangeboden aan landen eender waar ter wereld die de Europese waarden delen en een sterk profiel hebben op het gebied van wetenschap, technologie en innovatie.

Meer informatie

Mededeling over de mondiale aanpak van onderzoek en innovatie

Persbericht: Europa's mondiale aanpak van samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie: strategisch, open en wederkerig

Factsheet: De mondiale aanpak van onderzoek en innovatie

Internationale samenwerking inzake onderzoek en innovatie