Europese Green Deal: Commissie wil verontreiniging van lucht, water en bodem tot nul terugdringen
De Europese Commissie heeft vandaag het EU-actieplan Verontreiniging van lucht, water en bodem naar nul, een belangrijk onderdeel van de Europese Green Deal en dit jaar het centrale onderwerp van de Groene Week van de EU, goedgekeurd. Hierin wordt een geïntegreerde visie voor 2050 vastgelegd: een wereld waarin verontreiniging wordt teruggedrongen tot een niveau dat niet langer schadelijk voor de menselijke gezondheid en natuurlijke ecosystemen is, en de stappen om dat te bereiken.
In het plan wordt al het relevante Europese beleid om verontreiniging aan te pakken en te voorkomen bijeengebracht, waarbij er specifiek wordt gekeken hoe digitale oplossingen kunnen worden ingezet om verontreiniging aan te pakken. Relevante EU-wetgeving zal worden geëvalueerd om de resterende lacunes daarin op te sporen en na te gaan waar betere uitvoering noodzakelijk is om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen.
Frans Timmermans i, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal: “Het doel van de Green Deal is een gezonde planeet voor iedereen. Om een gifvrije omgeving voor mens en planeet te realiseren, moeten we nu handelen. Dit plan zal als leidraad dienen voor onze inspanningen om dat te bereiken. Nieuwe groene technologieën waarover we nu al beschikken, kunnen helpen verontreiniging terug te dringen en nieuwe kansen voor ondernemers bieden. Bovendien moeten de inspanningen van Europa voor het herstel van een economie die schoner, eerlijker en duurzamer is, bijdragen tot de verwezenlijking van de ambitie om verontreiniging tot nul terug te dringen.”
Virginijus Sinkevičius i, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: “Milieuverontreiniging heeft negatieve gevolgen voor onze gezondheid, met name voor de meest kwetsbare en sociaal achtergestelde groepen, en is ook een van de belangrijkste oorzaken van biodiversiteitsverlies. De argumenten voor de EU om het voortouw te nemen in de wereldwijde strijd tegen verontreiniging zijn nu sterker dan ooit. Met het actieplan Verontreiniging naar nul zullen we voor Europeanen een gezonde leefomgeving creëren, tot een veerkrachtig herstel bijdragen en de overgang naar een schone, circulaire en klimaatneutrale economie stimuleren.”
Om de EU op koers te brengen naar de doelstelling voor 2050 van een gezonde planeet voor gezonde mensen, worden in het actieplan de belangrijkste doelstellingen voor 2030 vastgesteld om de verontreiniging aan de bron terug te dringen ten opzichte van de huidige situatie. Het betreft:
-
-verbetering van de luchtkwaliteit om het aantal vroegtijdige sterfgevallen als gevolg van luchtverontreiniging met 55 % terug te dringen;
-
-verbetering van de waterkwaliteit door afval, plastic zwerfvuil op zee (met 50 %) en microplastics die in het milieu terechtkomen (met 30 %) te verminderen;
-
-verbetering van de kwaliteit van de bodem door het verlies van nutriënten te verminderen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen met 50 % terug te dringen;
-
-ervoor zorgen dat in 25 % minder ecosystemen in de EU luchtverontreiniging een bedreiging voor de biodiversiteit is;
-
-ervoor zorgen dat 30 % minder mensen chronisch hinder van verkeerslawaai ondervinden; en
-
-de afvalproductie aanzienlijk verminderen en stedelijk restafval met 50 % terugdringen.
In het plan wordt een aantal vlaggenschipinitiatieven en maatregelen geschetst, waaronder:
-
-betere afstemming van de luchtkwaliteitsnormen op de meest recente aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie;
-
-evaluatie van de normen voor waterkwaliteit, ook in de rivieren en zeeën van de EU;
-
-terugdringing van bodemverontreiniging en versterking van het herstel;
-
-evaluatie van het grootste deel van de EU-afvalwetgeving om deze aan de beginselen van een schone en circulaire economie aan te passen;
-
-bevordering van het beginsel geen verontreiniging door productie en consumptie;
-
-presentatie van een scorebord van de groene prestaties van de EU-regio's om verontreiniging in alle regio's tot nul terug te dringen;
-
-ongelijkheden op gezondheidsgebied terugdringen die voortvloeien uit onevenredige, schadelijke gevolgen voor de gezondheid waaronder vooral de meest kwetsbaren lijden;
-
-verkleining van de externe verontreinigingsvoetafdruk van de EU door de uitvoer van producten en afvalstoffen die in derde landen schadelijke en toxische effecten hebben, te beperken;
-
-het lanceren van “levende laboratoria” voor groene digitale oplossingen en slimme oplossingen zonder verontreiniging;
-
-het versterken van de kenniscentra van de EU voor het terugdringen van verontreiniging en het samenbrengen van belanghebbenden in het platform voor belanghebbenden inzake verontreiniging naar nul;
-
-handhaving van verontreiniging naar nul samen met milieu- en andere handhavingsinstanties.
Zowel in het actieplan als in de vorig jaar goedgekeurde strategie voor duurzame chemische stoffen wordt de ambitie van de EU om verontreiniging tot nul terug te dringen voor een gifvrij milieu in maatregelen omgezet. Het actieplan gaat samen met de doelstellingen van de EU op het gebied van klimaatneutraliteit, gezondheid, biodiversiteit en hulpbronnenefficiëntie en bouwt voort op initiatieven op het gebied van energie, industrie, mobiliteit, voedsel, circulaire economie en landbouw.
De Groene Week van de EU, het grootste jaarlijkse evenement op het gebied van het milieubeleid, wordt dit jaar van 1 tot en met 4 juni met een centrale conferentie in Brussel, online en in meer dan 600 partnerevenementen georganiseerd en biedt burgers in de hele EU de gelegenheid om vanuit de vele invalshoeken over het terugdringen van verontreiniging tot nul te discussiëren.
Achtergrond
Vervuiling is de belangrijkste milieuoorzaak van velerlei psychische en fysieke ziekten en van vroegtijdige sterfgevallen, met name bij kinderen, mensen met bepaalde medische aandoeningen en ouderen. Mensen die in meer achtergestelde gebieden wonen, wonen vaak dicht bij verontreinigde locaties of in gebieden met een zeer grote verkeersdichtheid.
Een gifvrij milieu is ook van cruciaal belang om onze biodiversiteit en ecosystemen te beschermen, aangezien vervuiling een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit is. Vervuiling vermindert het vermogen van ecosystemen om diensten te leveren zoals koolstofvastlegging en zuivering van lucht en water.
Volgens een recent verslag van het Europees Milieuagentschap (EEA) over gezondheid en milieu worden in de EU jaarlijks meer dan 400 000 vroegtijdige sterfgevallen (waaronder als gevolg van kanker) aan verontreiniging van omgevingslucht toegeschreven en worden 48 000 gevallen van ischemische hartziekten en 6,5 miljoen gevallen van chronische slaapstoringen aan geluid toegeschreven. Daarnaast zijn er andere aandoeningen die aan beide worden toegeschreven.
De EU heeft al tal van doelstellingen vastgesteld die aan vervuiling zijn gerelateerd. In de bestaande wetgeving inzake lucht, water, zee en geluidshinder zijn doelstellingen voor de kwaliteit van het milieu vastgelegd en veel wetten hebben betrekking op de bronnen van verontreiniging. Daarnaast heeft de Commissie in de „van boer tot bord”-strategie en de biodiversiteitsstrategie een aantal overkoepelende streefcijfers voor de vermindering van nutriëntenverlies en pesticiden aangekondigd om onze biodiversiteitsdoelstellingen te helpen verwezenlijken.
Nadere informatie
Mededeling over het EU-actieplan: Verontreiniging van lucht, water en bodem naar nul
Vragen en antwoorden over het EU-actieplan Verontreiniging van lucht, water en bodem naar nul
Factsheet over "2050: een gezonde planeet voor iedereen”
Webpagina over het actieplan Verontreiniging naar nul
Groene week van de EU 2021 voor het terugdringen van verontreiniging tot nul