Commissie werkt aan bestrijding van bosbranden in Europa en daarbuiten
Naar aanleiding van de Internationale Dag van het bos heeft de Commissie vandaag nieuwe richtsnoeren gepubliceerd om tot een beter begrip van de preventie van bosbranden door landgebruik te komen en doeltreffende reacties daarop te faciliteren. In die richtsnoeren worden preventiemaatregelen aangedragen die door middel van besluitvorming, planning en bosbeheer kunnen worden genomen, en wordt uiteengezet hoe de EU-lidstaten toegang kunnen krijgen tot EU-financiering voor weerbaarheid tegen bosbranden en op EU-niveau kunnen samenwerken.
Bossen zijn essentieel voor de biodiversiteit, klimaat- en waterregulering, de voorziening van voedsel, medicijnen en materialen, koolstofvastlegging en -opslag, de stabilisatie van de bodem en lucht- en waterzuivering. We moeten de bossen op duurzame wijze beschermen, herstellen en beheren, aangezien zij cruciaal voor onze levens en ons levensonderhoud zijn.
Bosbranden hebben de laatste jaren steeds ernstigere gevolgen gehad voor mens en natuur. In de nieuwe richtsnoeren wordt gekeken naar onderling verbonden factoren die hieraan ten grondslag liggen, en wordt een overzicht gegeven van de bestaande beginselen voor en ervaringen met het beheer van landschappen, bossen en bosrijke gebieden die levens kunnen redden.
In de Europese Green Deal is een nieuwe EU-bosstrategie voor 2021 aangekondigd om voor doeltreffende bebossing en het behoud en herstel van bossen in Europa te zorgen. Hiermee wordt ertoe bijgedragen dat bosbranden minder vaak voorkomen en kleiner zijn. Met de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030 wordt beoogd de EU en de lidstaten voldoende toe te rusten om grote bosbranden, die aanzienlijke schade kunnen toebrengen aan de biodiversiteit van bossen, te voorkomen en te bestrijden. In de nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering wordt de nadruk gelegd op de noodzaak om bossen veerkrachtiger te maken. Deze strategie bevat verschillende acties om deze doelstelling kracht bij te zetten. Klimaatverandering schaadt de bossen in Europa al direct en indirect door branden, droogten en ongekende schorskeverplagen. Dergelijke gevolgen zullen in de toekomst waarschijnlijk alleen maar erger worden.
Het risico op bosbranden kan met succes kan worden verlaagd door betere planning op het gebied van beheer en landgebruik. Om het risico op bosbranden te verlagen, moet worden gekeken naar het landbeheer en ervoor worden gezorgd dat de structuur, de samenstelling en het gebruik van bossen, bosrijke gebieden en ander land met begroeiing beter bestand en weerbaarder tegen bosbranden zijn. Daarnaast moeten burgers worden geïnformeerd en voorgelicht over bosbranden. De Commissie voorziet in financiering en vergemakkelijkt samenwerking en de coördinatie van gezamenlijke acties.
Daarnaast heeft het gemeenschappelijk centrum voor onderzoek (JRC) van de Commissie, in het kader van het mondiaal informatiesysteem voor natuurbranden (GWIS), landprofielen ontwikkeld om wereldwijd beheersing van bosbranden en rampenrisicovermindering te ondersteunen, met name in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Deze werkzaamheden maken deel uit van de brede EU-aanpak ter ondersteuning van natuurbehoud in en duurzame ontwikkeling van het Amazonewoud. Momenteel zijn er meer dan 50 EU-programma's met betrekking tot deze regionale prioriteit. In de nieuwe begroting voor Europa als wereldspeler is ook een specifieke, met de EU-lidstaten gecoördineerde Amazonestrategie opgenomen.
Reacties van leden van de Commissie
Frans Timmermans i, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal: “Bomen zijn onze bondgenoten in de strijd tegen de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Een boom draagt bij aan het zuiveren van de lucht, afkoelen van de steden en opnemen van CO2. De mens zet de bossen van de wereld enorm onder druk, en bosbranden vormen nog een extra bedreiging. Nu het risico op bosbranden door stijgende temperaturen en toenemende droogte nog hoger wordt, is het cruciaal dat bossen beter worden beschermd, en dat er betere preventie komt en sneller wordt gereageerd.”
Virginijus Sinkevičius i, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: "80 % van de bekende landdieren en -planten ter wereld leven in bosecosystemen, en we lopen allemaal gevaar door de verwoesting daarvan. Bosbranden vormen een steeds ernstiger gevaar voor bossen en mensen, en in deze nieuwe context zijn preventie en samenwerking onze belangrijkste instrumenten. Ik ben ervan overtuigd dat deze richtsnoeren kunnen zorgen voor een effectievere reactie, en dat zij grote voordelen bieden voor mensen en voor de natuur waarvan we afhankelijk zijn.”
Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “Bosbranden kunnen catastrofaal zijn voor mens en milieu. De landprofielen die door het gezamenlijk centrum voor onderzoek zijn ontworpen, zullen bijdragen tot de beoordeling van het risico en de beheersing van dit gevaar. Dit toont aan hoe de wetenschap onze levens en onze planeet kan helpen verbeteren en zelfs redden.”
Janez Lenarčič i, commissaris voor Crisisbeheer: “De branden in het Amazonegebied en elders in de wereld waren zonder precedent wat betreft de verwoesting die zij de laatste jaren hebben aangericht. Het mondiaal informatiesysteem voor natuurbranden is daarom cruciaal om wereldwijd informatie te verschaffen over brandgevaar en door brand getroffen gebieden. Mede door toezichtinstrumenten zoals het mondiaal informatiesysteem voor natuurbranden beschikt de Commissie over alle informatie om de EU-respons te coördineren en daarmee levens, levensonderhoud en het milieu te beschermen.”
Jutta Urpilainen i, commissaris voor Internationale Partnerschappen: “We zijn klaar voor samenwerking met onze partners om bosbranden effectiever te bestrijden. Hiervoor is het nodig dat kennis over duurzame, aan lokale behoeften aangepaste bosbeheertechnieken en over het herstel van bossen wordt gedeeld. De bossen van de wereld zijn onmisbaar voor de biodiversiteit, het klimaat en voor ons, de mensen. We moeten de ecosystemen, die ons zo veel bieden, ook wat betreft banen en levensonderhoud, respecteren en beschermen. Met de Green Deal willen we ervoor zorgen dat gezonde bossen voor toekomstige generaties behouden blijven.”
Achtergrond
Bosbranden hebben de laatste jaren enorme gevolgen gehad voor het natuurlijk kapitaal, de economie en de bevolking van Europa, van noord tot zuid en vast oost tot west. De oorzaken van deze recente ontwikkelingen zijn complex en omvatten onder meer klimaatverandering, veranderingen in landbeheer, sociale patronen zoals ontvolking van het platteland en stadsuitbreiding, veranderende culturele tradities en vrijetijdsgedrag, en suboptimaal beleid op het gebied van brandbestrijding.
Nieuwe scenario's van de wereldwijde klimaatverandering wijzen ook op een mogelijke toename van zogeheten catastrofale branden, d.w.z. bosbranden die zo hevig zijn dat ze niet kunnen worden geblust. Met het oog op deze alarmerende ontwikkelingen moet meer aandacht worden besteed aan praktijken voor de brandbestrijding door landgebruik als integraal onderdeel van brandbeheersing.
Met de landprofielen van het JRC kan inzicht worden verkregen in de geografische spreiding van bosbranden, door brand getroffen gebieden en emissies, en kunnen brandbestrijdingssystemen en de gevolgen daarvan in de hele wereld op landelijk en regionaal niveau worden beoordeeld. Met de profielen wordt het mogelijk om een algemene beoordeling van het risico op bosbranden uit te voeren en de gevolgen van bosbranden voor bodemdegradatie, ontbossing of emissies bij het verbranden van biomassa te beperken. Het mondiaal informatiesysteem voor natuurbranden bouwt voort op het Europees Bosbrandinformatiesysteem binnen Copernicus en wordt samen met de Groep voor aardobservatie en de NASA verder ontwikkeld, in nauwe samenwerking met de Verenigde Naties. Met GWIS-diensten wordt ook bijgedragen aan het behalen van de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.
Meer informatie
Openbare raadpleging over de nieuwe EU-bosstrategie
Internetpagina over bossen in de EU
Coördinatiecentrum voor respons in noodsituaties
Meer over...