Vragen en antwoorden - Digitaal groen certificaat
Het digitale groene certificaat zal het veilig en vrij verkeer tijdens de COVID-19-pandemie in de EU vergemakkelijken. Met een digitaal groen certificaat zal een persoon kunnen bewijzen tegen COVID-19 te zijn gevaccineerd, over een negatief testresultaat te beschikken of van COVID-19 te zijn hersteld. Het kan in alle EU-lidstaten worden gebruikt. Het kan ook worden ingevoerd in IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. Het digitale groene certificaat zal ook openstaan voor initiatieven die mondiaal worden ontwikkeld.
-
-Algemeen
Wat zijn de belangrijkste elementen van het voorstel?
-
-Het systeem van het digitale groene certificaat omvat drie verschillende soorten COVID-19-certificaten: een vaccinatiecertificaat, een testcertificaat en een herstelcertificaat.
-
-Zij kunnen in alle EU-lidstaten worden afgegeven en gebruikt om het vrije verkeer te vergemakkelijken. Alle EU-burgers en hun familieleden, alsmede onderdanen van derde landen die in een EU-lidstaat verblijven of wonen en die het recht hebben naar andere lidstaten te reizen, zouden het certificaat kosteloos kunnen ontvangen.
-
-De certificaten mogen slechts een minimum aan informatie bevatten dat nodig is om de vaccinatie-, test- of herstelstatus van de houder te staven en te verifiëren.
-
-Vaccinatie zal geen voorwaarde zijn om te reizen. Alle EU-burgers hebben een grondrecht op vrij verkeer in de EU, ongeacht of zij gevaccineerd zijn of niet. Hetzelfde geldt voor de rechten van onderdanen van derde landen die in een EU-lidstaat verblijven of wonen en die het recht hebben naar andere lidstaten te reizen. Het digitale groene certificaat zal het gemakkelijker maken om dat recht uit te oefenen, ook door middel van test- en herstelcertificaten.
Hoe zal het bijdragen tot veilig vrij verkeer?
Het digitale groene certificaat kan dienen als bewijs dat een persoon is gevaccineerd, getest of hersteld, zodat vrijstelling kan worden verleend van beperkingen van het vrije verkeer die in een lidstaat gelden om redenen van volksgezondheid, zoals test- of quarantainevoorschriften.
Wanneer een lidstaat een vaccinatiebewijs aanvaardt om af te zien van beperkingen van het vrije verkeer, moet hij een door een andere lidstaat afgegeven bewijs ook aanvaarden voor een vaccin waarvoor een EU-vergunning voor het in de handel brengen is verleend.
De lidstaten zullen de mogelijkheid hebben om dit uit te breiden tot reizigers die andere vaccins hebben ontvangen.
Elke houder van een digitaal groen certificaat zal bij het reizen dezelfde rechten hebben als burgers van de bezochte lidstaat die zijn gevaccineerd, getest of hersteld.
Als een lidstaat houders van een digitaal groen certificaat blijft verplichten om in quarantaine te gaan of zich te laten testen, moet die lidstaat dat aan de Commissie en alle andere lidstaten melden en de redenen daarvoor opgeven.
Hoe wordt ervoor gezorgd dat niet-gevaccineerde personen niet worden gediscrimineerd bij de uitoefening van hun recht op vrij verkeer?
Om ervoor te zorgen dat het recht op vrij verkeer in de EU wordt geëerbiedigd en om discriminatie van niet-gevaccineerde personen te voorkomen, stelt de Commissie voor om niet alleen een interoperabel vaccinatiecertificaat in te voeren, maar ook COVID-19-testcertificaten en certificaten voor personen die van COVID-19 zijn hersteld. Op die manier moeten zoveel mogelijk personen bij het reizen gebruik kunnen maken van een digitaal groen certificaat.
Uit het voorstel blijkt duidelijk dat het digitale groene certificaat het vrije verkeer binnen de EU moet vergemakkelijken. Het zal geen voorwaarde zijn voor vrij verkeer. Niet-gevaccineerde personen moeten hun recht van vrij verkeer kunnen blijven uitoefenen, indien nodig met beperkingen, zoals een verplichting om zich te laten testen of in quarantaine/zelfisolatie te gaan.
Hetzelfde geldt voor de rechten van onderdanen van derde landen die in een lidstaat verblijven of wonen en die het recht hebben naar andere lidstaten te reizen.
Betekent de invoering van het digitale groene certificaat dat de lidstaten opnieuw controles aan de binnengrenzen zullen moeten invoeren om certificaten te controleren?
Helemaal niet. Het digitale groene certificaat is bedoeld om het vrije verkeer binnen de EU te vergemakkelijken en de huidige beperkingen te versoepelen, en niet om het recht op vrij verkeer en het recht om te reizen te beperken.
Het controleren van de certificaten kan op zich geen rechtvaardiging vormen voor de tijdelijke herinvoering van grenscontroles aan de binnengrenzen, en de lidstaten hoeven dergelijke controles niet te verrichten om het digitale groene certificaat ten uitvoer te leggen.
Zoals uit de ervaring van de eerste maanden van de pandemie is gebleken, houdt de ongecoördineerde en overhaaste herinvoering van controles aan de binnengrenzen het virus niet tegen, maar veroorzaakt het in plaats daarvan maatschappelijke en economische ontwrichting, die we zoveel mogelijk moeten vermijden. Dergelijke controles moeten een laatste redmiddel blijven, in overeenstemming met het EU-recht.
-
-Digitaal groen certificaat - nadere gegevens
Welke informatie zal het digitale groene certificaat bevatten?
Het digitale groene certificaat zal noodzakelijke informatie bevatten zoals naam, geboortedatum, de lidstaat van afgifte en een unieke identificatiecode van het certificaat. Daarnaast worden de volgende gegevens opgenomen in:
-
-een vaccinatiecertificaat: vaccinatiemiddel en producent, aantal doses, datum van vaccinatie;
-
-een testcertificaat: type test, datum en tijdstip van de test, testcentrum en testresultaat;
-
-een herstelcertificaat: datum van het positieve testresultaat, afgever van het certificaat, datum van afgifte, geldigheidsdatum.
Welk formaat zal het digitale groene certificaat hebben?
De certificaten zullen in digitale vorm worden afgegeven, zodat ze op een smartphone kunnen worden getoond, of op papier, afhankelijk van de voorkeur van de houder ervan. De certificaten zullen een interoperabele, machineleesbare QR-code met de nodige essentiële gegevens en een digitale handtekening bevatten. De QR-code wordt gebruikt om de echtheid, de integriteit en de geldigheid van het certificaat veilig te controleren. Om de aanvaarding in andere landen te bevorderen, moet de informatie op het certificaat worden gesteld in de taal of talen van de lidstaat van afgifte en in het Engels.
Hoe werkt het digitale groene certificaat in de hele EU?
Het digitale groene certificaat bevat een QR-code met een digitale handtekening om het te beschermen tegen vervalsing. Bij controle van het certificaat wordt de QR-code gescand en de handtekening geverifieerd.
Alle instellingen die certificaten afgeven (bv. ziekenhuizen, testcentra en gezondheidsautoriteiten) hebben een eigen digitale handtekeningsleutel. Die sleutels zijn in elk land opgeslagen in een beveiligde databank.
De Europese Commissie zorgt voor een gateway. Via die gateway kunnen alle handtekeningen in de hele EU worden gecontroleerd. De persoonsgegevens van de houder van het certificaat passeren niet via de gateway, aangezien dat niet nodig is om de elektronische handtekening te verifiëren.
De Europese Commissie zal ook open source referentie-implementaties aanbieden om de lidstaten te ondersteunen bij de ontwikkeling van software waarmee de autoriteiten de QR-codes kunnen scannen en controleren.
Welke vaccins zullen worden aanvaard?
De lidstaten moeten vaccinatiecertificaten afgeven ongeacht het type COVID-19-vaccin.
Wanneer lidstaten een bewijs van vaccinatie aanvaarden om vrijstelling te verlenen van bepaalde beperkingen inzake volksgezondheid, zoals testen en quarantaine, zouden zij onder dezelfde voorwaarden vaccinatiecertificaten moeten aanvaarden die zijn afgegeven in het kader van het systeem van het digitale groene certificaat. Deze verplichting zou echter beperkt blijven tot vaccins waarvoor een in de hele EU geldige vergunning voor het in de handel brengen is verleend. De lidstaten hebben de mogelijkheid om vaccinatiecertificaten voor andere vaccins te aanvaarden.
Welke COVID-19-tests zullen worden aanvaard?
Om de betrouwbaarheid van het testresultaat te waarborgen, mogen alleen de resultaten van de zogenaamde NAAT-tests (met inbegrip van RT-PCR-tests) en snelle antigeentests die zijn opgenomen in de op basis van Aanbeveling 2021/C 24/01 van de Raad opgestelde lijst in aanmerking komen voor de afgifte van een testcertificaat op grond van de voorgestelde verordening.
Waarom zullen zelftests niet worden aanvaard?
Zelftests worden niet onder gecontroleerde omstandigheden uitgevoerd en worden voorlopig als minder betrouwbaar beschouwd. Certificaten moeten worden afgegeven door gezondheidsautoriteiten, die echter geen controle kunnen uitoefenen op tests die bijvoorbeeld thuis worden uitgevoerd, en daarom geen betrouwbare certificaten voor die tests kunnen afgeven.
Zullen de certificaten een minimale geldigheidsduur hebben?
De geldigheid van certificaten hangt af van wetenschappelijk bewijs en zal worden bepaald door de verifiërende instanties volgens hun nationale regels. Naarmate nieuwe wetenschappelijke gegevens aan het licht komen, kunnen de perioden gedurende welke certificaten relevant zijn voor de vrijstelling van toepasselijke volksgezondheidsvoorschriften, worden aangepast.
De voorgestelde verordening zorgt ervoor dat door andere lidstaten afgegeven certificaten worden aanvaard volgens dezelfde regels als die welke gelden voor nationaal afgegeven certificaten. De verordening introduceert ook een aantal basisbeginselen, zoals de maximale geldigheidsduur van het herstelcertificaat van 180 dagen.
Deze beginselen zou de Commissie middels gedelegeerde handelingen kunnen aanpassen om ze in overeenstemming te brengen met nieuw wetenschappelijk bewijs zodra dat beschikbaar is.
Hoe zit het met mensen die al gevaccineerd zijn?
Mensen die zijn gevaccineerd vóór de invoering van het digitale groene certificaat, moeten ook de mogelijkheid hebben om het noodzakelijke vaccinatiecertificaat te verkrijgen. Indien zij een vaccinatiecertificaat hebben ontvangen dat niet voldeed aan de uit hoofde van de verordening vereiste interoperabele normen, kunnen zij een nieuw vaccinatiecertificaat aanvragen.
Tegelijkertijd kunnen de lidstaten vaccinatiebewijzen blijven afgeven in andere formaten en voor andere, met name medische doeleinden.
Hoe lang zal het digitale groene certificaat in gebruik blijven?
De certificaten houden verband met de COVID-19-pandemie. Het gebruik van het digitale groene certificaat zal worden opgeschort zodra de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het einde van de internationale COVID-19-gezondheidscrisis heeft afgekondigd. Evenzo kan, als de WHO een nieuwe internationale gezondheidscrisis afkondigt naar aanleiding van COVID-19, een variant daarvan of een soortgelijke besmettelijke ziekte, het systeem worden gereactiveerd.
Wat zullen de kosten zijn van de digitale groene certificaten?
De certificaten zullen kosteloos worden verstrekt.
De lidstaten moeten de kosten voor het opzetten van de infrastructuur op nationaal niveau dragen. Indien nodig zal de Commissie middelen ter beschikking stellen om de lidstaten te ondersteunen bij het opzetten van de noodzakelijke infrastructuur.
De Commissie zal betalen voor het opzetten van de gateway op EU-niveau en de lidstaten ondersteunen bij de ontwikkeling van de software die door verifiërende instanties moet worden gebruikt om de QR-code te scannen.
-
-Interoperabiliteit - binnen en buiten de EU
Hoe wordt de interoperabiliteit van de digitale groene certificaten gewaarborgd?
Interoperabiliteit wordt bereikt door ervoor te zorgen dat de verschillende soorten digitale groene certificaten (vaccinatiestatus, testresultaten en herstelstatus) gestandaardiseerd worden volgens gezamenlijk overeengekomen beleidslijnen, regels en specificaties. Dit betekent in de praktijk dat elk in een lidstaat afgegeven certificaat in een andere lidstaat kan worden geverifieerd. De lidstaten zullen kunnen blijven bepalen hoe zij hun certificaten vormgeven, zolang zij aan deze gemeenschappelijke normen voldoen.
Met steun van de Commissie hebben de lidstaten overeenstemming bereikt over een vertrouwenskader dat moet zorgen voor de tijdige invoering van het digitale groene certificaat, de interoperabiliteit ervan en de volledige naleving van de bescherming van persoonsgegevens. Dit is gebaseerd op richtsnoeren inzake elementaire interoperabiliteitselementen die op 27 januari zijn goedgekeurd en op 12 maart zijn geactualiseerd.
In de praktijk zal de Commissie een gateway opzetten waarmee handtekeningen van certificaten kunnen worden uitgewisseld tussen nationale registers, zodat deze in de hele EU kunnen worden geverifieerd. De Europese Commissie zal de lidstaten ook ondersteunen bij de ontwikkeling van software waarmee de autoriteiten de QR-codes kunnen scannen en controleren.
Zal het digitale groene certificaat compatibel zijn met andere op internationaal niveau ontwikkelde systemen?
De Commissie zorgt ervoor dat de certificaten compatibel zijn met systemen in derde landen. Het voorstel staat open voor mondiale initiatieven en houdt rekening met de lopende inspanningen van gespecialiseerde organisaties van de Verenigde Naties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO), om specificaties en richtsnoeren vast te stellen voor het gebruik van digitale technologieën voor het documenteren van de vaccinatiestatus. Derde landen moeten worden aangemoedigd om het digitale groene certificaat te erkennen in verband met het opheffen van beperkingen op niet-essentiële reizen. De digitale groene certificaten van de EU kunnen als voorbeeld dienen voor andere certificaten die momenteel overal ter wereld worden ontwikkeld.
De verordening zou in de EER-overeenkomst worden opgenomen, zodat de EER-landen (IJsland, Liechtenstein en Noorwegen) het EU-systeem van digitale groene certificaten ook kunnen toepassen. Wat Zwitserland betreft, zal de Commissie op basis van wederkerigheid kunnen besluiten Zwitserse certificaten te aanvaarden die zijn afgegeven overeenkomstig de ontwerpverordening betreffende het digitale groene certificaat.
Met het vandaag ingediende voorstel zou de Commissie een besluit kunnen uitvaardigen tot erkenning van door derde landen aan EU-burgers en hun familieleden afgegeven certificaten, wanneer dergelijke certificaten voldoen aan kwaliteitsnormen en interoperabel zijn met het EU-vertrouwenskader.
-
-Persoonsgegevens
Hoe zullen de persoonsgegevens worden beschermd?
Aangezien de persoonsgegevens in de certificaten gevoelige medische gegevens bevatten, zal een zeer hoog niveau van gegevensbescherming worden gewaarborgd.
De certificaten bevatten slechts een beperkt aantal noodzakelijke gegevens. De bezochte landen mogen die gegevens niet bewaren. Voor authenticatiedoeleinden worden alleen de geldigheid en de echtheid van het certificaat gecontroleerd door na te gaan wie het heeft afgegeven en ondertekend. Alle gezondheidsgegevens blijven in de lidstaat die het digitale groene certificaat heeft afgegeven.
Voor het systeem van het digitale groene certificaat zal geen databank van gezondheidscertificaten op EU-niveau hoeven te worden opgezet en bijgehouden.
-
-Onderdanen van derde landen
Zullen ook onderdanen van derde landen in de EU het digitale groene certificaat kunnen ontvangen?
Ja. Het digitale groene certificaat moet worden afgegeven aan familieleden van EU-burgers, ongeacht hun nationaliteit. De Commissie heeft ook een aanvullend voorstel aangenomen om ervoor te zorgen dat het digitale groene certificaat ook wordt afgegeven aan onderdanen van derde landen die in een lidstaat of geassocieerde Schengenstaat verblijven en aan bezoekers die het recht hebben om naar andere lidstaten te reizen. Om juridische redenen zijn afzonderlijke voorstellen nodig voor respectievelijk EU-burgers en onderdanen van derde landen; er is geen verschil in behandeling tussen EU-burgers en in aanmerking komende onderdanen van derde landen met betrekking tot de certificaten.
Het digitale groene certificaat zou ook kunnen worden afgegeven aan onderdanen of ingezetenen van Andorra, Monaco, San Marino en de Vaticaanstad/Heilige Stoel, met name wanneer zij in een lidstaat zijn gevaccineerd.
Kunnen de vandaag ingediende voorstellen ook het reizen naar de EU vanuit derde landen vergemakkelijken?
Momenteel gelden beperkingen voor niet-essentiële reizen naar de EU vanuit derde landen, behalve voor een beperkt aantal landen. Een onderdaan van een derde land die naar de EU mag reizen, kan een digitaal groen certificaat krijgen. De onderdaan van een derde land kan een digitaal groen certificaat aanvragen bij de lidstaat waarnaar hij reist, door alle nodige informatie te verstrekken, waaronder een betrouwbaar bewijs van vaccinatie. De lidstaat moet dan beoordelen of er een betrouwbaar bewijs is geleverd en besluiten of een digitaal groen certificaat wordt afgegeven.
Op middellange termijn kan de Commissie, wanneer zij ervan overtuigd is dat een derde land certificaten afgeeft in overeenstemming met internationale normen en systemen die interoperabel zijn met het EU-systeem, een “adequaatheidsbesluit” uitvaardigen door middel van een uitvoeringshandeling op basis van de vandaag voorgestelde verordening. Dan zouden dergelijke certificaten van derde landen onder dezelfde voorwaarden als digitale groene certificaten worden aanvaard.
In beide gevallen zouden de regels voor de aanvaarding van het bewijs van vaccinatie dezelfde zijn als voor EU-burgers: vaccins waarvoor een in de hele EU geldige vergunning voor het in de handel brengen is verleend, moeten worden aanvaard, maar de lidstaten kunnen besluiten om ook andere vaccins te aanvaarden.
Meer informatie
Persbericht over het digitale groene certificaat
Digitaal groen certificaat - Factsheet
Digitaal groen certificaat — Videoclip
Voorstel voor een verordening betreffende het digitale groene certificaat
Veilige en doeltreffende vaccins tegen COVID-19 voor alle Europeanen