Commissie verwelkomt politiek akkoord over Horizon Europa, het volgende EU-programma voor onderzoek en innovatie
De Commissie verwelkomt het politieke akkoord tussen het Europees Parlement en de Raad over Horizon Europa, het grootste transnationale programma ter ondersteuning van onderzoek en innovatie ooit. Het nieuwe EU-programma voor onderzoek en innovatie zal voor de periode 2021-2027 over een begroting van ongeveer 95,5 miljard euro (lopende prijzen) beschikken. Dit omvat onder meer 5,4 miljard euro (lopende prijzen) van NextGenerationEU om ons herstel te stimuleren en de EU voor de toekomst veerkrachtiger te maken, alsmede extra steun van 4,5 miljard euro (lopende prijzen). Dit betekent een stijging van 30 % ten opzichte van het huidige programma voor onderzoek en innovatie, Horizon 2020, (bij vergelijking van Horizon Europa met Horizon 2020 voor de EU27, in constante prijzen), waarmee dit het meest ambitieuze onderzoeks- en innovatieprogramma ter wereld wordt.
Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “Het akkoord van vandaag is een zeer belangrijke mijlpaal voor Europa. Met het programma Horizon Europa kunnen de Europese onderzoeksgemeenschap, onderzoeksorganisaties en onze burgers rekenen op het grootste onderzoeks- en innovatieprogramma ter wereld. Het is ons belangrijkste instrument om, met het oog op onze collectieve veerkracht, onze wetenschappelijke en technologische basis te versterken, oplossingen voor een gezonder leven te ontwikkelen, de digitale transformatie te stimuleren en klimaatverandering te bestrijden.”
Horizon Europa zal excellentie bevorderen en toponderzoekers en -innovatoren waardevolle ondersteuning bieden bij de aansturing van de systemische veranderingen die nodig zijn om een groen, gezond en veerkrachtig Europa te waarborgen. Het programma zal via de Europese Onderzoeksraad (ERC) wetenschappelijke excellentie stimuleren om onze allerbeste onderzoekers in staat te stellen de grenzen van de kennis te verleggen om onze economische en sociale uitdagingen aan te pakken. De Marie Skłodowska-Curie-beurzen en -uitwisselingen zullen de beste talenten, jonge onderzoekers, helpen om hun kennis en vaardigheden uit te breiden en Europa zal de voordelen plukken van het wetenschappelijk advies, de technische ondersteuning en het specifiek onderzoek van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC), de wetenschaps- en kennisdienst van de Commissie.
Het programma zal ook steun aan gezamenlijk onderzoek in verband met onze maatschappelijke uitdagingen verlenen en de technologische en industriële capaciteiten versterken door middel van thematische clusters die het volledige spectrum van de mondiale uitdagingen bestrijken. In de clusters Klimaat, energie en mobiliteit en Digitaal, industrie en ruimte van Horizon Europa zullen bijvoorbeeld de O&I-middelen voor klimaatgerelateerde gebieden worden opgeschaald en worden gewaarborgd dat Europese ondernemingen toegang hebben tot de technologieën en gegevens die zij nodig hebben. In het laatstgenoemd cluster zal kwantumonderzoek prioriteit krijgen, waardoor het Europese wetenschappelijke leiderschap en de excellentie op het gebied van kwantumtechnologieën worden vergroot. Het cluster Cultuur, creativiteit en inclusieve samenleving is versterkt door onderzoek en innovatie te ondersteunen in de culturele en creatieve sectoren, in cultureel erfgoed, door een samenwerkingsruimte voor Europees cultureel erfgoed op te bouwen, alsmede in menswetenschappen en kunsten. In het cluster Gezondheid worden uitdagingen aangepakt zoals de coronaviruspandemie, de uitbreiding van klinische proeven, innovatieve beschermende maatregelen, virologie, vaccins, behandelingen en diagnostiek, en de vertaling van onderzoeksresultaten in beleidsmaatregelen op het gebied van de volksgezondheid.
De Europese missies zullen op ambitieuze, tijdgebonden en haalbare doelen worden gericht om gemeenschappelijke Europese goederen te leveren. Zij zijn erop gericht tegen 2030 drie miljoen levens van kanker te hebben gered, 100 klimaatneutrale steden te hebben gerealiseerd en gezonde oceanen, zeeën en binnenwateren, gezonde bodems en voedsel te hebben bereikt en regio's tegen klimaatverandering bestand te hebben gemaakt. Een gestroomlijnd aantal Europese partnerschappen zal een brede deelname van partners uit de publieke en private sector aanmoedigen op kritieke gebieden zoals energie, vervoer, biodiversiteit, gezondheid, voedsel en circulariteit.
Aangezien kennis geen territoriale grenzen kent, zal Horizon Europa ook de deelname aanmoedigen, de O&I-kloof verkleinen en de Europese Onderzoeksruimte (EOR) versterken door middel van een breed scala maatregelen om landen te ondersteunen die op het gebied van O&I minder presteren, om excellentiecentra op te bouwen, de capaciteit daarvan te verbeteren en samenwerkingsverbanden te vergemakkelijken. 3,3 % van de begroting van het programma zal hieraan worden toegewezen, wat een aanzienlijke stijging is in vergelijking met Horizon 2020.
Daarnaast worden in het programma nieuwe elementen geïntroduceerd, zoals de Europese Innovatieraad (EIC) en EU-missies. De EIC, die al in een proeffase actief is, zal in zijn begroting meer dan 10 miljard euro ontvangen om steun te bieden aan opkomende en baanbrekende innovaties door kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's), startende ondernemingen en midcap-ondernemingen. De EIC vormt een aanvulling op het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT). Europese innovatie-ecosystemen zullen worden gestimuleerd door contacten met regionale en nationale innovatieactoren te leggen. EU-missies zijn bedoeld voor de aanpak van problemen in ons dagelijks leven, uiteenlopend van kankerbestrijding tot aanpassing aan de klimaatverandering, leven in groenere steden, zorgen voor een gezonde bodem voor voedsel, natuur, mens en klimaat, en bescherming van onze wateren en oceanen.
De impact van Horizon Europa zal worden vergroot door nauw samen te werken met andere EU-programma's en -beleidsmaatregelen, zoals InvestEU, Erasmus+, het cohesiebeleid van de EU, Digitaal Europa, de Europese structuur- en investeringsfondsen, de Connecting Europe Facility en de faciliteit voor herstel en veerkracht, om een snellere verspreiding op nationaal en regionaal niveau en de toepassing van onderzoeks- en innovatieresultaten te bevorderen. Voor het eerst in de geschiedenis van het kaderprogramma kunnen regio's op vrijwillige basis een deel van hun regionale fondsen naar Horizon Europa overdragen om voor onderzoeks- en innovatieactiviteiten in hun regio te worden gebruikt. De Commissie heeft ook voorgesteld om kmo-projecten in het kader van het excellentiekeurmerk uit hoofde van Horizon Europa vrij te stellen van aanmelding van staatssteun, om de steunverlening verder te vereenvoudigen. Dit is mogelijk vanwege de waarborgen die in centraal door de Commissie beheerde EU-programma's zijn ingebouwd.
Volgende stappen
Dit politiek akkoord moet nu door het Europees Parlement en de Raad formeel worden goedgekeurd. Sinds het voorlopige akkoord van maart 2019 is de Commissie bezig met de voorbereiding van de uitvoering van Horizon Europa, zodat het programma in 2021 zo spoedig mogelijk van start kan gaan.
Achtergrond
Met maar 7 % van de wereldbevolking is Europa goed voor 20 % van de wereldwijde investeringen in onderzoek en ontwikkeling en een derde van alle wetenschappelijke publicaties van hoge kwaliteit. Bovendien bekleedt Europa een wereldwijd toonaangevende positie in industriële sectoren zoals de farmaceutische en chemische industrie, de machinebouw en de mode. Onderzoek en innovatie zijn van cruciaal belang in de bestrijding van de uitbraak van het coronavirus. Er is één miljard euro uit Horizon 2020 toegezegd om de gezamenlijke ontwikkeling en universele inzet van diagnostiek, behandelingen en vaccins te waarborgen. In Horizon Europa wordt een hoog niveau van continuïteit gewaarborgd met Horizon 2020, het huidige EU-programma voor onderzoek en innovatie voor de periode 2014-2020, met drie pijlers, waarbij excellentie centraal staat en de beproefde financieringsregels en -procedures van Horizon 2020 behouden blijven. Maar er zijn verbeteringen doorgevoerd om de impact, de relevantie voor de samenleving en het potentieel voor baanbrekende innovatie van het programma te maximaliseren.
Op 10 november 2020 hebben het Europees Parlement, de EU-lidstaten in de Raad en de Commissie een politiek akkoord bereikt over de volgende langetermijnbegroting van de EU en NextGenerationEU. Als volgende stap moet nu dringend het MFK-pakket door de Raad en het Europees Parlement worden goedgekeurd, naast de ratificatie van het eigenmiddelenbesluit. Daarna zullen de langetermijnbegroting van de EU en het initiatief NextGenerationEU (een tijdelijk instrument dat als katalysator voor het herstel in Europa fungeert) samen het grootste stimuleringspakket vormen dat ooit via de EU-begroting is gefinancierd. In totaal gaat het om 1,8 biljoen euro (in prijzen van 2018) voor de heropbouw van Europa na COVID-19. Dat Europa zal groener, digitaler en veerkrachtiger zijn.
Nadere informatie