Europese Unie en Afrikaanse Unie moedigen samen nieuwe generatie Afrikaanse onderzoekstalenten aan

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 8 december 2020.

Vandaag heeft de Europese Unie de start aangekondigd van het proefproject van het “Afrikaanse onderzoeksinitiatief voor wetenschappelijke excellentie” (African Research Initiative for Scientific Excellence, Arise), met een bijdrage van 25 miljoen euro. Arise wil beginnende Afrikaanse wetenschappers in staat stellen baanbrekend onderzoek te doen. Het programma zal worden uitgevoerd door de Afrikaanse Academie van Wetenschappen, onder strategische leiding van de Europese Unie en de Afrikaanse Unie.

Jutta Urpilainen i, commissaris voor Internationale Partnerschappen: “Afrika beschikt over een aanzienlijk potentieel voor toponderzoek, een belangrijke motor voor ontwikkeling en groei. Het Arise-proefproject kan talentvolle beginnende wetenschappers een doorslaggevend duwtje in de rug geven en zo de wetenschaps- en innovatiebasis van Afrika verstevigen. In het kader van de academische en wetenschappelijke samenwerking tussen de EU en Afrika vormt het initiatief tevens een belangrijke stap in de richting van een kennismaatschappij en -economie.”

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “Dit initiatief sluit aan bij andere lopende inspanningen, bijvoorbeeld in het kader van de beleidsdialoog op hoog niveau tussen de EU en de AU over wetenschap, technologie en innovatie, die investeringen voor meer dan 1,8 miljard euro heeft opgeleverd. Het zal Afrikaanse wetenschappers ondersteunen om hun bijdrage te leveren aan baanbrekend onderzoek. Het vergroot ook hun kansen om in aanmerking komen voor de instrumenten voor onderzoek en innovatie van de EU en op voet van gelijkheid samen te werken met het Europese continent.”

Via het programma krijgen 40 jonge en opkomende Afrikaanse onderzoekstalenten, beginnende wetenschappers en hun ideeën een kans op erkenning en op verdere ontwikkelingsmogelijkheden dankzij subsidies. De begunstigden zullen worden geselecteerd op basis van wetenschappelijke excellentie. De procedure staat open voor het hele continent.

Dit zijn de belangrijkste kenmerken van het programma:

  • een oproep tot het indienen van voorstellen voor Afrikaanse onderzoekers die op verschillende wetenschappelijke terreinen streven naar baanbrekende onderzoeksresultaten. De oproep zal begin 2021 worden gelanceerd door de Afrikaanse Academie voor Wetenschappen (AAS);
  • een strenge procedure voor de toekenning van subsidies aan onderzoekers met 2 tot 7 jaar ervaring na het behalen van hun doctoraat; de geselecteerde onderzoekers ontvangen maximaal 500 000 euro subsidie gedurende vijf jaar om hun eigen onafhankelijke onderzoeksteams en ‑projecten op te starten;
  • de begunstigden en hun onderzoeksteams zullen worden ondergebracht in Afrikaanse instellingen voor hoger onderwijs of onderzoek in 40 Afrikaanse landen;
  • een wetenschappelijke adviesraad - bestaande uit vooraanstaande Afrikaanse en Europese wetenschappers - bewaakt de wetenschappelijke onafhankelijkheid, en de Europese Commissie en de Commissie van de Afrikaanse Unie zorgen voor het strategische toezicht.

Arise is geïnspireerd op de succesvolle aanpak van de Europese Onderzoeksraad (ERC). Sinds 2007 stimuleert de ERC toponderzoek door middel van concurrerende financiering en ondersteunt hij door onderzoekers zelf geleid grensverleggend onderzoek op alle terreinen, op basis van wetenschappelijke uitmuntendheid.

Het programma sluit aan bij de langdurige samenwerking tussen de EU en de Afrikaanse Unie in het kader van de beleidsdialoog op hoog niveau over wetenschap, technologie en innovatie. Sinds 2010 is de dialoog het platform voor regelmatige uitwisselingen over het onderzoeks- en innovatiebeleid, met als doel gezamenlijk langetermijnprioriteiten te formuleren en uit te voeren ter versterking van de samenwerking tussen Afrika en Europa. Zoals besloten tijdens de bijeenkomst van de EU- en AU-ministers van Onderzoek en Innovatie op 16 juli 2020 en overeenkomstig de ontwerpmededeling van de EU over de brede Afrikastrategie, wordt hernieuwde aandacht besteed aan gezamenlijke maatregelen voor onderzoek en innovatie op de vier prioritaire gebieden volksgezondheid, de groene transitie, innovatie & technologie en wetenschappelijke capaciteit. Wetenschappelijke doorbraken sneller vertalen in concrete impact vormt de rode draad van de samenwerkingsactiviteiten.

Achtergrondinformatie

In de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling vervullen wetenschap, technologie en innovatie een essentiële rol als stuwende krachten in de richting van meer duurzaamheid. De EU en de AU erkennen eveneens dat een duurzame overgang naar een kenniseconomie gebaseerd moet zijn op wetenschap, onderzoek en innovatie. Investeringen in onderzoek en innovatie dragen bij tot een duurzame en inclusieve toekomst. Zeker tijdens deze COVID-19-pandemie zijn onderzoek en innovatie onontbeerlijk om de groene en de digitale transitie te versnellen, de weerbaarheid en crisisparaatheid te versterken en het mondiale concurrentievermogen te ondersteunen.

Naast de onderzoekssamenwerking in het kader van Horizon 2020 en het vervolgprogramma Horizon Europa, die gericht zijn op maatschappelijke uitdagingen zoals de klimaatverandering en de zoektocht naar hernieuwbare energiebronnen, erkennen de EU en de AU het belang van en ondersteunen zij onderzoek dat door onderzoekers zelf wordt aangestuurd, zodat zij nieuwe mogelijkheden en richtingen op hun onderzoeksgebied kunnen verkennen. Deze onderzoeksactiviteiten zullen worden ondersteund door het Arise-initiatief, dat het hele Afrikaanse continent bestrijkt.

Arise wordt uitgevoerd door de Afrikaanse Academie voor Wetenschappen (AAS), een onafhankelijke, niet-politieke pan-Afrikaanse organisatie zonder winstoogmerk, die het leven op het Afrikaanse continent wil veranderen door wetenschap. De alliantie voor het versnellen van wetenschappelijke excellentie in Afrika (Alliance for Accelerating Excellence in Science in Africa, AESA) is een platform van de AAS en het ontwikkelingsagentschap van de Afrikaanse Unie (New Partnership for Africa's Development, NEPAD). De AESA wil het zwaartepunt voor de Afrikaanse wetenschap verleggen naar Afrika, door agendering, financiering voor onderzoek en ontwikkeling te mobiliseren en continentale programma's op het gebied van wetenschap, technologie en innovatie te beheren.

Het hierboven aangekondigde Arise-proefproject wordt gefinancierd uit het jaarlijkse pan-Afrikaanse actieprogramma voor 2019.

Meer informatie

Afrikaans-Europese alliantie

Pan-Afrikaans programma

Afrikaanse Academie van Wetenschappen