Debat begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: wensen en klachten over inzet EU bij handel

2 december 2020, begroting - Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) reageert op vragen van de woordvoerders over haar begroting voor 2021.

De combinatie van hulp en handel werkt, benadrukt Kaag. Nederland is een open handelsland, verbonden met het buitenland. Ons lot is verbonden met dat van anderen in de wereld. Het beleid is volgens de minister gericht op een inclusieve en duurzame wereld.

Coronacrisis en ontwikkelingssamenwerking

De zwaarste klappen van de coronacrisis vallen in de armste landen, zegt Kaag. Mensen zakken terug in armoede, er is meer honger en de gezondheidszorg kraakt.

De coronacrisis laat zien dat we een duurzame strategie moeten ontwikkelen voor mondiale gezondheidsstructuren, zegt Kuik (CDA). De minister wil bezien waar Nederland toegevoegde waarde heeft in het verbeteren van gezondheidssystemen.

De meest gemarginaliseerde groepen worden door de coronacrisis verder op achterstand gezet, zegt Van den Hul (PvdA). Daarom zou er volgens haar meer geld moeten gaan naar lokale organisaties: die kunnen specifieke groepen beter bereiken. Lokale organisaties weten hoe het zit, erkent de minister, maar ze wil zich niet vastleggen op een percentage van het budget dat naar hen zou moeten gaan.

De coronacrisis heeft grote financiële gevolgen voor Nederland, stelt Van Weerdenburg (PVV) vast. Dat is voor haar reden om te betogen dat het wel een tandje minder kan met de uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking: we hebben het geld zelf hard nodig.

Voordewind (ChristenUnie) wil juist dat we meer geld gaan uitgeven aan ontwikkelingssamenwerking. Uiteindelijk moet Nederland volgens hem weer gaan voldoen aan de norm dat we 0,7% van het bnp eraan besteden.

Handelsbeleid en China

Tijdens de coronacrisis waren er tekorten aan bijvoorbeeld mondkapjes. Afhankelijkheid van één leverancier of één land moet worden voorkomen, zegt de minister. In Europees verband wordt volgens haar nagedacht over strategische autonomie. Het kabinet kijkt ook naar mogelijkheden voor het terughalen van maakindustrie naar Nederland.

De coronacrisis heeft de uitwassen van de vrije markt meer zichtbaar gemaakt, stelt Alkaya (SP). Het zou in zijn ogen daarom logisch zijn om grenzen te stellen aan vrijhandel, maar de regering doet dat helaas niet.

Moet de EU een investeringsverdrag willen sluiten met China? Verschillende woordvoerders wijzen op de mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren. We mogen mensenrechten niet te grabbel gooien vanwege economische belangen, zegt Van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks).

China geniet oneigenlijke voordelen omdat het onterecht nog steeds de status van ontwikkelingsland heeft, stelt Weverling (VVD) vast. Bovendien is er oneerlijke concurrentie, vindt Van Haga (FvD), bijvoorbeeld van Chinese staatsbedrijven die overnames doen in Europa.

Van Raan (PvdD) is kritisch over het sluiten van handelsverdragen met China en de Zuid-Amerikaanse douane-unie Mercosur. In zijn ogen maken we onszelf zo medeplichtig aan mensenrechtenschendingen in China en ontbossing in het Amazonegebied. Producten die op de Europese markt komen, zouden niet mogen bijdragen aan die ontbossing, zegt Bouali (D66).

De EU zou een investeringsverdrag met Taiwan moeten sluiten, oppert Stoffer (SGP). Dit draagt bij aan investeringen, technologische samenwerking en investeerdersbescherming, maar is volgens hem ook van belang in het licht van geopolitieke ontwikkelingen.

De eerste termijn van de woordvoerders vond plaats op 28 oktober. De Kamer stemt op 8 december over de tijdens het debat ingediende moties en op een later moment over de begroting.