Commissie doet voorstellen voor Europese dataruimten en meer datadelen
Om het potentieel de steeds toenemende hoeveelheid data beter te benutten in een betrouwbaar Europees kader, pleit de Commissie vandaag voor een nieuwe datagovernance. Ze stelt een verordening voor die datadelen met andere landen en sectoren binnen de EU makkelijker moet maken, die zowel burgers als bedrijven meer controle en vertrouwen moet geven, en die een Europees alternatief kan bieden voor de manier waarop de grote technologieplatforms met onze data omgaan.
Overheden, bedrijven en burgers genereren steeds meer data. Tegen 2025 zal de hoeveelheid data ten opzichte van 2018 naar verwachting vervijfvoudigd zijn. Met deze nieuwe regels kunnen die data optimaal worden benut en wordt het pad geëffend voor sectorale Europese dataruimten waar de samenleving, burgers en het bedrijfsleven van zullen profiteren. In haar datastrategie pleitte de Commissie in februari dit jaar voor zo'n dataruimte op negen domeinen, van industrie en energie tot gezondheid en de Europese Green Deal. Die dataruimten kunnen onder meer bijdragen tot de groene transitie door een beter beheer van het energieverbruik, tot gepersonaliseerde geneeskunde en tot een betere dienstverlening bij de overheid.
Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: "Je hoeft niet alle data te delen. Maar als je het doet en de data zijn vertrouwelijk, dan moet het op een betrouwbare en beschermde manier kunnen. We willen burgers en bedrijven de tools geven om die data te blijven controleren. En het vertrouwen opbouwen dat hun gegevens worden verwerkt volgens de Europese waarden en grondrechten."
Thierry Breton i, commissaris voor Interne Markt: "Wat we vandaag voorstellen, is een Europese aanpak van datadelen. Onze nieuwe verordening kan zorgen voor vertrouwen en voor een vlot dataverkeer, ook met andere sectoren en lidstaten, waarbij de mensen en bedrijven die de data generen, de touwtjes in handen houden. Het belang van data in onze economie blijft maar groeien. Daarom heeft Europa een open maar soevereine eengemaakte markt voor data nodig. Samen met de juiste investeringen en essentiële infrastructuur kan onze regelgeving van Europa 's werelds belangrijkste continent voor data maken."
Met de voorgestelde verordening legt de Commissie, zoals aangekondigd in de datastrategie, de basis voor een nieuwe Europese manier van gegevensbeheer die beantwoordt aan de waarden en principes van de EU, zoals bescherming van de privacy (AVG), bescherming van de consument en eerlijke concurrentie. Zo biedt ze een alternatief model voor de praktijken van big tech, de grote platforms die op de markt veel macht hebben omdat ze dankzij hun businessmodellen grote hoeveelheden data kunnen controleren. De nieuwe aanpak stelt een model voor op basis van neutrale en transparante intermediairs die de data bundelen en delen, wat meer vertrouwen moet geven. Om deze neutraliteit te waarborgen, mag de data-intermediair de data niet op eigen initiatief verhandelen (bijvoorbeeld doorverkopen aan andere bedrijven of verwerken in eigen nieuwe dataproducten) en moet hij aan strikte eisen voldoen.
De verordening omvat:
-
-maatregelen voor meer vertrouwen in datadeling, omdat een gebrek aan vertrouwen een grote belemmering blijft en hoge kosten veroorzaakt
-
-nieuwe EU-regels over neutraliteit waardoor nieuwe data-intermediairs het datadelen opeen betrouwbare manier kunnen organiseren
-
-maatregelen om het gebruik van bepaalde data in het bezit van de overheid makkelijker te maken; een voorbeeld is het hergebruik van bepaalde gezondheidsgegevens voor onderzoek naar zeldzame of chronische ziekten
-
-manieren om Europeanen zeggenschap te geven over het gebruik van data die zij genereren, door het voor bedrijven en particulieren makkelijker en veiliger te maken hun data onder duidelijke voorwaarden vrijwillig ter beschikking te stellen voor toepassingen van algemeen belang
Achtergrond
Het voorstel van vandaag is het eerste dat werd aangekondigd in de Europese datastrategie om het economisch en maatschappelijk potentieel van data en technologie zoals kunstmatige intelligentie te ontsluiten zonder afbreuk te doen aan de regels en waarden van de EU (bijv. op het gebied van gegevensbescherming en de bescherming van intellectuele eigendom en bedrijfsgeheimen). De strategie wil de kracht van de eengemaakte markt benutten als ruimte met een vrij verkeer van data tussen alle landen en sectoren binnen de EU volgens heldere, praktische en eerlijke regels over toegang en hergebruik. Het voorstel van vandaag zorgt ook in het algemeen voor meer internationaal dataverkeer dat voldoet aan voorwaarden die het Europees algemeen belang en de legitieme belangen van dataverstrekkers beschermen.
Specifieke voorstellen over dataruimten worden in 2021 verwacht, aangevuld met een Datawet om datadeling onder bedrijven en tussen bedrijven en overheden te bevorderen.
Meer informatie