Actuele kijk- en luistertips over democratie en rechtsstaat

Graag attenderen we je op recente podcasts, interviews, online lezingen en (digitale) tools, die te maken hebben met democratie en rechtsstaat. Dat doen we op Twitter, waarna we de beste 10 tips hier verzamelen. Dit is aflevering #7.

• 1. 

  Leestip: Deepfake als gevaar voor de democratie

Politiek commentator en schrijver Nina Schick ziet de schaal waarop mis- en desinformatie wordt verspreid een existentiële bedreiging voor onze democratie. ‘Ik zie het nog niet gebeuren dat er bij onze verkiezingen op grote schaal deepfakes gaan circuleren’, zegt daarentegen wetenschapper Tom Dobber van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoek doet naar de effectiviteit van politieke advertenties op sociale netwerken.

Lees het artikel in het FD

• 2. 

  Luistertip: Hoe de moord op Samuel Paty het debat over vrijheid van meningsuiting in Frankrijk nieuw leven heeft ingeblazen

De onthoofding van een onderwijzer die zijn klas cartoons van de profeet Mohammed had laten zien tijdens een les over vrijheid van meningsuiting, heeft in Frankrijk een debat doen oplaaien over secularisme en de rol van de staat bij dit grondrecht.

Luister naar de podcast van The Guardian

• 3. 

  Leestip: Wat we moeten met AI? Logisch nadenken!

Van voorspellend rekenmodel tot en met zelfbewuste levensvorm, de potentie van artificiële intelligentie (AI) is net zo verwarrend als veelbelovend. Moeten gemeenten iets met AI? Zo ja, hoe dan en - ook best belangrijk - hoe vooral niet?

Lees het artikel op iBestuur

• 4. 

  Kijktip: wat hebben de Raad van State en de journalistiek gemeen?

De Kees Lunshoflezing 2020 werd gehouden door mr. Thom de Graaf, vice-president van de Raad van State. Daarbij ging hij in op de vraag wat de Raad van State en de journalistiek gemeen hebben. Op het eerste gezicht misschien weinig. Maar de Raad van State als adviseur en de journalistiek als controleur spelen elk hun rol in onze democratische rechtsstaat. Beide bekleden ze op hun eigen terrein de rol van waakhond. Na de lezing gingen Joop van den Berg (emeritus hoogleraar parlementaire geschiedenis), Wendelmoet Boersema (Trouw), Lamyae Aharouay (NRC) en Thom de Graaf in debat.

Kijk de livestream terug bij het Montesquieu Instituut

• 5. 

  Doetip: Botsende grondrechten: wie heeft gelijk?

Religie staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Het knetterde onlangs in de Tweede Kamer in een debat over burgerschapsonderwijs na de moord op de Franse leraar Simon Paty. Welk grondrecht is belangrijker, de vrijheid van meningsuiting of de vrijheid van religie? Dilemma Actualiteit biedt over dit onderwerp onderwijsvormen voor havo en vwo.

Download de werkvormen bij Dilemma

• 6. 

  Luistertip: Artikel 1 van de Grondwet in Museum van de Democratie

Artikel 1 verbiedt discriminatie en staat vaak ter discussie. Zeker als het naast andere grondrechten gelegd wordt, zoals de vrijheid van meningsuiting. In het radioprogramma De Nieuws BV legt publicist Natascha van Weezel uit waarom zij het artikel in het Museum van de Democratie opneemt en waarom het belangrijk is stil te staan bij de betekenis ervan.

Beluister de uitzending van De Nieuws BV

• 7. 

  Kijktip: Vrijheidscollege door Robert Vuijsje

Auteur Robert Vuijsje sprak in zijn Vrijheidscollege over de Holocaust, zijn Joodse roots en de discriminatie die hij en zijn zoons ervaren. In het nagesprek ging Vuijsje in op het gevaar van complottheorieën: “Meningen zijn niet automatisch feiten”. De livestream kwam tot stand in samenwerking met het Bevrijdingsfestival Utrecht.

Bekijk de livestream terug op het kanaal van de Vrijheidscolleges

• 8. 

  Luistertip: Ook de democratie zit in quarantaine

Aan het begin van de coronapandemie ging het vaak over de vraag welk type politiek stelsel tot de beste respons leidt. Nu staat de vraag centraal hoe corona inwerkt op verschillende democratische stelsels. Denk aan beknotte parlementen, uitgestelde verkiezingen en de rol van de media.

Aflevering van Sociëteit de Witte Podcast met Sam van der Staak, hoofd Europa van het internationale instituut IDEA.

Beluister de podcast van Sociëteit de Witte Podcast

• 9. 

  Kijktip: De toekomst van Europa, het Nederlandse perspectief

De uitkomsten van de Brexit-onderhandelingen en de Amerikaanse verkiezingen hebben een groot effect op de nationale en de Europese politiek. Welke effecten worden voor en door Nederlandse politici verwacht? En in welke mate gaan de uitkomsten en ontwikkelingen invloed hebben op de (verkiezings)standpunten van onze nationale partijen met betrekking tot Europa?

Bekijk het debat bij het Montesquieu Instituut

• 10. 

  Goed burgerschapsonderwijs moeilijke opgave via het beeldscherm

Goed burgerschapsonderwijs vereist fysieke aanwezigheid en interactie. Dat is de conclusie na inventarisatie van antwoorden op vragen over burgerschapsonderwijs op afstand in coronatijd. In een artikel in vakblad Van Twaalf tot Achttien, delen Hessel Nieuwelink (lector Burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam) en Remmert Daas (postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam) de belangrijkste uitkomsten van hun onderzoek.

Lees het artikel in Van Twaalf tot Achttien

---