Een rechtvaardige transitie naar een groene economie in alle Europese regio’s

De verandering naar klimaatneutraliteit betekent een enorme overgang voor regio’s die afhankelijk zijn van koolstofindustrieën. Ontdek hoe het fonds voor een rechtvaardige transitie helpt.

De EU i zet zich in om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn en heeft de doelstelling in al haar beleidsinstrumenten geïntegreerd dankzij de Europese Green Deal om klimaatverandering aan te pakken. Deze ambitieuze doelstelling vereist een transitie naar een koolstofarme economie en is een uitdaging voor regio’s die bijzonder afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen en koolstofintensieve industrieën.

Meer lezen over de EU-strijd tegen klimaatverandering.

Om de sociale, economische en milieueffecten van de transitie aan te pakken, stelde de Europese Commissie i in januari 2020 het fonds voor een rechtvaardige transitie (Just Transition Fund) voor, wat onderdeel is van het €1 000 miljard klimaatfinancieringsplan van de Europese Green Deal. Het Parlement i zal naar verwachting tijdens de plenaire sessie van september over het fonds stemmen.

Een tijdlijn met cijfers in onderhandeling

Tijdens de plenaire sessie op 23 juli daagde het Parlement de Raad uit om de enorme vermindering te verantwoorden in de budgetten van InvestEU en van het fonds voor een rechtvaardige transitie in de context van de Green Deal - een lange termijn EU-prioriteit die niet in gevaar mag worden gebracht.

Wie ontvangt de financiering?

Alle lidstaten hebben toegang tot de financiering, maar de middelen zullen gericht zijn op regio’s met de grootste uitdagingen: regio’s met een koolstofintensieve industrie en die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen (steenkool, turf, bruinkool en schalieolie). Er zal ook rekening gehouden worden met de welvaart van het land.

Op weg naar een groen tijdperk zonder iemand achter te laten

Tijdens een vergadering in juli 2020, vroeg de commissie regionale ontwikkeling (REGI) een groter budget voor het fonds voor een rechtvaardige transitie en om de omvang van duurzame investeringen uit te breiden in:

• - 

  Micro-ondernemingen en KMOs (of MKBs), inclusief startups en duurzaam toerisme
• - 

  Slimme en duurzame mobiliteit en milieuvriendelijke transportinfrastructuur
• - 

  Projecten die energiearmoede bestrijden - voornamelijk sociale woningen - en een klimaatneutrale aanpak en lage-emissie stadsverwarming stimuleren
• - 

  Groene infrastructuur
• - 

  Regeneratie en de sanering van vervuilde terreinen en herbestemmingsprojecten, wanneer het principe van ‘de vervuiler betaalt’ niet kan worden toegepast

De commissie vroeg ook het volgende:

• - 

  EP-leden vroegen ook een uitzondering voor investeringen rond aardgas in regio’s die sterk afhangen van de ontginning en verbranding van steenkool, bruinkool, schalieolie of turf.
• - 

  Een aanzienlijke toename in het budget
• - 

  Cofinanciering tot 85% van de relevante kosten voor projecten die zich richten op de kwetsbaarste bevolkingsgroepen in elke regio.
• - 

  1% van het totaalbudget voor eilanden en 1% voor de meest afgelegen regio’s.
• - 

  Een groen beloningsmechanisme voor landen die hun uitstoot van broeikasgassen het snelst verlagen.

Met een groter budget kunnen we de regio’s die dat het meeste nodig hebben efficiënt steunen, maar voornamelijk onze burgers goed ondersteunen. We zijn op weg naar een groen tijdperk zonder iemand achter te laten.

Manolis Kefalogiannis i (EVP i, Griekenland)

Rapporteur voor de oprichting van het fonds voor een rechtvaardige transitie

Deel dit citaat:

• - 

  Facebook (quotes)
• - 

  Twitter (quotes)

Waar wil het fonds voor een rechtvaardige transitie investeren

• - 

  KMOs (MKBs) en nieuwe ondernemingen
• - 

  Onderzoek en innovatie
• - 

  Betaalbare schone energie, uitstootvermindering, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie
• - 

  Digitalisering en digitale connectiviteit
• - 

  Regeneratie en sanering van sites, landherstel en herbestemming
• - 

  De circulaire economie - inclusief afvalpreventie, vermindering, grondstoffen efficiëntie, hergebruik, herstel en recyclage
• - 

  Om- en bijscholing van werknemers voor alternatieve tewerkstelling
• - 

  Ondersteuning bij het zoeken naar werk
• - 

  Transformatie van bestaande koolstofintensieve installaties

Platform voor een rechtvaardige transitie

In juni lanceerde de Commissie het platform voor een rechtvaardige transitie om publieke en private betrokkenen te helpen in steenkool- en andere koolstofintensieve regio's. Het zal via een database van projecten en experts informatie en technisch advies beschikbaar maken.

Achtergrond

In maart 2018 riep het Parlement op tot de oprichting van een uitgebreid fonds om een rechtvaardige transitie in de energiesector te steunen.

In januari 2020 stelde de Commissie het fonds voor een rechtvaardige transitie voor om de meest getroffen regio’s te steunen tijdens de transitie.

In juli bereikten de leiders van de EU een akkoord over een kleiner bedrag voor het herstelplan en de meerjarenbegroting voor 2021-2027, wat sterke kritiek van het Europees Parlement kreeg.

Meer informatie

• - 

  Persbericht REGI-commissie (6 juli 2020): Rechtvaardige transitie in EU-regio’s: Steun voor mensen, economie en milieu
• - 

  Samenvatting REGI-ontwerprapport (15 juli 2020)
• - 

  Fonds voor een rechtvaardige transitie - wettelijke procedure
• - 

  EPRS-briefing: Fonds voor een rechtvaardige transitie (juli 2020)
• - 

  Studie: Evaluatie van het voorstel voor het Fonds voor een rechtvaardige transitie (februari 2020)
• - 

  Studie: Fonds voor een rechtvaardige transitie - Hoe de EU-begroting het beste kan helpen in de transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie (april 2020)
• - 

  EU-begroting voor herstel: Vragen en antwoorden over het Fonds voor een rechtvaardige transitie (25 mei 2020)
• - 

  Investeringsplan voor Europese Green Deal en het Fonds voor een rechtvaardige transitie: Vragen en antwoorden (14 januari 2020)

Productinformatie

REF.: 20200903STO86310