In tijden van crisis. Toespraken van leden van het kabinet
In de afgelopen eeuw is het enkele keren voorgekomen dat de natie vanwege een ernstige situatie met ingrijpende gevolgen voor de burgers is toegesproken door een lid van het kabinet. Een selectie:
1945 Lieftinck en de geldzuivering
Minister van Financiën Piet Lieftinck sprak in september 1945 de natie toe met 'Landgenoten!' om het regeringsbeleid toe te lichten inzake de geldzuivering, behorend tot de noodzakelijke naoorlogse maatregelen. Hij deed dat in een bioscoopjournaal: https://www.youtube.com/watch?v=Ioer-DPQFcE
1953 Willem Drees en de Watersnoodramp
Een dag na de Watersnoodramp van de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 spreekt Minister-president Willem Drees de bevolking kort toe. Er is op dat moment nog geen compleet overzicht van de ramp. "Groot zijn helaas de verliezen aan mensenlevens. De volle omvang daarvan is nog niet bekend, maar zeker honderden zijn omgekomen", verklaarde Drees. Hij sloot af met de volgende woorden: “De tijding omtrent het ongeluk, dat aan zovele landgenoten overkomen is en dat zijn weerslag heeft op onze algemene toestand, heeft bij velen de beste karaktereigenschappen aan de dag doen treden. Er is een vaste wil om gezamenlijk de slachtoffers te helpen, om gezamenlijk weer de dijk te sluiten en wat verwoest werd opnieuw te herstellen. Blijve deze wil u allen bezielen als ook verder op uw medewerking en uw offervaardigheid een beroep wordt gedaan”.
De volledige tekst is hier te vinden: https://watersnoodmuseum.nl/kennisbank/radiorede-drees/
Willem Drees. Foto: Nationaal Archief
1973 Joop den Uyl en de oliecrisis
Een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten had een stop op de olietoevoer uit die regio tot gevolg. De Arabische landen dreven de olieprijs op en creëerden schaarste door hun productie flink te verminderen. Nederland werd gestraft voor steun aan Israel en kreeg helemaal geen olie meer uit die regio. Het kabinet voerde hierop benzinedistributie en autoloze zondagen in. Den Uyl sprak het Nederlandse volk toe: ‘Zo bezien, keert de wereld van voor de oliecrisis niet terug’.