Rechtsstaat Polen en Hongarije verder ondermijnd
Discussies van de EU met Polen en Hongarije hebben gevaar voor ernstige schending van EU-grondrechten nog niet weggenomen, waarschuwt het Parlement.
In een resolutie die donderdag met 446 stemmen voor, 178 stemmen tegen en 41 onthoudingen werd aangenomen, stellen de EP-leden vast dat uit verslagen en verklaringen van de Commissie, de VN, de OVSE en de Raad van Europa blijkt dat "de situatie in zowel Polen als Hongarije is verslechterd sinds de inwerkingtreding van artikel 7, lid 1".
De Europarlementariërs wijzen erop dat de door de Raad krachtens artikel 7 van het Verdrag georganiseerde hoorzittingen niet op een regelmatige, gestructureerde manier worden georganiseerd. Zij willen dat de Raad als follow-up van de hoorzittingen concrete aanbevelingen doet, inclusief deadlines voor de uitvoering ervan, aan de betrokken landen.
Het Parlement wijst erop dat “het verzuim van de Raad om artikel 7 van het VEU doeltreffend in te zetten de integriteit van de gemeenschappelijke Europese waarden, het wederzijds vertrouwen en de geloofwaardigheid van de Unie als geheel blijft ondermijnen."
In de tekst wordt de Commissie ook aangespoord om alle beschikbare instrumenten te gebruiken om een ernstige schending door Polen en Hongarije van de fundamentele rechten te voorkomen, zoals versnelde inbreukprocedures en verzoeken in kortgedingprocedures bij het Hof van Justitie.
“het verzuim van de Raad om artikel 7 van het VEU doeltreffend in te zetten blijft de integriteit van de gemeenschappelijke Europese waarden, het wederzijds vertrouwen en de geloofwaardigheid van de Unie als geheel ondermijnen."
European Parliament
Deel dit citaat:
De rol van het EP in de hoorzittingen in het kader van artikel 7
De Europarlementariërs maken bezwaar tegen het feit dat het Parlement niet mag deelnemen aan de hoorzittingen, ook al heeft het Parlement de procedure van artikel 7 zelf in gang gezet. Ze dringen aan op een gelijke behandeling zodat het Parlement in de gelegenheid wordt gesteld een met redenen omkleed voorstel formeel aan de Raad voor te leggen.
EU-mechanisme inzake democratie, rechtsstaat en grondrechten
Tot slot wordt in de resolutie de "onmiddellijke noodzaak" onderstreept van een EU-mechanisme voor de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten dat op initiatief van Sophie in ’t Veld (ReNew) is voorgesteld door het Parlement. Het mechanisme betreft een jaarlijkse onafhankelijke evaluatie, waarbij op voet van gelijkheid wordt beoordeeld of alle lidstaten de in artikel 2 van het Verdrag vastgelegde waarden naleven.
Achtergrond
In september 2018 eiste het Parlement dat de Raad moest ingrijpen om te voorkomen dat de Hongaarse autoriteiten de fundamentele waarden van de EU zouden schenden. De EP-leden maakten zich vooral zorgen over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de vrijheid van meningsuiting, corruptie, de rechten van minderheden en de situatie van migranten en vluchtelingen.
In het geval van Polen verzocht de Europese Commissie in december 2017 om EU-maatregelen wegens de ondermijning van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. In een resolutie van maart 2018 verklaarde ook het Europees Parlement dat de Poolse rechtsstaat onder druk staat.
Volgens artikel 7 van het Verdrag kan de Raad naar aanleiding van deze verzoeken vaststellen dat er een duidelijk risico bestaat op een ernstige schending van de EU-waarden in de betrokken landen. Dit zou uiteindelijk kunnen leiden tot sancties, zoals het opschorten van het stemrecht in de Raad.
EU-ministers hebben twee hoorzittingen met de Hongaarse regering gehouden, in september 2019 en december 2019. De Poolse autoriteiten hebben zich drie keer voor de Raad verdedigd, tussen juni en december 2018.