Naleving van EU-recht door de lidstaten in 2018: inspanningen werpen vruchten af, maar verbetering blijft nodig
In het vandaag gepubliceerde jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht wordt beschreven hoe de Commissie de EU-wetgeving in 2018 heeft gemonitord en gehandhaafd. In het eveneens vandaag bekendgemaakt online scorebord van de eengemaakte markt worden de prestaties van de EU/EER-landen op de eengemaakte markt van de EU beoordeeld, en worden de tekortkomingen aangewezen waar de landen en de Commissie hun inspanningen moeten opvoeren.
Burgers en bedrijven kunnen alleen van de vele voordelen van de eengemaakte markt profiteren als de regels die gezamenlijk zijn overeengekomen, in de praktijk ook werkelijk functioneren. In november 2018 presenteerde de Commissie een nieuwe beoordeling van de resterende belemmeringen op de eengemaakte markt en riep zij de lidstaten op waakzaam te zijn bij de uitvoering, toepassing en handhaving van de EU-regels en af te zien van het opwerpen van nieuwe belemmeringen. Daarbij werd een scala aan beleidsterreinen bestreken, variërend van de uitstoot van auto's, elektronische handel en sociale media tot de dienstensector en nog veel meer.
De Commissie blijft erover waken dat de EU-regels naar behoren worden toegepast en gehandhaafd. Zo is de Commissie in 2018 doortastend te werk gegaan bij de handhaving van de regels op een aantal beleidsterreinen. De Commissie heeft nationale en regionale autoriteiten gesteund bij de uitvoering van regels op het gebied van schone lucht en schoon water. Zij heeft ook maatregelen genomen tegen lidstaten die hun verplichtingen niet nakwamen bij de tenuitvoerlegging van EU-regels inzake persoonsgegevens van passagiers, terrorismebestrijding en de bestrijding van witwaspraktijken. Daarnaast heeft de Commissie gebruikgemaakt van haar handhavingsbevoegdheden toen sommige EU-landen niet snel genoeg handelden om de toegang tot websites en andere mobiele applicaties voor mensen met een handicap te verbeteren.
Jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht in 2018
Het jaarverslag over 2018 laat een lichte stijging zien (met 0,8 %) van het aantal lopende inbreukzaken (1 571 zaken, tegenover 1 559 in 2017). Dit betekende dat het aantal zaken, na een vijfjaarse piek in 2016, tussen dat jaar en 2018 een daling van 5 % inzette (zie grafiek 1). Tot de belangrijkste beleidsterreinen waarop die daling zichtbaar was, behoorden onder meer milieu, mobiliteit en vervoer, interne markt, industrie, evenals ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf. Telkens wanneer een lidstaat het EU-recht niet correct toepast, worden aan burgers en bedrijven de rechten en voordelen ontzegd die zij op grond van het EU-recht hebben. Op milieugebied is de Commissie bijvoorbeeld doorgegaan met maatregelen om de volledige naleving te bereiken van de richtlijn luchtkwaliteit met betrekking tot de grenswaarden voor PM10 en stikstofdioxide (NO2) en de systemen voor milieutoezicht in de hele EU.
Grafiek 2 (zie bijlage) geeft een overzicht van de situatie voor elke lidstaat. Tegen Cyprus, België en Spanje liep het hoogste aantal zaken wegens te late omzetting, tegen Estland, Denemarken en Italië het laagste aantal. Tegen Spanje, Italië en Duitsland liep het hoogste aantal zaken wegens onjuiste omzetting en/of toepassing van het EU-recht, terwijl Estland vorig jaar in totaal het laagste aantal zaken kende.De beleidsterreinen waarop in 2018 de meeste nieuwe inbreukprocedures werden ingeleid, waren de interne markt, industrie, ondernemerschap en midden- en kleinbedrijf, alsmede mobiliteit en vervoer (zie grafiek 3).
Maatregelen tegen te late omzetting van EU-richtlijnen
Burgers en bedrijven kunnen alleen de voordelen van EU-wetgeving genieten als de lidstaten de Europese richtlijnen binnen de voorgeschreven termijnen in nationaal recht omzetten.
In 2018 vertoonde het aantal nieuwe inbreukprocedures betreffende te late omzetting een sterke daling met 25 % (van 558 in 2017 naar 419 in 2018). Het grootste aantal nieuwe inbreukzaken wegens te late omzetting tijdens de Commissie-Juncker was echter in 2016 (847 zaken). De Commissie heeft nieuwe inbreukprocedures ingeleid tegen een meerderheid van de lidstaten op grond van het feit dat zij de EU-regels inzake de bescherming van persoonsgegevens (Richtlijn (EU) 2016/680) niet binnen de op voorhand door de lidstaten zelf overeengekomen termijn in nationale wetgeving hebben omgezet. De Commissie is de lidstaten blijven helpen bij de tijdige en correcte omzetting door het opstellen van uitvoeringsplannen, speciale websites en richtsnoeren en de uitwisseling van beste praktijken tijdens vergaderingen van deskundigengroepen.
De Commissie heeft vorig jaar vijf lidstaten voor het Hof van Justitie van de EU gedaagd en daarbij financiële sancties geëist: Slovenië (3 zaken: C‑628/18, C-69/18 en C‑188/18), Spanje (3 zaken: C‑430/18, C‑165/18 en C‑164/18), en België (C‑676/18), Ierland (C‑550/18) en Roemenië (C‑549/18) (elk 1 zaak).
Scorebord van de eengemaakte markt 2019
Het scorebord van de eengemaakte markt biedt een gedetailleerd overzicht van de wijze waarop de regels voor de eengemaakte markt van de EU in 2018 binnen de Europese Economische Ruimte (EER) werden toegepast, en laat zien hoe open en geïntegreerd bepaalde markten zijn en welke bijdragen de lidstaten hebben geleverd aan een aantal EU-instrumenten om de eengemaakte markt beter te laten functioneren.
Afhankelijk van hun prestaties in 2018 kregen de lidstaten 153 groene, 137 gele en 59 rode kaarten, waarmee wordt aangegeven of zij uitstekend (groen), gemiddeld (geel) of benedengemiddeld (rood) presteerden.
Uit het overzicht (zie grafiek 4 in de bijlage) blijkt dat de situatie op bepaalde beleidsterreinen sinds 2017 is verslechterd, ondanks de verdere uitbreiding van de handel in goederen en diensten. De lidstaten hebben de werking van bepaalde instrumenten voor de eengemaakte markt verbeterd, zoals de portaalsite Uw Europa en het informatiesysteem voor de interne markt (IMI). Op een aantal beleidsterreinen ontvingen de landen echter meer rode kaarten dan vorig jaar. Dat was bijvoorbeeld het geval voor de billijkheid van stelsels voor overheidsopdrachten en de erkenning van beroepskwalificaties. Hetzelfde gold voor de samenwerking in EU-pilots.
In het algemeen presteerden Portugal, Slowakije, Finland, Zweden en Litouwen het best, terwijl de meeste rode en gele kaarten naar Spanje, Italië, Griekenland en Luxemburg gingen.
De Commissie reageert op klachten van burgers
Met een online klachtenformulier op het Europaportaal Uw EU-rechten kunnen burgers, bedrijven, ngo's en andere belanghebbenden melding maken van mogelijke schendingen van het EU-recht.In 2018 hadden de meeste nieuwe klachten betrekking op justitie en consumentenrechten, interne markt van de EU, industrie, ondernemerschap en kmo's, en werkgelegenheid en sociale zaken. Dankzij het Solvit-portaal — een informeel probleemoplossingsnetwerk van de Commissie en de lidstaten — kunnen burgers en bedrijven een oplossing zoeken als zij problemen hebben met een overheidsinstantie in een ander EU-land.
Achtergrond
Naar aanleiding van een verzoek van het Europees Parlement brengt de Commissie sinds 1984 jaarlijks verslag uit over de controle op de toepassing van het EU-recht in het voorgaande jaar. Het Europees Parlement neemt vervolgens een resolutie aan over het verslag van de Commissie.
De Commissie geeft de prioriteit aan problemen waarbij haar handhavingsmaatregelen werkelijk een verschil kunnen maken en voordelen opleveren voor burgers en bedrijven. Wat de taakverdeling tussen de Europese instellingen betreft, heeft de Europese Commissie de algemene verantwoordelijkheid voor het inleiden van het wetgevingsproces. De Raad en het Europees Parlement beslissen over de voorstellen van de Commissie. De lidstaten zijn verantwoordelijk voor de tijdige en correcte toepassing, uitvoering en handhaving van het EU-recht in de nationale rechtsorde. De Commissie maakt de cirkel rond: zodra de voorstellen zijn goedgekeurd en in het EU-recht zijn opgenomen, ziet zij erop toe dat de lidstaten het recht correct toepassen en neemt zij maatregelen indien dit niet het geval is. De Commissie moet daarom snel en doortastend optreden tegen inbreuken die de verwezenlijking van de beleidsdoelstellingen van de EU belemmeren. Vanuit deze gedachte heeft de Commissie onlangs haar meer strategische benadering van handhaving via de behandeling van inbreuken uiteengezet, in lijn met haar toezegging zich in te zullen zetten voor “een grote, ambitieuze EU waar het gaat om grote thema's en een kleinere, meer bescheiden EU waar het gaat om kleine dingen”.
Het jaarlijkse scorebord van de interne markt beoordeelt hoe de lidstaten:
-
-EU-regels ten uitvoer leggen;
-
-open en geïntegreerde markten creëren (bv. overheidsopdrachten, handel in goederen en diensten);
-
-administratieve kwesties met betrekking tot buitenlandse werknemers behandelen (bv. beroepskwalificaties);
Het scorebord van de interne markt evalueert de prestaties op vier beleidsterreinen, twee gebieden wat de openheid en integratie van de markt betreft, en 13 bestuursinstrumenten.
Meer informatie
-
a)Jaarverslag over de controle op de toepassing van het EU-recht in 2018:
-
-Voor informatie over EU-inbreukprocedures in het algemeen, zie een uitgebreid MEMO van 17.1.2012.
-
b)Scorebord van de eengemaakte markt (editie 2019 op basis van gegevens over 2018):
BIJLAGE - IP/19/3030
IP/19/3030
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |