EU-begroting: een grotere rol van de EU bij het zorgen voor veiligheid en defensie

Voor de volgende langetermijnbegroting van de EU voor 2021-2027 stelt de Commissie voor de strategische autonomie van de EU te vergroten, het vermogen van de EU om haar burgers te beschermen te versterken en de EU een sterkere mondiale speler te maken.

Met 13 miljard euro beschikt het Europees Defensiefonds over de financiële vuurkracht voor grensoverschrijdende investeringen in geavanceerde en volledig interoperabele defensietechnologie en -apparatuur op gebieden als versleutelde software en dronetechnologie. Daarnaast stelt de hoge vertegenwoordiger, gesteund door de Europese Commissie, vandaag een nieuwe Europese vredesfaciliteit van 10,5 miljard euro voor, een instrument dat los staat van de langetermijnbegroting van de EU, die ertoe zal bijdragen het vermogen van de EU om conflicten te voorkomen, aan vrede te bouwen en internationale veiligheid te waarborgen, te verbeteren.

Federica Mogherini i, hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid / vicevoorzitter van de Europese Commissie: "De laatste jaren heeft de Europese Unie stappen op het gebied van veiligheid en defensie gezet die voorheen ondenkbaar waren. Wij kunnen nu onderzoek en samenwerking voor de ontwikkeling van defensievermogens ondersteunen. Wij nemen maatregelen die de snelle verplaatsing van strijdkrachten van lidstaten in Europa vergemakkelijken. Bovendien stel ik, met de steun van de Europese Commissie, de instelling van een Europese vredesfaciliteit voor die de financiering van militaire operaties van de EU zal verbeteren en onze ondersteuning van acties van onze partners zal verbeteren."

Vicevoorzitter Jyrki Katainen i, verantwoordelijk voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen: "Wat wij voorstellen zal de EU helpen haar lot in eigen hand te nemen. Wij nemen meer verantwoordelijkheid voor de verdediging en bescherming van onze burgers op ons. Voor het eerst in de geschiedenis van de Europese Unie wordt een deel van de begroting bestemd om gezamenlijk te investeren in de ontwikkeling van nieuwe technologieën en apparatuur om onze mensen te beschermen. Het Europees Defensiefonds is een echt Europees instrument om gezamenlijke investeringen te stimuleren en de inspanningen van de lidstaten op defensiegebied te versterken."

Elżbieta Bieńkowska i, commissaris voor Interne Markt, Industrie, Ondernemerschap en Midden- en Kleinbedrijf: "Het Europees Defensiefonds zal voor de defensiesamenwerking in Europa alles veranderen. Op basis van de eerste initiatieven die in de afgelopen twee jaar zijn getest, schalen we het nu op tot een ambitieus Europees instrument ter ondersteuning van gezamenlijke defensieprojecten tijdens de gehele ontwikkelingscyclus. Uit het feit dat voor het fonds 13 miljard euro is uitgetrokken, blijkt hoe serieus deze Commissie het neemt om een Europa te bouwen dat zijn burgers verdedigt en beschermt."

Het Europees Defensiefonds

Het nieuwe Europese Defensiefonds, dat over 13 miljard euro beschikt, zal 4,1 miljard euro uittrekken voor de rechtstreekse financiering van concurrerende en gezamenlijke onderzoeksprojecten, met name via subsidies. Na de onderzoeksfase zal 8,9 miljard euro beschikbaar zijn om de investeringen van de lidstaten aan te vullen door de kosten van de ontwikkeling van prototypen en de daaruitvoortvloeiende certificerings- en testactiviteiten te medefinancieren. Met dit fonds komt de EU in de top 4 van investeerders in defensieonderzoek en -technologie in Europa en kan zij als een katalysator voor een innovatieve en concurrerende industriële en wetenschappelijke basis fungeren.

De belangrijkste kenmerken van het Europees Defensiefonds zijn:

• - 

  financiering van projecten die ertoe bijdragen de EU veiliger te maken en die aansluiten bij de prioriteiten die de lidstaten in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid en andere regionale en internationale organisaties zoals de NAVO zijn overeengekomen;
• - 

  alleen gezamenlijke projecten met ten minste drie deelnemers uit drie lidstaten komen voor financiering in aanmerking;
• - 

  de EU zal uitsluitend de ontwikkeling van gemeenschappelijke prototypen medefinancieren wanneer lidstaten zich ertoe verplichten het eindproduct te kopen;
• - 

  grensoverschrijdende deelname van kmo's en midcaps wordt sterk gestimuleerd door hogere financieringspercentages toe te kennen, door de voorkeur te gegeven aan consortia waarbij kmo's zijn betrokken, en zo nodig door specifieke oproepen tot het indienen van voorstellen te doen;
• - 

  streven naar baanbrekende innovatie, waarbij 5 % van de middelen voor disruptieve technologie en innovatieve apparatuur wordt uitgetrokken, zodat de EU in staat is haar technologisch leiderschap op de lange termijn te bevorderen;
• - 

  projecten in het kader van permanente gestructureerde samenwerking (PESCO) kunnen, indien zij in aanmerking komen, een extra medefinancieringsbonus van 10 % ontvangen, maar financiering is niet automatisch.

De Europese vredesfaciliteit

De hoge vertegenwoordiger, gesteund door de Europese Commissie, stelt met de Europese vredesfaciliteit een nieuw niet-budgettair fonds ter waarde van 10,5 miljard euro voor dat bestaande niet-budgettaire mechanismen voor veiligheid en defensie bij elkaar zal brengen om bestaande tekortkomingen en beperkingen te ondervangen. Het zal de doeltreffendheid van de financiering van militaire missies en operaties in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) vergroten. Het zal bijdragen van de EU aan door partners geleide vredesoperaties vergemakkelijken en het zal het bereik verbreden van de militaire en defensieondersteuning die de EU kan bieden. Het zal uitgaven dekken die gezien de gevolgen op militair en defensiegebied niet uit de EU-begroting kunnen worden gefinancierd.

Volgende stappen

Een snel akkoord over de langetermijnbegroting van de EU en haar sectorale voorstellen is essentieel om ervoor te zorgen dat de EU-financiering zo snel mogelijk resultaten in de praktijk gaat opleveren.

Als er vergelijkbare vertragingen zouden zijn als die aan het begin van de huidige begrotingsperiode 2014-2020, zou dat betekenen dat oproepen tot het indienen van voorstellen voor samenwerkingsprojecten op gebieden als metamaterialen, versleutelde software, dronetechnologie of satellietcommunicatie zouden worden vertraagd.

Als nog in 2019 overeenstemming wordt bereikt over de volgende langetermijnbegroting, is het mogelijk deze naadloos te laten aansluiten op de huidige langetermijnbegroting (2014-2020). Dat draagt bij tot de voorspelbaarheid en continuïteit van de financiering, en daar is iedereen bij gebaat.

Na de steun van de Commissie te hebben verkregen, zal de hoge vertegenwoordiger het voorstel voor een Europese vredesfaciliteit bij de Raad indienen, die hierover met eenparigheid van stemmen een besluit zal moeten nemen.

Achtergrond

In zijn politieke beleidslijnen heeft voorzitter Juncker in juni 2014 van de verbetering van de veiligheid van de Europese burgers een prioriteit gemaakt. In zijn toespraak over de Staat van de Unie van 2016 kondigde hij de oprichting van een Europees Defensiefonds aan.

De Commissie heeft in juni 2017 de eerste versie van het Europees Defensiefonds gepresenteerd waarmee het mogelijk werd defensiesamenwerking op EU-niveau te testen door middel van de voorbereidende actie inzake defensieonderzoek (PADR) voor 2017-2019 en het industrieel ontwikkelingsprogramma voor de Europese defensie (EDIDP) voor 2019-2020.

Met het voorstel van vandaag over het Europees Defensiefonds wordt de toezegging van juni 2017 ingelost om de oorspronkelijke financiering in de periode tot en met 2020 op te schalen met een substantiëler fonds.

Het Europees Defensiefonds zal een aanvulling zijn op andere EU-programma's, met name de begroting van 6,5 miljard euro die voor de Connecting Europe Facility is uitgetrokken om de strategische vervoersinfrastructuur van de EU te versterken om deze geschikt te maken voor militaire mobiliteit, en het nieuwe onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon Europa waarvoor 100 miljard euro is uitgetrokken.

Meer informatie

Juridische teksten en factsheets:

• - 

  Voorstel voor een verordening tot oprichting van het Europees Defensiefonds, COM(2018) 476
• - 

  Bijlage bij het voorstel voor een verordening
• - 

  Effectbeoordeling SWD(2018) 345
• - 

  Samenvatting van de effectbeoordeling
• - 

  Factsheet: Het Europees Defensiefonds

Factsheet: De Europese vredesfaciliteit

Vragen en antwoorden: De Europese vredesfaciliteit

Meer informatie over de EU-begroting voor de toekomst vindt u hier.

IP/18/4121