EP-leden: Spitzenkandidaten-proces kan niet ongedaan gemaakt worden

Het Parlement i is bereid kandidaten die niet zijn voorgedragen voor de functie van voorzitter van de Commissie als Spitzenkandidat van Europese politieke partijen te verwerpen.

Spitzenkandidaten (leidende kandidaten voor het voorzitterschap van de Commissie) zouden na de verkiezingen van 2014 in 2019 opnieuw in de praktijk moeten worden gebracht. Het proces werd in 2014 gebruikt om zittende Commissaris Jean-Claude Juncker te kiezen.

De leden van het Europees Parlement stellen bereid te zijn een kandidaat voor de voorzitter van de Commissie die niet op deze manier is voorgedragen, te verwerpen.

Door een verband te leggen tussen de keuze van de voorzitter van de Commissie en de uitkomst van de Europese verkiezingen, zijn de leden van het Europees Parlement ook van mening dat het Spitzenkandidaten-proces van 2014 een succes is gebleken, en benadrukken zij dat de verkiezingen van 2019 de gelegenheid zullen zijn om het gebruik van dezelfde praktijk te versterken.

Zittende Commissarissen mogen zich als Spitzenkandidat naar voren schuiven voor aanvang van de verkiezingen.

Voorgestelde wijzigingen

In het op woensdag aangenomen verslag stemden de leden van het Europees Parlement ook in met voorgestelde wijzigingen van het kaderakkoord over de betrekkingen tussen het Europees Parlement en de Europese Commissie i, met 457 stemmen voor en 200 stemmen tegen, bij 20 onthoudingen.

Voorgestelde wijzigingen zullen:

• - 

  toestaan dat EU-commissarissen die lid zijn van de EU kandidaat worden voor de verkiezingen voor het Europees Parlement en door Europese politieke partijen worden aangewezen als zogenaamde "lead candidates" - of "Spitzenkandidaten" - om voorzitter van de Commissie van de EU te worden, zonder eerst onbetaald verlof te moeten nemen;

• - 

  de voorzitter van de Commissie te verplichten de leden van het Europees Parlement in kennis te stellen van de maatregelen die zijn genomen om ervoor te zorgen dat de leden van de Commissie die deelnemen aan de verkiezingscampagnes voor de verkiezingen van de EU de regels inzake onafhankelijkheid en integriteit naleven;

• - 

  eisen dat commissarissen de personele en materiële middelen van de Commissie niet gebruiken voor activiteiten in verband met verkiezingscampagnes.

Quotes

“De EU moet democratischer en transparanter zijn, anders zal ze dat gewoon niet zijn. Het feit dat de burgers de kandidaten voor de voorzitter van de Europese Commissie vóór de verkiezingen kennen, is een belangrijke stap in de goede richting", zo zei de rapporteur van het Parlement Esteban González Pons (EPP, ES).

Achtergrond

De voorgestelde wijzigingen van het interinstitutioneel akkoord zijn het resultaat van onderhandelingen tussen de Conferentie van voorzitters van het Parlement (voorzitter en fractievoorzitters) en de Commissie. Zij zijn op 23 januari 2018 door de Commissie constitutionele zaken i goedgekeurd.

Meer informatie

Krachtens het Verdrag van Lissabon moet de Europese Raad i met gekwalificeerde meerderheid van stemmen een voorzitter van de Commissie voordragen ter goedkeuring door het Europees Parlement, rekening houdend met de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement.

De zogenaamde lead candidate - of Spitzenkandidat-procedure wordt echter niet genoemd in het EU-verdrag. Toen het in 2014 voor het eerst werd gebruikt, was het vooral een overeenkomst tussen de EU-leiders in de Europese Raad, het Europees Parlement en Europese politieke partijen over de interpretatie van de formulering in de Verdragen.

De Spitzenkandidaten-procedure draagt het voorzitterschap van de Commissie over aan de lead candidate van de Europese politieke partij die de meeste zetels in het Europees Parlement wint. Dit was het geval in 2014, toen de belangrijkste kandidaat van de Europese Volkspartij i, Jean-Claude Juncker i, tot voorzitter van de Commissie werd benoemd. Een Europese politieke partij is een partij die op Europees niveau opereert en bestaat uit nationale partijen uit de lidstaten.

Voorafgaand aan de Europese verkiezingen van 2014 hebben vijf Europese politieke partijen Spitzenkandidaten benoemd.