Top EU-Oekraïne: Oekraïense hervormingen met steun van EU werpen vruchten af

Vandaag heeft de negentiende topontmoeting tussen de EU en Oekraïne plaatsgevonden in Kiev, op het moment dat het ratificatieproces van de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne is afgerond en Oekraïense burgers sinds juni zonder visum naar het Schengengebied i kunnen reizen.

De Europese Unie werd vertegenwoordigd door de voorzitter van de Europese Commissie i, Jean-Claude Juncker i en de voorzitter van de Europese Raad i, Donald Tusk i. Oekraïne werd vertegenwoordigd door zijn president, Petro Porosjenko i. Namens de Europese Commissie woonden ook vicevoorzitter Valdis Dombrovskis i en de commissarissen Johannes Hahn i en Cecilia Malmström i de top bij.

Tijdens de gezamenlijke persconferentie zei Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie: "De afgelopen drie jaar zijn meer stappen gezet dan in de twintig jaar daarvoor. Oekraïne mag trots zijn op wat het heeft bereikt."

De EU en Oekraïne: samen staan we sterker

Sinds de laatste topontmoeting, die in november 2016 in Brussel plaatsvond, is aanzienlijke vooruitgang geboekt, die tot positieve veranderingen voor Oekraïense en EU-burgers heeft geleid.

Nu de ratificatie van de associatieovereenkomst, inclusief de diepe en brede vrijhandelsruimte, twee dagen geleden is voltooid, zal de overeenkomst op 1 september 2017 volledig in werking treden. De associatieovereenkomst verschaft een blauwdruk voor het ambitieuze hervormingsparcours van Oekraïne en bevordert de handel en investeringen tussen de Europese Unie en Oekraïne. De diepe en vrije vrijhandelsruimte is nu meer dan een jaar voorlopig van toepassing en de handel is sindsdien met 10% gestegen, waarmee de EU haar positie als belangrijkste handelspartner van Oekraïne verstevigt. De leiders verheugden zich over het politieke akkoord om autonome handelsmaatregelen voor Oekraïne toe te kennen om de bilaterale handel te stimuleren door verdere afschaffing van tarieven en douaneheffingen op landbouw- en industrieproducten.

De topontmoeting in Kiev vond plaats één maand en twee dagen na de historische afschaffing van de visumplicht voor Oekraïners die naar het Schengengebied willen reizen en die beschikken over een biometrisch paspoort. Nu de visumvrije regeling van kracht is en Oekraïne streeft naar verdere uitvoering van het actieplan voor visumliberalisering, krijgen Europese en Oekraïense burgers de kans om meer met elkaar in contact te treden, wat onze bevolkingen dichter bij elkaar zal brengen. Gedurende de eerste maand bezochten 92 000 Oekraïners het Schengengebied volgens de nieuwe voorwaarden.

De leiders evalueerden de stand van zaken met betrekking tot de ambitieuze hervormingsinspanningen van Oekraïne. De Oekraïense autoriteiten hebben op veel terreinen grootschalige en ongekende hervormingen ondernomen, onder andere op het gebied van:

• - 

  decentralisatie
• - 

  de openbare omroep
• - 

  corruptiebestrijding
• - 

  de rechterlijke macht
• - 

  de politie
• - 

  openbaar bestuur
• - 

  beheer van de overheidsfinanciën en overheidsopdrachten
• - 

  handel
• - 

  energie
• - 

  de bancaire sector
• - 

  gezondheidszorg

Deze hervormingen zijn doorgevoerd ondanks de grote veiligheidsproblemen vanwege het conflict in Oost-Oekraïne. Tijdens de top benadrukten de EU-leiders dat deze inspanningen moeten worden volgehouden en dat de uitvoering op cruciale gebieden zoals corruptiebestrijding moet worden versterkt. Er moet een nieuwe impuls worden gegeven aan de versterking van het functioneren en de onafhankelijkheid van de instellingen voor corruptiebestrijding, zoals het nationale anti-corruptiebureau, de afschaffing van de verplichting voor activisten van ngo's die strijden tegen corruptie om opgave te doen van hun vermogensbestanddelen, de oprichting van een hooggerechtshof voor corruptiezaken en de waarborging van de onafhankelijkheid van de rechters van het Hooggerechtshof. De top bood de EU en Oekraïne de mogelijkheid om prioriteiten voor verdere hervormingen voor de komende maanden en jaren vast te stellen. President Porosjenko schetste zijn Strategie 2020 en het Actieplan 2017-2020 van de regering. Beide partijen zijn het erover eens dat de hervormingen verder moeten worden versneld en dat de uitvoering moet worden volgehouden.

De EU verstrekt voor een recordbedrag aan steun aan Oekraïne in verband met diens hervormingsinspanningen. Tijdens de top werd aangekondigd dat voor € 200 miljoen aan prioritaire programma's voor 2017 wordt voorbereid voor de gebieden in Oost-Oekraïne die door het conflict worden getroffen, programma's op het gebied van energiezuinigheid, inclusief bijdragen aan het door Oekraïne ingestelde Energiezuinigheidsfonds, het beheer van de overheidsfinanciën; steun voor cruciale hervormingen en de uitvoering van de associatieovereenkomst/vrijhandelsruimte via een faciliteit voor technische samenwerking. Het nieuwe externe investeringsplan van de EU biedt ook aanvullende financieringsmogelijkheden voor Oekraïne.

In april is de tweede tranche uitgekeerd van de macro-financiële bijstand van de EU, voor een bedrag van € 600 miljoen. Nu dringen de EU-leiders er bij de Oekraïense autoriteiten op aan snel werk te maken van alle resterende structurele hervormingsmaatregelen in verband hiermee, dat wil zeggen alle verbintenissen inzake corruptiebestrijding, de goedkeuring van wetgeving voor de energie- en de financiële sector, de intrekking van het verbod op uitvoer van hout, afschaffing van de verhoogde uitvoerrechten op schroot, en sociale bijstand en diensten voor binnenlandse ontheemden.

De EU herhaalde haar onverminderde steun voor de eenheid, soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Oekraïne. De Europese Unie veroordeelt de annexatie van de Krim en Sebastopol door de Russische Federatie en erkent deze niet. De leiders pleitten opnieuw voor volledige uitvoering van de akkoorden van Minsk als basis voor een duurzame en vreedzame oplossing van het conflict in Oost-Oekraïne. Zij bespraken ook de aanhoudende verslechtering van de mensenrechten in de niet door de regering gecontroleerde delen van de regio's Donetsk en Loehansk en de schending van de rechten van mensen die de illegale annexatie niet erkennen, Krim-Tataren, Oekraïners en mensen die tot andere etnische en religieuze groepen behoren.

Meer informatie:

Website van de negentiende top tussen de EU en Oekraïne

Factsheet over de betrekkingen tussen de EU en Oekraïne

Website van de delegatie van de Europese Unie in Oekraïne

Website van de steungroep voor Oekraïne van de Europese Commissie

Handelsbetrekkingen tussen de EU en Oekraïne

IP/17/1989