Schengen: Council recommends prolongation of internal border controls
Op 11 november 2016 nam de Raad i een uitvoeringsbesluit aan met een aanbeveling tot verlenging van het tijdelijk toezicht aan de binnengrenzen in uitzonderlijke omstandigheden.
"Onze uiteindelijke doelstelling is om zo spoedig mogelijk naar Schengen terug te keren. Hoewel we daar nog niet aan toe zijn, is de situatie aan het verbeteren. De verlenging geldt daarom slechts voor drie maanden, en de verslagleggingsverplichtingen zullen verregaander zijn dan in de vorige periode."
Robert Kaliňák, Slowaaks minister van Binnenlandse Zaken en voorzitter van de Raad
Met ingang van de dag van de aanneming dienen Oostenrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen het evenredig binnengrenstoezicht te verlengen gedurende maximaal 3 maanden aan de volgende binnengrenzen:
Oostenrijk aan de landgrenzen met Hongarije en Slovenië;
Duitsland aan de landgrens met Oostenrijk;
Denemarken in de Deense havens met een veerbootverbinding met Duitsland en aan de landgrens met Duitsland;
Zweden in bepaalde havens in de politieregio's Zuid en West en aan de Öresundbrug (Sontbrug);
Noorwegen in de Noorse havens met een veerbootverbinding met Denemarken, Duitsland en Zweden.
Alvorens het toezicht te verlengen, zouden de betrokken lidstaten met de relevante lidstaat of lidstaten van gedachten moeten wisselen om te garanderen dat het binnengrenstoezicht alleen plaatsvindt waar dat noodzakelijk en evenredig wordt geacht. Zij moeten er tevens voor zorgen dat het toezicht aan de binnengrenzen slechts wordt uitgevoerd als laatste redmiddel, wanneer andere alternatieve maatregelen niet hetzelfde effect sorteren.
De betrokken lidstaten zouden de andere lidstaten, het Europees Parlement en de Commissie hiervan in kennis moeten stellen.
Het grenstoezicht dient gericht te zijn en dient wat betreft toepassingsgebied, frequentie, locatie en tijd te worden beperkt tot wat in verband met de secundaire bewegingen van irreguliere migranten strikt noodzakelijk is om ernstige bedreigingen aan te pakken en de openbare orde en de binnenlandse veiligheid te waarborgen.
De lidstaten die dit toezicht uitvoeren, moeten elke week nagaan of het nog steeds noodzakelijk is, het afstemmen op het niveau van de dreiging, en het waar passend geleidelijk afschaffen. Zij dienen elke maand verslag uit te brengen aan de Commissie.
Achtergrond
Het Schengenevaluatiemechanisme, dat in oktober 2013 werd ingesteld bij Verordening 1053/2013 van de Raad, bepaalt dat moet worden nagegaan hoe lidstaten de Schengenregels toepassen, met name via evaluatiebezoeken door teams van deskundigen van de Commissie en de lidstaten. Na die al dan niet aangekondigde bezoeken wordt een Schengenevaluatieverslag opgesteld en goedgekeurd door de Schengenevaluatiecommissie met deskundigen van de lidstaten. Indien het verslag melding maakt van tekortkomingen op het geëvalueerde onderdeel van het Schengenacquis, formuleert de Commissie aanbevelingen om die tekortkomingen weg te werken, en zendt zij deze ter aanneming toe aan de Raad.
Op 2 februari 2016 nam de Commissie het Schengenevaluatieverslag over Griekenland aan, en diende zij bij de Raad een aanbeveling in om specifieke tekortkomingen op het gebied van het buitengrensbeheer aan te pakken. Op 12 februari 2016 nam de Raad deze aanbeveling aan en stelde hij Griekenland voor corrigerende maatregelen te treffen om de tekortkomingen aan te pakken.
Indien 3 maanden na de aanneming van de aanbeveling van de Raad blijkt dat er ernstige problemen blijven bestaan en dat de getroffen maatregelen ontoereikend zijn, kan de Commissie de procedure van artikel 29 van de Schengengrenscode inleiden.
Krachtens dat artikel kan de Commissie een aanbeveling voorstellen, die vervolgens met gekwalificeerde meerderheid van stemmen in de Raad dient te worden aangenomen, om aan alle of aan bepaalde punten van de grens van een of meer lidstaten opnieuw toezicht in te voeren, als uiterste middel. Deze controles kunnen worden ingevoerd voor maximaal 6 maanden. Zij kunnen worden verlengd met aanvullende perioden van 6 maanden gedurende maximaal 2 jaar.
Hoewel Griekenland aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt, is het niet gelukt om alle bij de evaluatie vastgestelde ernstige tekortkomingen binnen de termijn van 3 maanden adequaat en grondig aan te pakken. Daarom besloot de Commissie op 4 mei 2016 dat de voorwaarden voor de toepassing van artikel 29 van de Schengengrenscode vervuld waren, en diende zij bij de Raad een aanbeveling in.
Op 12 mei 2016 beval de Raad 5 Schengenstaten (Oostenrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen) aan evenredig tijdelijk grenstoezicht te handhaven gedurende een periode van maximaal 6 maanden, om de ernstige bedreiging aan te pakken en de openbare orde en de binnenlandse veiligheid te waarborgen, in verband met de secundaire bewegingen van irreguliere migranten.
Gelet op de huidige onzekere situatie in Griekenland en de nog overblijvende druk in de lidstaten die het meest door de secundaire bewegingen zijn getroffen, diende de Commissie op 26 oktober 2016 een voorstel in waarin zij de vijf Schengenstaten aanbeveelt het tijdelijke binnengrenstoezicht te verlengen voor een periode van maximaal drie maanden.
Document: Het besluit tot vaststelling van een aanbeveling ter verlenging van het tijdelijke toezicht aan de binnengrenzen zal binnenkort beschikbaar zijn.
Nota A-punt en verklaringen van Griekenland en Hongarije
Schengen Evaluation Mechanism (Regulation 1053/2013)
De buitengrenzen van de EU versterken