Middagprogramma plenaire COSAC over rechtsstatelijkheid en parlementaire democratie
In de eerste sessie in de middag lag de focus op de bescherming van de rechtsstatelijkheid binnen de Europese Unie i. De sessie werd ingeleid door Murray Hunt, visiting professor aan de Universiteit van Oxford. Centrale vraag die hij stelde, is wat de rol van nationale parlementen daarin is. “Waarom zouden parlementen een rol moeten hebben in het beschermen en realiseren van rechtsstatelijkheid? Wat hebben parlementen tot nu toe gedaan om zo’n rol te verwerven? En hoe kunnen ze die rol in de toekomst versterken?”
Aansluitend vond er onder zijn leiding een paneldiscussie over dit onderwerp plaats. Pieter van Dijk i, voormalig lid van de Commissie van Venetië i, en Europarlementariër Sophie in ’t Veld i gingen met elkaar in gesprek over de rechtsstatelijkheid en democratie, en de huidige ontwikkelingen daaromtrent in Europa. Van Dijk: “We hoeven het niet overal over eens te zijn, maar het is belangrijk dat er overeenstemming is over de voornaamste principes en regels met betrekking tot rechtsstatelijkheid.”
In ’t Veld voegde daaraan toe dat er niet alleen consensus moet zijn over die principes en regels, maar ook over hoe je die in de praktijk toepast. “In het Europees Parlement i worden we geconfronteerd met hele praktische uitdagingen - bijvoorbeeld op het terrein van handelsrelaties of asiel. Het zou goed zijn als we een gemeenschappelijk raamwerk voor rechtsstatelijkheid ontwikkelen, want het is niet alleen een nationale zaak. Parlementariërs moeten hun mogelijkheden aanwenden en hun verantwoordelijkheden nemen om tot zo’n gemeenschappelijk raamwerk te komen. Voor onze waarden moeten we staan.”
De sessie werd afgesloten door Eurocommissaris i Frans Timmermans i. Hij ging in op de spanning die wordt ervaren tussen democratie en rechtsstatelijkheid. Timmermans: “Democratie, respect voor mensenrechten en rechtsstatelijkheid; je kunt niet stellen dat het één belangrijker is dan het ander. Zij zijn allemaal nodig. Voor het functioneren van de EU is eenduidige toepassing van het Europees recht i essentieel” .
De tweede sessie van de middag richtte zich op parlementaire diplomatie en het uitwisselen van ervaringen en best practices. Jan Wouters, onderzoeker aan de Universiteit Leuven op het gebied van interparlementaire samenwerking en parlementaire diplomatie, introduceerde de sessie. In zijn openingswoord ging hij in op het belang van parlementaire diplomatie: “Parlementaire diplomatie in de 21e eeuw is van groot belang, omdat nationaal en internationaal beleid steeds meer door elkaar heen zijn gaan lopen. Parlementaire diplomatie kan het wederzijds begrip versterken, de parlementaire controlefunctie verbeteren en de democratische legitimiteit van EU instituties versterken. Parlementaire diplomatie vraagt om samenwerking en transparantie.”
Vervolgens ging een panel van drie parlementariërs met elkaar in discussie. Waarom zouden parlementen een diplomatieke rol voor zichzelf ontwikkelen en wat zijn de uitdagingen om een echte parlementaire diplomatie te hebben? Trends, situaties uit de dagelijkse praktijk en randvoorwaarden werden besproken, in interactie met de zaal. Opgemerkt werd dat parlementaire diplomatie, ten onrechte, weinig besproken wordt.
Na afloop van de plenaire sessies kwamen de COSAC voorzitters uit elk land bijeen om te spreken over de concept contributies die tijdens de tweede dag van de plenaire COSAC aan de orde zullen komen.
Vooruitblik dag 2 plenaire COSAC
Op de tweede dag van de plenaire COSAC vindt er onder andere een sessie plaats met lid van de Europese Rekenkamer i Alex Brenninkmeijer i. Later in de ochtend wordt er door de parlementariërs gesproken over het migratievraagstuk. De plenaire COSAC zal worden afgesloten met het aannemen van de contributies.