Bedrijven en mensenrechten: een Europese routekaart?

Met dank overgenomen van Nederlands voorzitterschap Europese Unie 1e helft 2016 (EU2016NL) i, gepubliceerd op woensdag 11 mei 2016, 14:53.

Vandaag vond in Amsterdam een belangrijke conferentie plaats om de Europese agenda op het gebied van bedrijven en mensenrechten te versterken. Voor de organisatie ervan sloegen het ministerie van Buitenlandse Zaken en het Europese maatschappelijk middenveld de handen ineen. De conferentie vond plaats in het Europagebouw, het hoofdkwartier van het Nederlandse voorzitterschap.

Fotograaf: Baiwir Fotografie

In 2011 onderschreef de VN-Mensenrechtenraad unaniem de richtsnoeren voor bedrijven en mensenrechten van de Verenigde Naties i. Vijf jaar na deze mijlpaal is er al veel vooruitgang geboekt door regeringen en ondernemingen. Toch blijven mensenrechtenschendingen door het bedrijfsleven een serieus probleem.

Internationale game changer

De EU kán een internationale game changer worden wanneer het gaat om bedrijven en mensenrechten. Europa heeft ook een specifieke verantwoordelijkheid omdat er zeer veel Europese ondernemingen betrokken zijn bij mondiale waardeketens. De gastheren van de conferentie pleiten nu gezamenlijk voor een ambitieus vervolg op de Mededeling van de Europese Commissie i over maatschappelijk verantwoord ondernemen 2011-2014. Het nieuwe plan moet gebaseerd zijn op een multistakeholderbenadering en moet zorgen voor een gemakkelijker toegang tot rechtsmiddelen.

#EU4HumanRights

Voor Nederland vormt deze conferentie onderdeel van het #EU4HumanRights-initiatief dat gelanceerd werd door Federica Mogherini i, de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken. Het initiatief is bedoeld om het werk van de EU en haar lidstaten bij het bevorderen van de mensenrechten te versterken. Binnen het mensenrechtenbeleid van minister Koenders van Buitenlandse Zaken is empowerment van het maatschappelijk middenveld en mensenrechtenverdedigers een belangrijke prioriteit.

“Ngo’s worden wereldwijd steeds vaker bedreigd, ook organisaties die strijden tegen mensenrechtenschendingen door bedrijven. Daarom ben ik er trots op dat we deze conferentie samen met het maatschappelijk middenveld hebben georganiseerd”, aldus minister Koenders. “De sterke deelname van het bedrijfsleven aan dit evenement is eveneens van cruciaal belang. We moeten met alle stakeholders samenwerken om mensenrechtenschendingen te voorkomen. En wanneer deze dan toch plaatsvinden, dan moeten de slachtoffers toegang hebben tot rechtsmiddelen. Nederland ziet graag dat de EU het goede voorbeeld geeft.”

Samenhangende strategie

De conferentie bouwt voort op de agenda voor hulp en handel die door minister Ploumen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking wordt uitgedragen. Nederland wil een samenhangende strategie ontwikkelen om problemen in de mondiale waardeketens aan te pakken, zoals kinderarbeid, uitbuiting van werknemers en andere mensenrechtenschendingen. Deze doelstelling sluit ook aan op de Agenda voor Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties.

Meer informatie is te vinden in de conclusies van de conferentie die als bijlage zijn toegevoegd. Deze conclusies zijn gezamenlijk opgesteld door het ministerie van Buitenlandse Zaken, het MVO Platform, de European Coalition for Corporate Justice en het Europese netwerk van nationale mensenrechteninstituten.