Aanpak van de vluchtelingencrisis: Commissie doet verslag over uitvoering van verklaring EU-Turkije

Aanpak van de vluchtelingencrisis: Commissie doet verslag over uitvoering van verklaring EU-Turkije

Uit een verslag dat de Commissie vandaag bekend heeft gemaakt, blijkt dat goede vooruitgang wordt geboekt bij de uitvoering van de verklaring van de EU en Turkije. Maar om dat zo te houden, moeten de partijen zich blijven inspannen en engageren, en moet de terugkeer en hervestiging van migranten duurzaam verlopen. Het meeste werk moet immers nog gebeuren. Op 18 maart sloten de Europese staatshoofden en regeringsleiders en Turkije een akkoord om een einde te maken aan de irreguliere migratie vanuit Turkije naar de EU en vluchtingen in de Unie legaal te hervestigen. Die nieuwe aanpak begint resultaten op te leveren. Het aantal mensen dat illegaal de Egeïsche Zee oversteekt van Turkije naar Griekenland, is sterk gedaald. Het vandaag gepresenteerde rapport bevat ook een verslag over de uitvoering van het gezamenlijk actieplan van de EU en Turkije van 29 november 2015.

Frans Timmermans i, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie i: "Onze samenwerking met Turkije levert een eerste resultaat op: mensen worden zich er stilaan van bewust dat het geen goed idee is om een beroep te doen op smokkelaars. De voorbije drie weken is het aantal irreguliere aankomsten sterk gedaald. We moeten nu zorgen voor een legale hervestiging van mensen die bescherming nodig hebben. Hoewel we goed zijn gestart, moet de Commissie zich blijven inzetten voor de volledige en tijdige uitvoering van alle onderdelen van de verklaring EU-Turkije, zoals de opvang van Syrische vluchtelingen in Turkije, de visumliberalisering en de naleving van Europese en internationale wetten."

Uit het verslag blijkt dat de Griekse en Turkse autoriteiten, de Commissie, de lidstaten en de agentschappen van de EU sinds 18 maart goed hebben samengewerkt om vooruitgang te boeken bij de uitvoering van de verklaring.

• - 

  Op 4 april werden de eerste irreguliere migranten naar Turkije teruggebracht. Van de irreguliere migranten die na 20 maart via Turkije in Griekenland waren aangekomen, zijn er tot nu toe in het kader van de verklaring 325 naar Turkije teruggebracht. Griekenland en Turkije hebben een aantal wetswijzigingen doorgevoerd om te voldoen aan de Europese en internationale regels. Op de Griekse eilanden zijn 318 begeleidingsofficieren en 21 overname-experts van Frontex aan het werk om de terugkeer te ondersteunen. Er zijn ook 25 Turkse verbindingsofficieren ingezet in kritieke gebieden in Griekenland en vijf Griekse verbindingsofficieren in de aankomstplaatsen in Turkije.
• - 

  De eerste hervestigingen vanuit Turkije op basis van de verklaring vonden plaats op 4 en 5 april. Tot nu toe zijn volgens de 1:1-regeling 103 Syrische vluchtelingen in de EU hervestigd. De operationele standaardprocedures voor hervestiging zijn opgesteld in nauwe samenwerking tussen de Commissie, de lidstaten, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO), het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR) en Turkije, en moeten nu worden afgewerkt.
• - 

  Griekenland heeft versnelde procedures ingevoerd voor alle stadia van een asielaanvraag, van het eerste gesprek tot het indienen van beroep. Op de eilanden zijn Griekse functionarissen en politieagenten aan het werk volgens de voorschriften van de richtlijn asielprocedures. EASO heeft 60 asielambtenaren en 67 tolken naar de Griekse eilanden gestuurd om de verwerking van asielaanvragen te ondersteunen.
• - 

  Op 4 mei maakt de Commissie haar derde voortgangsverslag over visumliberalisering in Turkije bekend, en als het land de nodige maatregelen neemt om aan de resterende criteria te voldoen, zal bij het verslag een wetsvoorstel worden gevoegd om Turkije op de lijst van visumvrije landen te plaatsen.
• - 

  In Turkije worden versneld plannen gemaakt en projecten voorbereid in het kader van de faciliteit voor vluchtelingen. Behalve de 1 miljard € uit de EU-begroting hebben 16 lidstaten hun bijdragecertificaten ingediend, goed voor 1,61 miljard € van de beloofde 2 miljard € voor de periode 2016-2017. Op 4 maart zijn de eerste contracten in het kader van de faciliteit ondertekend, goed voor 77 miljoen €. De eerste betalingen zijn verricht op 18 maart.

  Na deze goede start moet het tempo in de volgende fasen worden opgevoerd. De Commissie zal zich ten volle blijven inzetten bij de uitvoering van alle onderdelen van de verklaring. De lidstaten moeten hun steun aan Griekenland opvoeren. Er is vooral bijzondere aandacht nodig voor kinderen en kwetsbare groepen. Er moeten meer financiële middelen en opvangplaatsen ter beschikking worden gesteld voor hervestigingen, herplaatsingen en steun aan de EU-agentschappen. Lidstaten die nog geen bijdragecertificaat voor de faciliteit voor vluchtelingen in Turkije hebben ingediend, moeten dat nu snel doen.

  Ook Turkije moet zich blijven inspannen om, onder meer via de faciliteit, steun te verlenen aan diegenen die internationale bescherming het hardst nodig hebben. Turkije moet ook de nodige maatregelen nemen om eind april te voldoen aan de resterende criteria voor visumliberalisering, zodat de visumverplichting voor Turkse onderdanen uiterlijk eind juni kan worden opgeheven.

  De Commissie maakt begin juni haar tweede verslag over de uitvoering van de verklaring EU-Turkije bekend.

Achtergrond

In overeenstemming met de verklaring van de EU en Turkije moeten alle nieuwe irreguliere migranten en asielzoekers die na 20 maart 2016 vanuit Turkije op de Griekse eilanden aankomen en van wie de asielaanvraag niet-ontvankelijk wordt verklaard, worden teruggebracht naar Turkije. Het gaat om een tijdelijke en uitzonderlijke maatregel om een einde te maken aan het menselijk leed en om duidelijk te maken dat een beroep doen op mensensmokkelaars geen goede oplossing is.

Overeenkomstig de verklaring wordt voor elke Syrische vluchteling die vanaf de Griekse eilanden wordt teruggebracht naar Turkije, er een vanuit Turkije hervestigd in de EU. Migranten die de EU nog niet zijn binnengekomen of dat niet geprobeerd hebben, krijgen binnen het kader van de bestaande verbintenissen voorrang.

De uitvoering van de verklaring vraagt enorme inspanningen van alle betrokkenen, vooral van Griekenland. Griekenland en Turkije zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het akkoord. Hun autoriteiten moeten het juridische en operationele werk uitvoeren en ervoor zorgen dat de Europese en internationale wetten in alle fasen van de procedure worden gerespecteerd. De Commissie heeft nauw met de Griekse en Turkse autoriteiten samengewerkt om de praktische, logistieke en personele aspecten van de operatie te verbeteren en ervoor te zorgen dat de terugkeer soepel verloopt. Ze staat Griekenland bij met advies, kennis en steun uit de EU-begroting. Voorzitter Juncker heeft onmiddellijk een EU-coördinator aangewezen en het Commissieteam in Griekenland versterkt. De EU-coördinator is verantwoordelijk voor de coördinatie van de steun die de Commissie, de EU-agentschappen en de lidstaten aan Griekenland verlenen. Hij coördineert ook de andere acties van de lidstaten bij de uitvoering van het hervestigingsprogramma vanuit Turkije.

Meer informatie

Mededeling: Eerste verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de verklaring van de EU en Turkije

Bijlage

MEMO: Uitvoering van de verklaring EU-Turkije - Vragen en antwoorden

FACTSHEET: Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije

FACTSHEET: Aanpak van de vluchtelingencrisis: financiële steun van de EU aan Griekenland

Operationele uitvoering van de overeenkomst EU-Turkije: Verbintenissen en inzet van de lidstaten voor Frontex- en EASO-operaties - terugkeer en hervestiging

Verklaring EU-Turkije van 18 maart

Actieplan EU-Turkije van 15 oktober, in werking sinds 29 november

Aanwijzing van de EU-coördinator

Europese migratieagenda

IP/16/1444