Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van de EU met Turkije, 29/11/2015 - Verklaring EU-Turkije
De leiders van de Europese Unie i hebben vandaag in Brussel hun Turkse collega ontmoet. Turkije is sinds 1999 een kandidaat-lidstaat en voert sinds 2005 toetredingsonderhandelingen.
Turkije en de EU hebben gesproken over het belang van het overwinnen van de gezamenlijke uitdagingen die voor ons liggen. Overeenkomstig de conclusies van de Europese Raad i van 15 oktober waren zij het erover eens dat het toetredingsproces nieuw leven moet worden ingeblazen. Zij hebben de vaste wil hun bestaande banden en solidariteit verder uit te bouwen en resultaatgerichte maatregelen te nemen om hun gezamenlijke toekomst voor te bereiden. Zij zijn vastbesloten in onderlinge samenspraak de bestaande risico's en bedreigingen het hoofd te bieden en te overwinnen om het Europese project te versterken. Herinnerend aan de slotverklaring van de voorbije G20 i in Antalya, en aan resolutie 2249 van de VN‑Veiligheidsraad, herhalen Turkije en de EU dat terrorismebestrijding een prioriteit blijft.
Derhalve is overeengekomen dat een gestructureerde en frequentere dialoog op hoog niveau nodig is om het enorme potentieel van de betrekkingen tussen Turkije en de EU, dat nog niet ten volle is benut, aan te boren. In dit kader zijn beide partijen overeengekomen om in een passende configuratie twee keer per jaar een periodieke top te houden. Periodieke toppen bieden een platform om de ontwikkeling van de betrekkingen tussen Turkije en de EU te evalueren en internationale vraagstukken te bespreken. Periodieke besprekingen en samenwerking op het vlak van buitenlands en veiligheidsbeleid moeten worden uitgebreid, onder meer wat betreft terrorismebestrijding, tegen de achtergrond van ernstige veiligheidsuitdagingen, met name de toenemende dreiging van het terrorisme in al zijn vormen en uitingen. De twee partijen hebben in dit verband besloten om regelmatige uitgebreide vergaderingen te houden in het kader van een politieke dialoog op het niveau van de ministers/hoge vertegenwoordiger/leden van de Commissie. Deze vergaderingen zullen een aanvulling op de periodieke zittingen van de Associatieraad vormen. Over de belangrijkste thematische kwesties dient eveneens een dialoog op hoog niveau te worden gevoerd.
Beide partijen waren ingenomen met de aankondiging dat de intergouvernementele conferentie voor de opening van hoofdstuk 17 op 14 december 2015 zal worden gehouden. Daarnaast namen zij nota van de inzet van de Europese Commissie om in het eerste kwartaal van 2016 de voorbereidende werkzaamheden te voltooien voor de opening van een aantal hoofdstukken, waarbij het standpunt van de lidstaten onverlet blijft. Nadien kunnen ook voorbereidende werkzaamheden over andere hoofdstukken beginnen.
De EU toonde haar waardering voor de toezegging van Turkije om sneller aan de ijkpunten van het visumstappenplan te voldoen ten aanzien van alle deelnemende lidstaten. De Europese Commissie zal uiterlijk begin maart 2016 het tweede voortgangsverslag over de Turkse implementatie van het stappenplan voor visumliberalisering indienen. Beide partijen zijn het erover eens dat de overnameovereenkomst tussen de EU en Turkije in juni 2016 volledig in werking zal treden, teneinde de Commissie in staat te stellen in het najaar van 2016 haar derde voortgangsverslag in te dienen, met het oog op de voltooiing van het proces van visumliberalisering, dat wil zeggen dat de visumvereisten voor Turkse burgers in de Schengenzone i uiterlijk in oktober 2016 zullen worden opgeheven mits de eisen van het stappenplan zijn vervuld.
De EU zal in Turkije onmiddellijke, continue humanitaire bijstand verlenen. Zij zal tevens haar algemene financiële steun aanzienlijk uitbreiden. De Commissie heeft voor Turkije een vluchtelingenfaciliteit opgezet om de gefinancierde maatregelen te coördineren en te stroomlijnen, teneinde efficiënte en aanvullende steun te verlenen aan Syriërs die tijdelijke bescherming genieten, en aan gastgemeenschappen in Turkije. De EU is vastbesloten een initieel bedrag van 3 miljard EUR aan extra middelen ter beschikking te stellen. De behoefte aan en de aard van deze financiering zal in het licht van de ontwikkelingen opnieuw worden bezien. Aangezien Turkije meer dan 2,2 miljoen Syriërs opvangt en al 8 miljard US dollar heeft uitgegeven, heeft de EU aldus het belang van lastenverdeling in het kader van de samenwerking tussen Turkije en de EU onderstreept. In dit verband benadrukten zij de bijdrage van de hervestigingsregelingen en programma's, zowel die van de lidstaten als de bestaande van de EU.
Turkije en de EU hebben besloten het gezamenlijk actieplan dat op 15 oktober 2015 voorlopig ad referendum is overeengekomen, in werking te stellen en hun samenwerking inzake steun voor Syriërs die tijdelijke bescherming genieten en inzake migratiebeheersing op te voeren teneinde de door de situatie in Syrië ontstane crisis te bezweren. Met name met betrekking tot het indammen van de instroom van irreguliere migranten moeten er resultaten worden geboekt. De EU en Turkije zijn overeengekomen het gezamenlijk actieplan dat de migratiestromen in goede banen moet leiden en de irreguliere migratie moet helpen in te dammen, ten uitvoer te leggen. Dientengevolge zullen beide partijen, zoals overeengekomen en met onmiddellijke ingang, hun actieve samenwerking opvoeren inzake migranten die geen internationale bescherming behoeven, het voorkomen van reizen naar Turkije en de EU, het waarborgen van de toepassing van de vastgelegde bilaterale overnamebepalingen en het prompt terugsturen van migranten die geen internationale bescherming behoeven naar hun land van herkomst. Zij hebben tevens hun waardering getoond voor het voornemen van Turkije om onmiddellijk maatregelen te treffen ter verbetering van de sociaal-economische situatie van de Syriërs die tijdelijke bescherming genieten. Beide partijen hebben hun gedeelde vaste voornemen onderstreept om doortastende en snelle maatregelen te treffen om de strijd tegen criminele smokkelnetwerken op te voeren.
Zoals in de conclusies van de Europese Raad over uitbreiding van december 2014 is vermeld, zijn Turkije en de EU bezig met het opzetten van een mechanisme van economische dialoog op hoog niveau, dat zal bijdragen aan de verdere uitbreiding van de economische betrekkingen en een platform zal creëren om het bedrijfsleven samen te brengen. Zij hebben een akkoord bereikt om dat mechanisme in het eerste kwartaal van 2016 van start te doen gaan.
Zij waren ingenomen met het opzetten van een energiedialoog op hoog niveau en een strategische energiesamenwerking, die op 16 maart 2015 in Ankara waren gelanceerd. Een regelmatige uitwisseling van informatie over energiesamenwerking op mondiaal en regionaal niveau zal beide partijen ten goede komen. Zij kwamen overeen de tweede vergadering in dit kader in het eerste kwartaal van 2016 te houden.
Zij namen nota van de voorbereidende stappen ter modernisering van de douane-unie. Na voltooiing van de voorbereidende werkzaamheden van beide partijen zullen de formele onderhandelingen mogelijkerwijs op het einde van 2016 van start gaan.
Met al deze elementen moet tegelijkertijd progressie worden gemaakt, en er moet nauw op worden toegezien. Turkije en de EU zijn vastbesloten over de volle breedte van hun feitelijke agenda gezamenlijk vooruitgang te boeken om ervoor te zorgen dat deze nieuwe impuls concrete resultaten oplevert.