Opmerkingen van voorzitter Donald Tusk na de eerste werksessie van de Europese Raad
De eerste dag van onze voorjaarsbijeenkomst zit er op. Onze vergadering begon met een minuut stilte voor de slachtoffers van de gruwelijke aanslag van gisteren in Tunis. Het doden van onschuldige toeristen - onder wie heel wat Europese burgers - in het Bardomuseum is een voorbeeld van hoe militant terrorisme een bedreiging vormt voor mensen overal ter wereld.
Vandaag kwamen de leiders overeen een energie-unie op te bouwen en werden daartoe de eerste lijnen uitgezet. De Europese Unie i zal de connectie van nationale pijpleidingen en elektriciteitsnetten bespoedigen. Ons overleg ging dit keer vooral over energiezekerheid. De Europese Unie hangt steeds meer af van gas van externe leveranciers. Wanneer dat gas wordt ingevoerd uit verschillende bronnen en de contracten flexibel zijn, zijn er geen problemen. De meeste bilaterale contracten met onze belangrijkste leverancier, Rusland, zijn echter op lange termijn gesloten - soms meer dan 20 jaar. Dat kan tot ongezonde situaties leiden, zowel voor onze veiligheid als voor onze markt. Een gascontract moet over de economie, over zakendoen gaan, en mag niet als politiek wapen worden ingezet.
De Europese leiders besloten dat alle gascontracten - tussen overheden of bedrijven - in overeenstemming moeten zijn met het EU-recht i, transparanter moeten zijn en geen negatieve gevolgen mogen hebben voor de energiezekerheid van Europa i. De exacte details zullen weldra door de Commissie in ontwerpwetgeving worden gegoten. Wij kwamen overeen dat zal worden bekeken op welke manier Europese ondernemingen zich op vrijwillige basis kunnen aansluiten bij de aankoop van aardgas van externe leveranciers. Er zal ook worden onderzocht hoe strategische partnerschappen kunnen worden aangeknoopt met landen die van toenemend belang zijn voor de productie en de doorvoer van energie.
Ten slotte zullen wij innovatiestrategieën ontwikkelen die de Europese Unie in staat zullen stellen de energie-efficiëntie in belangrijke sectoren te verbeteren en te profiteren van een nieuwe generatie van hernieuwbare energiebronnen. Belangrijk is dat de leiders vandaag ook hebben besloten de Europese klimaatdiplomatie naar een hogere versnelling te schakelen en zich sterk zullen maken voor een succesvolle klimaattop in Parijs in december. De Europese Raad i zal vóór het einde van het jaar terugkomen op het vraagstuk van de energie-unie.
Wij hebben deze avond ook gesproken over Oekraïne en Rusland. De leiders besloten het Europese sanctieregime af te stemmen op de uitvoering van de akkoorden van Minsk waarvoor bondskanselier Merkel en de Franse president Hollande hebben bemiddeld. De Europese Raad kwam overeen dat de duur van de economische sancties duidelijk zal worden gekoppeld aan de volledige uitvoering van de akkoorden van Minsk, rekening houdend met het feit dat zoiets pas eind 2015 is voorzien. De Europese Raad staat ook klaar om, indien nodig, verdere maatregelen te nemen.
De Europese leiders onderstreepten ook dat tegenwicht moet worden geboden tegen de huidige desinformatiecampagne van Rusland over het conflict in Oekraïne. De hoge vertegenwoordiger zal tegen de Europese Raad van juni met een actieplan inzake strategische communicatie komen.
Intussen blijft de Europese Unie bereid steun te verlenen aan het proces van het staakt-het-vuren en positief te reageren op nieuwe vorderingen. Verder zullen we het interne hervormingsprogramma van Oekraïne blijven steunen, ook financieel.
Dit is de laatste bijeenkomst van de Europese leiders vóór de top van het Oostelijk Partnerschap i in Riga op 21 mei. De EU is ten volle gecommitteerd aan het Oostelijk Partnerschap. De leiders waren het erover eens dat de prioriteit nu moet uitgaan naar hulp voor het opbouwen van overheidsinstellingen en het versterken van de rechtsstaat, gebaseerd op de behoeften en voorkeuren van elk land. De inzet van de volgende fase zal met andere woorden het versterken van de democratische instellingen in het oosten zijn.
Tot zover ons werk van deze avond. Morgen bespreken we de Europese economie en zullen we het hebben over de zuidelijke buurlanden, met name Libië en Tunesië.