Wie kannibaliseert nu precies de zorg?

De zorg wordt onbetaalbaar, horen we dagelijks van onze depressieve economen. Onze dure ouderen kannibaliseren onze collectieve uitgaven. Onze uitgaven aan de zorg bedragen 90 miljard euro, roepen de media. Daar moet het mes in, zeggen de eurofielen. Klopt deze bangmakerij? Neuh, maar hoe zit het dan precies met onze zorguitgaven? Allereerst het internationale perspectief:

In de VS is iets vreemds aan de hand, maar als je kijkt naar de ons omringende landen valt Nederland niet echt op. In 2011 zaten we rond de 11% van het Bruto Binnenlands Product vergelijkbaar met Duitsland, België, Frankrijk.

Maar het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt toch dat de zorgkosten 90 miljard euro zijn en 15% van het Bruto Binnenlands Product? Ja, dat stelt zij en hier maken de ‘zorgkosten zijn onbetaalbaar’ stellende economen en politici handig gebruik van. Maar die 90 miljard gaat over meer dan wat we alleen aan zorgkosten besteden. Dat zijn de collectieve uitgaven (premies en belastingen) en de individuele uitgaven (aanvullende verzekeringen). En in deze 90 miljard zitten ook de kosten voor welzijn en kinderopvang opgenomen.

Kijken we naar de collectieve zorgkosten, we nemen de cijfers van de VWS begroting 2015, dan zien we dat de uitgaven voor de zorg (Zvw, Wlz, Wmo2015, Jeugdzorg) 71 miljard euro zijn. Hiervan worden 66 miljard euro collectief opgebracht en 5 miljard zijn eigen bijdragen/eigen risico. Is nog al een verschil met de 90 miljard. Onze collectieve zorgkosten bedragen dus pak ‘m beet 11% van het BBP.

Moeten we ons dan geen zorgen maken? Zeker wel. Onlangs kreeg ik de volgende mail van een collega huisarts: vrouw (87 jaar) gevallen, bekkenfractuur, delirant, moet van spoedeisende hulp naar verpleeghuis op 30 km van woonplaats, man (89) kan haar dan niet of moeizaam bezoeken. Dit alles terwijl er in haar woonplaats zorgkamers leeg staan.

Moeten we ons dan geen zorgen maken? Zeker wel. Onlangs kreeg ik de volgende mail van een collega neuroloog: de stof dimethylfumaraat 240 mg voor de behandeling van psoriasis en MS kost €1,73 per tablet. Nu farmaceut Biogen de stof heeft geregistreerd voor de behandeling van MS en het medicijn Tecfidera op de markt bracht, kost een capsule van 240 mg €20,37 en per 1 oktober zelfs €34,06 (+67%!).

Moeten we ons dan geen zorgen maken? Zeker wel. Uit de Marktscan Zorgverzekeringsmarkt blijkt dat het ‘exploitatieresultaat’ per basisverzekering verzekerde voor de grote 4 zorgverzekeraars in 2013 88 euro bedroeg. Een stijging van 27 euro ten opzichte van 2012.

Het kost ons 1/200 deel van onze totale welvaart om de AWBZ overeind te houden en elke oudere de zorg te geven die wij ook onze ouders zouden willen geven. Doen zou ik zeggen. En laten we de echte kannibalen in de zorg aanpakken.

Deze column verscheen eerder op Medisch Contact