Interne markt: motor van de economie?!
Tijdens het tweede Europacollege van 31 maart betoogt Bart van Riel i dat het Europadebat zou moeten gaan over de interne markt en de Economische en Monetaire Unie i (EMU). Deze vormen namelijk de kern van de Europese Unie. Het is dan ook belangrijk dat mensen begrijpen hoe deze economische constructies in elkaar zitten.
Waarom is de interne markt zo belangrijk? Dit heeft volgens Van Riel te maken met ‘Adam Smiths les 1 van de economie’ noemt: een grotere markt brengt meer specialisatie met zich mee en hierdoor meer welvaart.
De interne markt, de ‘motor van de economie’, is volgens Van Riel echter nog niet voltooid. Er bestaan bijvoorbeeld nog steeds grote verschillen tussen lidstaten wat betreft de elektriciteits- en telecomprijzen. Het is maar de vraag of lidstaten bereid zijn een deel van hun soevereiniteit op te geven om deze zaken op orde te krijgen.
Ook de Economische en Monetaire Unie (EMU) is een belangrijke kracht achter de EU. De EMU is in het leven geroepen omdat een interne markt zich slecht verdraagt met wisselkoersschommelingen en men kapitaal vrij wilde krijgen.
De weeffouten die er oorspronkelijk in de EMU zaten, zijn inmiddels voor een deel hersteld. De afspraken die al bij het Verdrag van Maastricht zijn gemaakt, zijn nu sterker verankerd, waardoor ze ook daadwerkelijk moeten worden nageleefd.
Het is duidelijk dat de interne markt en de EMU veel economische voordelen met zich meebrengen. Sommigen suggereren echter dat het juist economisch voordelig zou zijn om uit de EU te stappen. Dit komt bijvoorbeeld naar voren in een rapport dat Capital Economics recentelijk in opdracht van de PVV uitbracht. Maar volgens Van Riel is deze analyse partieel en onrealistisch: ‘Als Nederland de EU nu verlaat, breekt er een mondiale crisis der crisissen uit’. En omdat de Europese markt geencherry pickingis, zal Nederland ook niet meer van de voordelen kunnen profiteren.
Als laatste wordt de legitimiteit van de EU aangestipt. Hoewel de Unie in wezen democratisch is – het Europees Parlement heeft voldoende macht en laat deze ook gelden – wordt dit vaak niet zo ervaren door burgers.
Wat goed is om te beseffen, is dat de economische voordelen ook politiek gezien positief zijn. Als de EU gehoord wil worden op het wereldtoneel, bijvoorbeeld nu tijdens de Oekraïense crisis, zorgt een sterke economie ervoor dat we heel wat serieuzer worden genomen door andere spelers.
Bekijk nu de Powerpoint van het college.
Bart van Riel werkt als senior beleidsmedewerker bij de SER en is ook docent sociaaleconomische aspecten van Europese integratie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Hij was medeauteur vanDe keuzes van Maastrichtover de politieke en economische achtergronden van de euro.