Apothekersbon met zorgkosten

DEN HAAG (PDC i) - Is gezondheid je eigen zorg? Volgens Henk van Gerven i (zorgwoordvoerder SP in de Tweede Kamer) moet de overheid ook verantwoordelijkheid nemen en haar burgers beschermen tegen die andere, ongezonde burgers van fastfoodketens. Ockje Tellegen i (zorgwoordvoerder VVD in de Tweede Kamer)  vindt dat er genoeg campagnes lopen vanuit de overheid. “Mensen moeten zelf hun afweging maken.” De twee politici debatteerden op vrijdagmiddag 8 november 2013 in de Centrale Bibliotheek over de zorg in Nederland.

Grenzen aan onze solidariteit

Tellegen werpt de vraag op hoe ver onze solidariteit moet reiken. “Als iemand voor de vierde keer een cursus om te stoppen met roken volgt, kun je je afvragen of we dat met zijn allen nog wel moeten vergoeden.” Van Gerven gaat daar tegenin: “Als we van mensen vragen hun eigen kosten te betalen, moet er wel een zekere mate van vrije wil zijn. Roken is een verslaving, geen vrije keuze. Ik vind dat we nooit op basis van gedrag mogen besluiten iets niet te behandelen.”

Leeftijdsgrens

Van de grenzen aan onze solidariteit verschuift het debat richting vragen rondom leeftijdsgrenzen. Vanaf welke leeftijd moet je strenger worden in wat je wel en niet vergoedt aan behandelingen? Van Gerven: “Ik denk dat het onmogelijk is om een goede grens aan te geven omdat er steeds verschuiving plaatsvindt in wat er mogelijk is. 23 jaar geleden werd er voorgesteld om openhartoperaties boven de 55 niet meer uit te voeren. Dat zou nu ondenkbaar zijn. De beslissing moet liggen in de spreekkamer. Wat de betrokkene zelf wil is het belangrijkste.”

Verzekeraars

Debatleider Kars Veling i vraagt de sprekers of het wel zo simpel ligt dat alles in de spreekkamer kan worden besloten. Moeten er geen afspraken worden gemaakt met verzekeraars? Wat wordt nog wel vergoed vanaf welke leeftijd en wat niet? Maar op dit punt blijken de sprekers het roerend eens. Tellegen: “Kosten en leeftijd mogen nooit een afweging zijn om nog behandeld te kunnen worden. Wat de patiënt wil en kan, moet leidend zijn.”

Stijging zorgkosten

Bovendien valt het volgens Van Gerven wel mee met de zo gevreesde stijging van de zorgkosten. “De mantra dat de zorg onbetaalbaar wordt is een leugen. Dat is gewoon niet waar. Het kost ons nu 12 procent van ons bruto binnenlands product. De VVD wil dit verlagen naar 11 procent, wij willen het verhogen naar 13 procent.” Volgens Van Gerven kunnen we door middel van collectieve verzekeringen besparen op de zorgkosten. “Tandzorg zat tot 1955 standaard in het pakket en kostte in totaal 450.000.000 gulden per jaar. Daarna kostte het 700.000.000 gulden per jaar, vanwege de inefficiëntie die de losse, aanvullende verzekeringen met zich meebrachten.”

“Hier zijn we het fundamenteel oneens”,  zegt Tellegen. “Ik vrees toch dat een groot deel van de stijging echt te maken heeft met de zorgkosten. Elke grafiek laat zien dat in 2020 veel meer premie betaald moet worden als we niet ingrijpen. Het kabinet speelt hierop in door zorg hier en daar uit het collectieve deel te halen. Wij vinden dat het geld dat we als samenleving opbrengen zo efficiënt mogelijk besteed moet worden.”

De rekening

Hoe de zorgkosten precies in toom moeten worden gehouden, daar worden de sprekers het niet zo snel over eens. Maar dat we ons bewust moeten zijn van de kosten is duidelijk. In het publiek stelt iemand voor om het kostenbewustzijn onder patiënten te stimuleren door hen letterlijk de rekening te presenteren. “Bijvoorbeeld door bij de apotheek een bon mee te geven met daarop de mededeling: ‘Dit krijgt u van de samenleving’.”